همشهری آنلاین - مریم باقرپور: با غروب آفتاب و حوالی ساعت ۲۰:۳۰ سر و کله خفاش‌ها، میان ساختمان‌های مسکونی در یکی از خیابان‌های محله تهران ویلا پیدا می‌شود. آنقدر سریع حرکت می‌کنند که رهگذران هنگام عبور از خیابان احساس برخورد با آنها را دارند. بنابراین ناخواسته سرشان را خم کرده یا به چپ و راست می‌چرخانند. برای برخی هم دیدن خفاش‌ها گاه با ترس و گاه هم با هیجان همراه است. اما حالا ساکنان اصلی خیابان با خفاش‌ها خو گرفته‌اند. «علی زمانی» یکی از این افراد است و دراین‌باره می‌گوید: «اوایل که خفاش‌ها به اینجا آمده بودند از حضور آنها می‌ترسیدیم، به‌خصوص که شنیده بودیم عامل اولیه شیوع ویروس کرونا از خفاش بوده اما به مرور متوجه شدیم که برای ما آزار ندارند. هنگام غروب از محل خودشان خارج شده و حدود ۲۰ دقیقه‌ای میان ساختمان‌ها و درختان پرواز می‌کنند و بعد به محل سکونت‌شان باز می‌گردند.»
خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید
اسم خفاش ترسناک است
به نظر می‌رسد ۷ خفاش در محله تهران‌ویلا حضور دارد که گویا تا چندی پیش تعدادشان کمتر و اندازه آنها نیز کوچک‌تر بوده اما به مرور جثه خفاش‌های اینجا بزرگ و تعدادشان هم بیشتر شده‌است. «فاطمه زارعی» یکی از ساکنان محدوده پرواز خفاش‌ها دراین‌باره می‌گوید: «اوایل نمی‌دانستیم اینها خفاش هستند و فکر می‌کردیم پرنده‌اند و به سرعت پرواز می‌کنند. البته حرکت ناگهانی‌شان ما را می‌ترساند. بعد از مدتی که فهمیدیم خفاش هستند، ترس‌مان بیشتر شد. چون این خیابان به دلیل بن‌بست بودن مکان مناسبی برای دوچرخه‌سواری بچه‌هاست و می‌ترسیدیم حضور خفاش برای بچه‌ها خطرناک باشد. حتی به آتش‌نشانی هم زنگ زدیم. اما با گذر زمان فهمیدیم خطری ندارند و فقط اسم خفاش ترسناک است.»
خفاش خطر ندارد
مشاهده خفاش‌های محله تهران‌ویلا گرچه برای تازه‌واردان عجیب به نظر می‌رسند و هنگام عبور می‌ترسند یا جوان‌ها به شوخی از درست کردن سوپ خفاش و کرونا حرف می‌زنند اما ساکنان ساختمان‌های ۴طبقه خیابان هشتم تهران‌ویلا با اینها انس گرفته‌اند و حتی صدای خفیف «جیر جیر» خفاش‌ها برایشان جذاب است.
«جواد نظام‌دوست» رئیس انجمن غار و غارنوردی ایران دراین‌باره می‌گوید: «خفاش‌ها برای افراد ضرر ندارند. در فرانسه پلی در بافت مسکونی هست که زیر پل به بزرگ‌ترین کلونی خفاش‌ها تبدیل شده است و مردم در آنجا هنگام غروب با تعداد زیادی خفاش مواجه می‌شوند که به پرواز درمی‌آیند، بدون اینکه برخوردی با مردم داشته باشند. چون خفاش‌ها چشم ندارند، اما قدرت ردیابی‌شان بالاست. من و دوستانم بارها به غارهایی رفته‌ایم که ناگهان صدها خفاش به پرواز درآمده، اما یکی با ما برخورد نکرده‌است. گفته شده حتی سیستم رادار را هم انسان از تحقیق روی خفاش‌ها ساخته است.»
این جانور خون‌آشام نیست
رئیس انجمن غار و غارنوردی ایران از جمله افرادی است که با شیوع ویروس کرونا و این باور که خفاش عامل اصلی این بیماری بوده، به همراه دوستانش تلاش کرده تا با قانع کردن مسئولان، غارهای توریستی تعطیل شوند تا مبادا به خفاش‌ها آسیب برسد. نظام دوست می‌گوید: «متأسفانه اطلاعات بسیاری از مردم در این زمینه غلط است. به عنوان مثال مردم باید بدانند همه خفاش‌ها خون آشام نیستند و تنها یک نمونه آن خون آشام است که اصلاً در ایران وجود ندارد. نمونه‌های موجود در کشور ما همگی گیاه‌خوار و حشره‌خوار هستند.»
کوچ اجباری
ورود خفاش‌ها در دل بافت مسکونی و تردد آنها میان شهروندان نگران‌کننده نیست. رئیس انجمن غار و غارنوردی ایران تأکید می‌کند: «خفاش‌ها از گذشته در محدوده‌های مختلف شهری و حتی تهران بوده و هستند. در این محله هم احتمالاً کلونی از گذشته داشتند یا خانه‌ای قدیمی بوده که مکانی امن برایشان تلقی شده است. از طرفی چون مردم هم به آنها آزار نرسانده‌اند، در همان محل مانده‌اند. یا اینکه در نتیجه کوچ اجباری به این محل پناه آورده و بر خلاف تصور عامه چون لانه‌ای ندارند و در آن محل درختان و مکان امن برایشان وجود دارد، روزها آویزان هستند و در گرگ و میش بیرون می‌زنند تا غذایی بخورند.»
کاهش آفت‌ها با خفاش‌ها
رئیس انجمن غار و غارنوردی ایران پاسخ این سؤال را که آیا وجود خفاش‌ها در گذر زمان با افزایش تعدادشان خطرناک نیست، اینطور می‌دهد: «خیر. اتفاقاً وجود خفاش‌ها اگر مردم آن محله نترسند، برای شهر مفید هم هست چون این‌گونه از خفاش‌ها حشره‌خوار هستند، وجودشان باعث می‌شود که آفت‌ها و حشره‌ها در محله کمتر باشد. نمونه‌اش هم در دنیا زیاد هست. به‌عنوان مثال در یکی از شهرهای امریکا، در نزدیکی مزرعه‌ای خفاش‌های سفید زندگی می‌کردند. در یکی از سال‌ها خفاش‌ها به بیماری مبتلا شده و مردند. در آن سال کشاورزان آن محدوده ضرر کردند و به دلیل وجود آفت حجم زیادی از محصولات‌شان از بین رفت. این موضوع در همین محله هم وجود دارد. به‌ویژه که خفاش فقط حشره را نابود نمی‌کند بلکه قدرتی دارد که آفت لار و محل تجمع‌شان را پیدا کند. بنابراین احتمالا مردم خیابان تهران‌ویلا متوجه شده‌اند که در محدوده آنها نسبت به سایر محله‌ها، وجود سوسک، پشه و جانوران موذی کمتر است.»