همشهری آنلاین - سمیرا باباجانپور: آب‌وهوای کوهستانی و طبیعت سولقان در محدوده منطقه ۵ تهران این روزها شهرنشینان را به این روستا کشانده و سازوکار زندگی را در این روستا تغییر داده است. ارتباط اهالی با شهر، فاصله کوتاه و دسترسی آسان تا تهران و بهره‌مندی از امکاناتی همچون گاز شهری، مدرسه مناسب، مرکز بهداشتی و ... باعث شده است تا این روستا طی چند سال اخیر رشد و توسعه را تجربه کند.
«ابوالفضل میری» مدیر روابط عمومی دهیاری سولقان، می‌گوید: «سولقان این روزها به یکی از روستاهای معروف و قابل‌دسترس تهرانی‌ها تبدیل شده است. با وجود این، نمی‌توانیم آب‌وهوای خوش، باغ و طبیعت زیبای آن را برای رشد و توسعه آن کافی بدانیم. زمانی می‌توانیم از توسعه پایدار این روستا و روستاهای اطراف صحبت کنیم که بتوانیم به اقتصاد روستانشینان کمک کنیم. باغداری شغل آبا و اجدادی اهالی اینجاست. خوشبختانه سال ۱۳۹۷ با یک تصمیم‌گیری درست و خلاقانه نخستین جشنواره شاتوت برگزار شد. هدف اصلی ما از برگزاری این جشنواره رونمایی از شاتوتی بود که از کیفیت بسیار مرغوبی برخوردار است، ولی آن‌طور که باید نتوانسته برای باغداران سودهی داشته باشد. بی‌انگیزگی باغدار مهاجرت جوانان را به همراه خواهد داشت. برپایی چنین جشنواره‌هایی در سولقان مهر تأییدی بر محصولی است که باغداران برایش از جان مایه می‌گذارند.»
خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید
برداشت ۹۵۰ تن شاتوت در یک سال
طبق آماری که جهاد کشاورزی تهران ارائه می‌دهد، سالانه ۹۵۰ تن شاتوت از باغ‌های دهستان سولقان برداشت می‌شود. محصولی مرغوب که با زحمت و مشقت بسیار به دست مصرف‌کننده می‌رسد. اسماعیل عسگری از باغداران جوان این روستاست. او می‌گوید: «کار چیدن شاتوت باید از همان اول صبح شروع شود. به قول معروف، هر چه هوا گرم‌تر شود، دیگر میوه به‌راحتی در دست قرار نمی‌گیرد و چون بسیار آب دارد، ممکن است در دست کارگر له شود.»
شرایط کوهستانی روستای سولقان باعث شده تا درختان شاتوت ارتفاع زیادی داشته باشند. او می‌گوید: «درخت اگر بلند باشد روزی ۱۲ سطل شاتوت می‌چینیم، ولی اگر کوتاه باشد، روزی ۲۰ سطل را راحت پر می‌کنیم. درختان اینجا ارتفاع زیادی دارند. کارگرها باید خیلی مراقب باشند. ارتفاع درخت زیاد است و چیدن شاتوت هم سخت؛ با کوچک‌ترین اشتباهی ممکن است از درخت به پایین پرتاب شوند. متأسفانه هرساله مصدومان زیادی داریم.»
درختان شاتوت ۵۰ساله
۱۶۰ هکتار از باغات سولقان را درختان شاتوتی تشکیل می‌دهند که در نوع خود بی‌نظیر هستند. درشتی و آبدار بودن این میوه و حتی شیرینی آن به دلیل آب کافی و مناسبی است که درختان را با آن سیراب می‌کنند. درختان نزدیک رودخانه میوه‌های بهتری دارند و هر ۱۰ روز یک بار هم باغ‌ها آبیاری می‌شوند. آب جاری از رودخانه کن و چشمه‌ساران البرز طراوت و طعم شاتوت را مثال‌زدنی کرده است. از اول تیر، چیدن محصول شاتوت آغاز می‌شود و درختان تا اواسط مرداد میوه مرغوبی به باغدار می‌دهند از این تاریخ به بعد، تا شهریور، میوه شاتوت ریز و ترش می‌شود و چندان خوش‌خوراک نیست. بعضی از درختان این میوه در روستای سولقان عمری بیش از ۵۰ سال دارند. شناخت تهرانی‌ها از این میوه و مطالبه آن باعث شده تا باغداران به کاشت درخت شاتوت ترغیب شوند و این میوه به محصول اول و درجه‌یک روستا تبدیل شود.
چرا شاتوت میوه گران‌قیمتی است؟
شاتوت در بین نوبرانه‌های تابستان گران‌تر است. کوتاهی دوره محصول درختان، عمر کوتاه نگهداری از میوه، شرایط سخت چیدن و برداشت آن باعث شده تا میوه ارزانی نباشد. با این حال، قیمت آن در روستای سولقان تا شهر تهران تفاوت زیادی دارد. اگر شاتوت را مستقیم از باغدار و مغازه‌های روستای سولقان تهیه کنید، به‌صرفه‌تر است، چون آن را بی‌واسطه می‌خرید.
میری درباره این تفاوت قیمت و مشکلات فروش و عرضه این محصول می‌گوید: «با معروف شدن شاتوت سولقان چند سالی است که گردشگران مستقیم از مغازه‌های روستا خرید می‌کنند. جشنواره شاتوت هم به این فروش و جذب گردشگر کمک کرده است. وقتی گردشگر به روستا بیاید برای همه مشاغل روستا خوب است. در حقیقت اقتصاد روستا به جذب گردشگر بستگی دارد. بسیاری از مغازه‌داران این روستا سردخانه ندارند. شاتوت میوه حساسی است و زود از بین می‌رود. به همین سبب برای عرضه به بازار میوه باید تجهیزات استاندارد وجود داشته باشد. چون این امکانات برای مغازه‌داران روستا میسر نیست، نقش واسطه پررنگ می‌شود و همین بر قیمت میوه تأثیر می‌گذارد.»