با وی در باره مهم‌ترین فعالیت‌های این کمیته گفت‌وگو کرده‌ایم.
- فعالیت‌های کمیته مطالعات راهبردی مدیریت و توسعه تکنولوژی در چه جهتی بوده است؟
اولین کمیته‌ای که در مرکز تشکیل شد و جزء کمیته‌های فرابخشی و بین رشته‌ای محسوب می‌شود، کمیته مطالعات راهبردی مدیریت و توسعه تکنولوژی بود. این کمیته فعالیت اصلی‌‌اش در حوزه مدیریت تکنولوژی و فرایند توسعه تکنولوژی است.
- چه کارهایی در این کمیته انجام شده است؟
ما به‌دلیل اینکه این بحث به این شکل در شهرداری تهران وجود نداشته، در مرحله اول، یک شناسایی از وضع موجود داشتیم و این سؤال پیش می‌آید که حوزه‌ای که می‌خواهیم مبحث مدیریت تکنولوژی را در آن بررسی کنیم، در چه شرایطی قرار دارد؟ سطح استفاده از تکنولوژی‌های موجود آن به چه صورت است؟ آیا انتخابی صحیح بوده یا نه؟ پس از آن، اسناد بالا دستی مثل سند چشم‌انداز 20 ساله کشور، سند چشم‌انداز تهران 1404، منشور علمی شهرداری تهران و اسناد دیگر و رهنمودهای مقام معظم رهبری، مطالعه شد و به این نتیجه رسیدیم که در چشم‌انداز تهران 1404 و در سطح شهرداری فرایند مدیریت تکنولوژی به آن شکلی که باید دیده شود، دیده نشد.
بنابر این به این نتیجه رسیدیم که با دعوت از استادانی که وجود دارند در سطح داخل و خارج از کشور و تشکیل اتاق‌های فکر، اهتمام بر این وضعیت قرار گرفت که در این قسمت‌ها ما باید فعالیت کنیم.
فعالیت اول ما، آموزشی و ترویجی است؛ یعنی اینکه باید بحث آموزش را در این موضوع داشته باشیم و برای پذیرش مراحل بعدی این قضیه بستری فراهم شود.
مرحله دوم بحث نهادینه‌سازی بود که در این بحث ما باید طوری این مفاهیم را تعریف کنیم که به شکل یک فرایند سیستمی در حوزه مدیریت شهرداری در بیاید.
در نهایت ما به پیاده‌سازی نظام مدیریت تکنولوژی می‌رسیم که آن به شکل اولیه در یکی از مناطق قرار است ایجاد شود و در نهایت در کل سطح شهرداری تهران و مدیریت شهری تهران اجرا شود.
- در حال حاضر در چه مرحله هستید؟
بعد از بررسی‌ها ما متوجه شدیم هیچ مدلی برای توسعه تکنولوژی در سطح مدیریت شهر تهران وجود ندارد. الان کمیته به این اهتمام ورزیده که سند راهبردی خودش را به اسم سند راهبردی توسعه تکنولوژی شهرداری تهران دارد منتشر می‌کند و پس از آن در مرحله بعدی، تدوین استراتژی توسعه تکنولوژی شهرداری تهران را شروع می‌کند که آن هم یک سند راهبردی است.
در حقیقت، سند راهبردی دستیابی به مدیریت تکنولوژی است. پس از آن، مبحث مدیریت تکنولوژی را به شکل سیستمی در شهرداری تهران پیاده خواهیم کرد.
ما در کنار این مباحث، کتاب‌های آموزشی تعریف و تدوین کردیم که در نمایشگاه به مراجعه‌کنندگان تقدیم می‌شود و سپس در سطح کل شهرداری تهران توزیع خواهد شد. سمینارهایی داشتیم که اینها انجام شده است.
نهایتاً مباحثی که داشتیم پیشنهادهایش در قالب سندهای راهبردی به مقامات ذی ربط اعلام شده و 3روز پس از تصویب با توجه به اینکه فعالیت‌ها تا الان انجام شده، ما سند راهبردی تدوین استراتژی تکنولوژی را به شکل کامل در سال‌جاری تقدیم می‌کنیم.
تکنولوژی‌های مذکور شامل چه نوع مواردی می‌شود؟
تکنولوژی، تعاریف مختلفی دارد. اگر به شکل آکادمیک بگوییم بنده حدود 17 الی 18 تعریف مختلف از آن دارم ولی به شکل عام، ما تکنولوژی را به شکل نرم‌افزاری، سخت‌افزاری و به شکل مغز افزاری ( همان عامل انسانی و استفاده از هوش و ظرفیت انسانی) تعریف می‌کنیم.
در سطح شهرداری تهران، تکنولوژی‌های مختلفی استفاده می‌شود. در مورد نرم‌افزار ما می‌توانیم دانش‌های موجود مانند تکنولوژی فناوری اطلاعات را نام ببریم.
موارد زیادی مثل بانک‌های اطلاعاتی، بحث 137و پایگاه 1888 اینها سیستم‌هایی هستند که به شکل تکنولوژی نرم از آنها یاد می‌شود. بیشتر، تکنولوژی به شکل سخت افزار در سطح جامعه استفاده می‌شود.
مانند جمع‌آوری و بازیافت زباله، طرح مکانیزاسیون، معابر، آسفالت کردن، نگهداری و روشنایی و تمام چیزهایی که شما به شکل فیزیکی مشاهده می‌کنید. در نهایت دانش و مدیریتی است که در همکاران وجود دارد که ما از آن به شکل مغز افزار یاد می‌کنیم.
- جایگاه پژوهش و تحقیق را در بهبود کیفیت مدیریت، چطور ارزیابی می‌کنید؟
پژوهش و در کنار آن نوآوری خیلی جایگاه مهمی می‌تواند داشته باشد. به‌دلیل اینکه ما مباحثی در مدیریت شهری داشتیم همیشه باید یک ارزیابی از وضعیت موجود داشته باشیم و به آینده و دورنمای کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت خودمان فکر کنیم و لازمه آن این است که ما یک فرایند پژوهشی مدون و تعریف شده داشته باشیم و در جهت ایجاد و خلق دانش تلاش کنیم.
در این صورت می‌توان این دانش را نهایتاً به شکل یک محل درآمد در حوزه مدیریت شهری محسوب کنیم؛
جایی که ما می‌توانیم تجربیاتمان را به کشورهای دیگر صادر کنیم. مباحث دیگر پژوهش که در تمام سطح دنیا و کشورمان باعث ارتقای سازمان‌ها می‌شود و این ارتقای مستمر نیازمند ایجاد پژوهشگاه‌ها و مراکزی برای انجام پژوهش و تحقیق است.
- طی پژوهش‌هایی که به شما ارسال شده، مشخصاً چه نوآوری‌هایی انجام گرفته است؟
من در 3بخش، در جشنواره مشغول به کار هستم؛ یکی بحث مدیریت تکنولوژی، مسئول داوری تمام طرح‌های نوآوری و ایده‌های نو جشنواره که این به نوعی مجزا توسط هیات داوران و به‌طور شبانه روزی در حال انجام است و تدوین کتابی ویژه جشنواره به جهت توضیح مطالبی که در جامعه شاید به‌طور دقیق به آنها نپرداخته‌ایم که می‌تواند شامل نوآوری، اختراع، ایده‌پردازی و تفاوت بین آنها، نوآور کیست؟ مبتکر کیست؟ نخبه کیست؟ و بحث فرایند ایده تا بازار باشد.
ما ایده‌پردازان خوبی داریم ولی مهم است که این ایده تبدیل به تکنولوژی شود. در کنار اینها ما در آن کتاب، نظام نوآوری در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه و ایران را به‌طور مستند بررسی کرده‌ایم.
بعد از آن نظام نوآوری در شهرداری را مورد بررسی قرار دادیم. 50عنوان اختراع برتر سال در سطح جهان را انتخاب کردیم و به همشهریان آن را معرفی خواهیم کرد تا متوجه شوند که در دنیا این فرایند به چه صورت انجام می‌شود.
- امکانش وجود دارد که بعضی از این اختراعات و نوآوری‌ها را نام ببرید؟
به‌طور مثال در سطح کشور به چند صورت هستند. بسیاری از این طرح‌ها، طرح‌هایی هستند که برای ارتقای سطح رضایتمندی شهروندان است. مباحثی مثل جمع‌آوری و بازیافت زباله، تفکیک زباله در مبدا، حفظ محیط‌زیست، مبارزه با جوندگان و انرژی‌های خورشیدی.
البته من عناوین را به شکل دقیق عرض نمی‌کنم، زیرا در مرحله داوری هستند. مباحثی داریم در مورد حمل‌ونقل و ترافیک، معرفی تکنولوژی‌های جدید و برخی مباحث آموزشی برای شهروندان و کل عموم.
به امید خدا تا فردا کل طرح‌ها و آثار را داوری می‌کنیم و نفرات برتر مشخص خواهند شد.
- آیا به بودجه‌ای که در کشورهای توسعه یافته و ایران به این منظور تصویب شده و مقایسه آنها در کتاب اشاره‌ای شده است؟
بله، مقایسه صورت گرفته است. بودجه پژوهش در بحث نوآوری یک آیتم است. اگر ما در نظام نوآوری بخواهیم بررسی داشته باشیم، پژوهش و مراکز تحقیق و توسعه یک شاخص هستند.
ایجاد دانش، ثبتpatentها، ثبت اختراعات، بودجه‌های مراکز تحقیقاتی، فروش دانش فنی و ایجاد تکنولوژی‌های نو، اینها نیز جزء شاخص‌ها هستند. ما بودجه‌های مربوط به شاخص‌ها را نیز مقایسه کردیم. هدف ما بیشتر اطلاع رسانی است تا نقد.
موردی که من می‌خواهم عرض کنم این است که ما مبحثی را مطرح کردیم که در سطح دنیا روی آن کار می‌شود به اسم شهر خلاق. واژه شهر خلاق، واژه‌ای است که توسط یونسکو به شکل مستمر و پیگیر مطرح شده و شرایطی را مطرح کرده‌اند برای نظام نوآور که به شهر فردا هم معروف است.
ما تعریف شهر خلاق را مدون کرده‌ایم. شرایط شهر خلاق را توضیح داده‌ایم و شهر‌های خلاق را در سطح دنیا معرفی کرده‌ایم. به‌طور مثال، پارامتری داریم که سطح زندگی شهروندان را مشخص می‌کند مثل شهر سیدنی و شهر ونکوور در کانادا که شهری خلاق هستند. از نظر معماری، سال گذشته شهر وین انتخاب شده است.
این معرفی، مزایایی مانند جذب جهانگردان، جذب اعتبارات جهانی و توجه محافل راهم دارد. ما سعی داریم تهران و شهرهایی که پتانسیل آن را دارند به شکل یک شهر خلاق معرفی کنیم. حاصل یک شهر خلاق مستقیماً به شهروندانش می‌رسد.
اگر تعریفی از شهر خلاق داشته باشیم، شهری است که شهروندان آن براساس خلافیت و نوآوری به همراه مدیران شهری، زندگی می‌کنند.
- با توجه به بررسی‌های شما، تهران در چه شاخصی می‌تواند خلاق باشد؟
تهران با توجه به مسائلی مانند ترافیک از نظر جذب گردشگر شاید مشکلاتی داشته باشد که اعتقاد بنده این است که ندارد. از نظر یک شهر علمی و آکادمیک ظرفیت بسیار بالایی در دنیا دارد. تهران از نظر منابعی مانند مالی و سرمایه‌ای، بازار و تجارت، سطح بسیار بالایی دارد. حتی اداره شهری با 18 میلیون جمعیت، خلاقیت است.
با توجه به اینکه از جمعیت چند کشور همسایه ما هم این جمعیت بیشتر است. ما سعی داریم شاخص‌ها را بررسی کنیم. این مباحث (شهر خلاق و سیاستگذاری علم و تکنولوژی) به‌صورت رشته‌هایی در سال آینده در مقطع فوق لیسانس تدریس خواهد شد.