به گزارش همشهری آنلاین، شعار امسال «با آموزش دیابت از آینده خود محافظت کنیم» است؛ چراکه دیابت به‌عنوان یک بیماری خاموش امروزه سومین عامل مرگ‌ومیر انسان‌ها در دنیا ازجمله ایران است. علیرضا مهدوی، معاون دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت و مدیر برنامه کشوری دیابت می‌گوید: براساس آخرین مطالعات صورت گرفته در کشور ۱۴.۱۵ درصد از جمعیت بالای ۲۵ سال کشور مبتلا به دیابت هستند؛ یعنی حدود ۷ میلیون نفر از جمعیت کشور. او مهم‌ترین علت ابتلای افراد به دیابت را چاقی می‌داند و می‌گوید: «توسعه شهرنشینی، کم‌تحرکی، تغییر سبک زندگی و عادات غذایی مهم‌ترین عوامل مؤثر در چاقی و به‌دنبال آن شیوع دیابت است؛ به‌خاطر همین سازمان بهداشت جهانی در برنامه بلندمدت خود توقف رشد چاقی و دیابت را در دستور کار قرار داده است؛ هرچند پاندمی کووید همه این محاسبات را به هم زد.»
به‌گفته او کووید-۱۹ نقش بسزایی در افزایش آمار مبتلایان به دیابت در کشور داشت؛ به‌طوری‌که تا قبل از کرونا ۱۰.۸ درصد از جمعیت بزرگسال ما مبتلا به دیابت بودند و در سال ۹۹، ۱۴درصد از مردم مبتلا به این بیماری بودند؛ آن هم در سایه قرنطینه، کم‌تحرکی و تغذیه نامناسب و مراجعه نکردن به پزشک.
وی در برنامه کشوری دیابت، آموزش را مهم‌ترین چالش در برابر این بیماری دانسته و می‌گوید: «در طول ۱۸ سال گذشته خوشبختانه اقدامات خوبی در راستای معرفی بیماری و ضرورت اطلاع افراد از این بیماری صورت گرفت؛ به‌خاطر همین شعار امسال روز جهانی دیابت «با آموزش دیابت، از آینده خود محافظت کنیم.» انتخاب شده تا با تمرکز بر این حوزه و تقویت بنیه علمی مردم، سرعت ابتلا به این بیماری را بکاهیم. امروز در دنیا نیمی از دیابتی‌ها از بیماری خود مطلع نیستند؛ این در حالی است که ۷۵ درصد از مبتلایان در ایران از بیماری خود آگاه هستند که این تنها در سایه آموزش‌ها محقق شده است. دکتررجب، رئیس انجمن دیابت کشور اما نظری مخالف مدیربرنامه کشوری دیابت دارد و می‌گوید: سال‌های زیادی از فعالیت ما در انجمن دیابت کشور می‌گذرد، اما هنوز باید با تکرار همان پیشنهادهای حدودا ۲ دهه گذشته روز دیابت را پشت سربگذاریم و این حکایت از بی‌توجهی مردم و مسئولان وزارت بهداشت به این بیماری خاموش دارد؛ بیماری‌ای که سالانه بیش از ۱۱ درصد بودجه بهداشت ملی را می‌بلعد. به‌گفته رجب بی‌توجهی به پیشگیری از شیوع بیماری دیابت، هم موجب افزایش آمار مبتلایان می‌شود و هم موجب تحمیل هزینه‌های گزاف درمانی بر کشور(به‌خاطر درمان عوارض ناشی از این بیماری در بدن افراد.)
رئیس انجمن دیابت کشور در ادامه با تأکید بر ضرورت اجرای برنامه‌های پیشگیرانه در حوزه دیابت می‌گوید این کار نه به بودجه نیاز دارد و نه ردیف اعتباری خاصی، بلکه باید با بهره‌گیری از کمک پزشکان و پرستاران داوطلب عاشق خدمت به مردم به اهدافمان در این بخش برسیم؛ پزشکان و پرستارانی که داوطلبانه علم خود را در مسیر افزایش آگاهی مردم در برابر دیابت در اختیار آنها می‌گذارند. شاید در تمام این سال‌ها همین دغدغه اعتبارات ویژه مانع از اجرای طرح‌های آموزشی و پیشگیرانه ما در حوزه دیابت و به دنبال آن افزایش آمار مبتلایان شده است در حالی‌که واقعا نباید به بهانه اعتبارات اجازه دهیم تا هر روز بر آمار مبتلایان به دیابت در کشور اضافه شود. به‌گفته رجب در سال ۲۰۲۱ بالغ بر ۵۳۰ میلیون نفر در دنیا به دیابت مبتلا بوده‌اند و براساس پیش‌بینی فدراسیون بین‌المللی دیابت این رقم در سال ۲۰۴۵ به ۷۸۳ میلیون نفر خواهد رسید.
او می‌گوید: «ایران هم از یک‌سو به‌خاطر تغییر سبک زندگی مردمش در شهرها به واسطه توسعه‌یافتگی و از سوی دیگر به‌خاطر واقع شدن در منطقه خاورمیانه به‌عنوان یکی از مناطق دیابت‌خیز دنیا از وضعیت خوبی برخوردار نیست.» رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم‌پزشکی هم در گفت‌وگو با ایسنا درباره توزیع جغرافیایی دیابت در شهرهای کشور، گفته است: «بیشترین شیوع دیابت در استان‌هایی است که در نوار مرکزی کشور از شمال تا جنوب واقع شده‌اند. استان‌های تهران، مازندران، گیلان، یزد، مرکزی، اصفهان، سمنان، خوزستان و فارس شیوع بالای دیابت را دارند و این مسئله در استان‌های شرقی و غربی کمتر است.
به‌طور کلی ۵ استان اول از نظر ابتلا به دیابت به‌ترتیب شامل مازندران، گیلان، یزد، خوزستان و سمنان هستند.» گرچه معاون دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت از تحت پوشش بیمه قرار داشتن تمامی داروهای دیابتی‌ها خبر می‌دهد و می‌گوید هم‌اکنون در این رابطه مشکلی وجود ندارد، اما رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم‌پزشکی می‌گوید: «داروهای پایه تحت پوشش بیمه هستند، اما روزبه‌روز داروهای مؤثرتر و ترکیبی به بازار دارویی می‌آیند که یا بعضا تحت پوشش بیمه نیستند یا تا بخواهند تحت پوشش درآیند، زمان می‌برد. هزینه دارو در سال‌های اخیر بسیار زیاد شده است و بیماران برای تامین داروهای موردنیازشان با مشکل مواجه هستند و در عین حال دسترسی به دارو هم نوسان داشته است. در کل پایبندی به درمان و کنترل بیماری سخت‌تر شده است. دیابت یک بیماری مادام‌العمر است؛ یعنی کسی که به دیابت مبتلا شود، دیگر خوب نمی‌شود و ما تنها می‌توانیم کاری کنیم که بیماری‌اش تحت کنترل قرار گیرد تا دچار عوارض نشود. آموزش به افراد یکی از مؤثرترین و اثربخش‌ترین اقداماتی است که می‌توان انجام داد.»