همشهری آنلاین - مریم باقرپور: در سال‌های اخیر با افزایش آلودگی هوای پایتخت، استفاده از دوچرخه به‌عنوان وسیله‌ای برای حمل‌ونقل پاک مورد توجه قرار گرفته است و ایستگاه‌ها و مسیرهای دوچرخه راه‌اندازی شده‌اند. اما همچنان استقبال ساکنان پایتخت از دوچرخه بالا نیست و برای بسیاری از مردم هم، شیب معابر تهران دوچرخه‌سواری را دشوار کرده است. از طرفی برخی از شهروندان هم توان خرید دوچرخه‌های استاندارد با بدنه‌های خارجی و گران‌قیمت را ندارند. برای همین چندی پیش تعدادی از جوانان پایتخت کاری کرده‌اند که دوچرخه‌سواری حتی در شیب‌های تند سخت نباشد و برای نخستین بار به دانش ساخت بدنه آلومینیومی دوچرخه دست یافته‌اند. این جوانان که بیشتر آنها از فارغ‌التحصیلان دانشگاه شریف هستند این روزها در کارگاهی در محله شریف فعالیت دارند.
خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید
موتور روی دوچرخه
جرقه شکل‌گیری شرکت دانش بنیان ساخت دوچرخه‌های برقی محله شریف از سال ۱۳۹۴، زده شده است. زمانی که تعدادی از فارغ‌التحصیلان رشته برق دانشگاه صنعتی شریف برای مسابقه‌ای کشوری، نمونه‌ای از موتورسیکلت برقی طراحی کردند و پس از کسب موفقیت، تصمیم به تولید گرفتند. اما محدودیت‌هایی مانند پلاک‌گذاری، روند اداری و کسب مجوزها باعث شد، از ادامه کار در این زمینه منصرف شوند و تکنولوژی طراحی شده توسط خودشان را بر روی دوچرخه پیاده کنند.
«رحیم قرآنی» ۳۲ ساله و یکی از ۳ بنیانگذار این شرکت دانش بنیان که مدرک دکترای برق دانشگاه شریف را دارد می‌گوید: «اوایل ایده‌مان را روی دوچرخه‌های عادی پیاده کردیم. یعنی دستگاهی که ساخته بودیم، روی دوچرخه‌ها جانمایی کردیم تا با این شیوه دوچرخه‌سواری برای مردم آسان و لذت‌بخش باشد.»
دوچرخه‌سواری روی شیب تند
با نصب دستگاه برقی روی دوچرخه‌ها این امکان برای دوچرخه‌سواران وجود دارد که بتوانند رکاب بزنند، یا با فشردن کلید و روشن کردن دستگاه از سیستم کمکی برقی استفاده کنند و حتی در سربالایی‌ها مانند موتورسیکلت گاز بدهند. قرآنی که از استفاده‌کنندگان این سیستم است و هر روز مسیر خانه‌اش در بلوار فردوس منطقه۵ تا خیابان تیموری منطقه۲ و برعکس را با دوچرخه تردد می‌کند، دراین‌باره بیشتر توضیح می‌دهد: «من هم روزگاری پشت میز می‌نشستم و هیچ تحرکی نداشتم. اما وقتی این سیستم را اجرا کردیم برای سلامتی خودم هم که شده از دوچرخه استفاده می‌کنم. گرچه مزایای دیگری هم دارد. به‌عنوان مثال مسیر خانه تا محل کارم حدود ۱۰ کیلومتر است که با خودرو و در ترافیک بیش از نیم ساعت می‌شود اما با دوچرخه این مسیر را در کمتر از ۱۲ دقیقه می‌روم. البته موقع آمدن برای اینکه دوست ندارم عرق کنم از شیوه برقی استفاده کرده و موقع برگشت پا به رکاب می‌شوم.»
پستچی‌های دوچرخه‌سوار
دوچرخه‌های برقی طراحی شده توسط جوانان فارغ‌التحصیل دانشگاه شریف، علاوه بر قابلیت حرکت در شیب‌های تند تهران، قابلیت شارژ هم دارند و با شارژ ۳ تا ۵ ساعت (براساس مدل) می‌تواند ۴۰ کیلومتر مسافت را با سرعت ۳۵ تا ۵۵ کیلومتر بر ساعت طی کند. قرآنی می‌گوید: «استفاده از دوچرخه‌های برقی نه تنها قابلیت استفاده در شهر را دارد و بسیاری برای استفاده شخصی سراغ‌مان آمده‌اند، بلکه نمونه‌ای از آن در اختیار شهرداران مناطق قرار گرفته تا بتوانند در بازدیدهای میدانی مسیرهای بیشتری را تردد کنند. یا با توجه به اینکه دانشکده‌های دانشگاه شریف در منطقه پراکنده‌اند، پستچی‌های دانشگاه تمام نامه‌ها را با این دوچرخه‌ها جابه‌جا می‌کنند.»
بومی‌سازی بدنه دوچرخه‌های آلومینیومی
با شکل‌گیری شرکت دانش بنیان جوانان دانشگاه شریف، ۲۰ نفر مشغول کار شده و در حوزه‌های مختلف فعال هستند. این گروه از آبان ماه امسال طرح تازه‌ای را ارائه داده‌اند و با دستیابی به دانش چگونگی طراحی و ساخت بدنه‌های آلومینیومی، برای نخستین بار در کشور این امکان برایشان فراهم شده تا دوچرخه‌هایی آلومینیومی بسازند. قرآنی می‌گوید: «تا به حال بدنه همه دوچرخه‌های آلومینیومی وارداتی بود که باعث افزایش قیمتش می‌شد، به همین دلیل از یک سال پیش با همراهی اعضا نه تنها ساخت بدنه آلومینیومی را شروع کردیم تا ارز کمتری از کشور خارج شود، بلکه نمونه‌های ما با توجه به موقعیت مکانی کشور و حتی تهران طراحی شده است و به راحتی هم می‌توانیم تجهیزات را برای برقی کردن روی آن جانمایی کنیم.»
تشویق شهروندان به دوچرخه‌سواری
این روزها افراد بسیاری مانند زوج‌های دوچرخه‌سوار یا نمایندگانی از نهادها و شرکت‌های مختلف سراغ جوانان شریف می‌آیند تا از دوچرخه‌های برقی استفاده کنند. البته جوانان شریف هم برای معرفی دستاوردهایشان برنامه‌های مختلف اجرا می‌کنند. «مجتبی گیلان» از اعضای این شرکت دانش بنیان که خودش هر روز مسیر تهران‌نو تا خیابان تیموری را با دوچرخه رفت وآمد می‌کند و عضو فدراسیون دوچرخه‌سواری هم بوده، می‌گوید: «برای تشویق دیگران به دوچرخه‌سواری اول باید خودمان الگو می‌شدیم. من هم با توجه به علاقه‌ام تمام مسیر را با دوچرخه تردد دارم.با دوچرخه در کمتر از ۳۵ دقیقه به محل کارم می‌رسم، در حالی‌که اگر بخواهم با اتوبوس یا تاکسی در این مسیر رفت وآمد داشته باشم، هر روز ۲بار باید بیش از ۵۰ دقیقه و با خودرو شخصی بیش از یک ونیم ساعت در ترافیک بگذارنم.»
او می‌افزاید: «برای ترویج دوچرخه‌سواری، در شبکه‌های مجازی فراخوان دادیم و در زیر پل سیدخندان دورهم جمع می‌شدیم و مسیری را با اعضا و علاقه‌مندان به دوچرخه سپری می‌کردیم. این کار باعث شده تا تعداد علاقه‌مندان به دوچرخه بیشتر شود.»
مسیرهای خطرساز
جوانان دانشگاه شریف با طراحی بدنه آلومینیومی و برقی کردن دوچرخه‌ها تلاش کرده‌اند، دوچرخه‌سواری در کشور و به‌ویژه پایتخت را برای علاقه‌مندان آسان و لذت‌بخش کنند و حتی این نوع از دوچرخه‌ها را به محدوده‌هایی مانند توچال و چیتگر برده‌اند تا حاضران در آن محدوده‌ها این نوع از دوچرخه‌ها را هم امتحان کنند. اما در این میان یک دغدغه هم دارند. قرآنی می‌گوید: «تنها مشکل دوچرخه‌سواران مسیرهای تردد آنهاست. چون در بسیاری از معابر هنور مسیر مناسبی وجود ندارد. به‌عنوان مثال من گاهی در بزرگراه و از میان خودروها برای تردد استفاده می‌کنم یا برخی با وجود خطرات از مسیر اتوبوس‌های تندرو رفت وآمد دارم.»
او می‌افزاید: «قرار بود در محدوده دانشگاه شریف مسیرهایی آماده شود تا دانشجویان بتوانند مسیر دانشگاه تا خوابگاه‌های خود را با دوچرخه تردد کنند اما این طرح نیمه‌کاره ماند. اگر اینها رفع شود شاهد استفاده بیشتر شهروندان از حمل‌ونقل پاک خواهیم بود و شاید آلودگی فعلی کمی کمتر شود.»