به گزارش همشهری آنلاین، «حافظه تصویرمانند» برای توصیف کسی به کار می‌رود که می‌تواند دیده‌هایش را با جزئیات دقیق به خاطر بیاورد. به عبارت دیگر، چنین فردی می‌تواند یک تصویر ذهنی از وقایع گرفته و در صورت نیاز آن را موبه‌مو به یاد بیاورد. سال ۱۹۷۰، چارلز اِسترومِیِر دانشمند هاروارد مقاله‌ای منتشر کرد درباره دانشجویی به نام الیزابت که شایع شده بود حافظه تصویرمانند دارد. مقابل هر یک از چشمان الیزابت یک الگوی مجزا حاوی ۱۰۰۰۰ نقطه تصادفی قرار گرفت. الیزابت توانست این دو الگوی مجزا را به هم متصل کند و در نتیجه یک تصویر سه‌بعدی بسازد.
استرومِیِر در چرخش عجیب روزگار با الیزابت که دانشجوی خودش بود ازدواج کرد و حافظه تصویرمانند او نیز دیگر آزموده نشد و همین امر موجب شد مردم آن را یک شوخی فریب‌آمیز تصور کنند. بیشتر افراد تاحدی از مزیت حافظه روشن برخوردارند؛ یعنی قادرند یک تصویر یا شئ را چند ثانیه پس از روی برگرداندن از آن، در ذهن‌شان ببینند. «یادآوری» اصلاً کامل و دقیق نیست، اما مانند حافظه تصویرمانند بر اساس تجسم است. تفاوت‌شان در این است که یک حافظه تصویرمانند، اطلاعاتِ دقیق را به شکل نامحدود ذخیره می‌کند، اما یک حافظه روشن دارای قابلیت‌ِ یادآوری است.
توانایی شما در به خاطر آوردنِ افراد، مکان‌ها و داده‌ها تنها بر اساس یک نوع حافظه نیست. هنر حافظه اشکال متعددی به خود می‌گیرد. به طور کلی، دانشمندان باور دارند چهار مرحله حافظه به ترتیب زیر هستند: حافظه احساسی، حافظه کاری، حافظه کوتاه‌مدت و حافظه بلندمدت. اما برای کسانی که باور دارند می‌توان حافظه تصویرمانند را تقویت کرد خبر خوب این است که این کار با روش‌هایی که در ادامه معرفی می‌کنیم، شدنی است.
۱. روش لوکی
این تکنیک حافظه شامل قرار دادن اطلاعات در مکان‌های خاصی از ذهن برای ذخیره حافظه است و از آن به عنوان تکنیک کاخ حافظه یاد می‌شود. اعمال روش لوکی به امپراتوری روم بازمی‌گردد زمانی که مارکوس تالیوس سیسِرو De Orator کتاب «درباره سخنور» را نوشت که داستان شاعری به نام سیمونیدس بود. این داستان نشات‌گرفته از ریزش فرضی یک سقف است که به موجب آن خانواده‌ها قادر به شناسایی عزیزان‌شان نیستند اما از قرار معلوم، سیمونیدس با به یاد آوردن اینکه هر مهمان نسبت به جایگاه خودِ او کجا بوده است، به آنها کمک می‌کند.
این روش که به آن روش سفر هم می‌گویند از مکان‌ها برای کمک به حافظه استفاده می‌کند. شما اقلام را به مکان‌هایی که برایتان آشنا هستند ارتباط می‌دهید. این مکان می‌تواند یک مکان فیزیکی یا بخشی از بدن شما باشد. برای مثال، برای به یاد آوردن اقلام فهرست خرید، می‌توانید آنها را به جایی که در خانه به آن تعلق دارند ربط دهید، مثلاً کابینت و یخچال و انباری. برای به خاطر آوردن، شما آن مکان‌ها را تجسم می‌کنید و پس از آن شئ مورد نظر را به یاد می‌آورید.
۲. کدگذاری حافظه
کدگذاری حافظه نیز مانند روش لوکی از چیزهایی استفاده می‌کند که برای شما آشنا هستند تا تضمین کند جزئیات در ذهن شما حک می‌شوند. در این روش، شما از قافیه‌های عددی به نام گدگذاریِ حافظه برای به یاد آوردن استفاده می‌کنید. ایده این روش، پیوند نام‌ها با اعداد است. برای مثال، ۱ با اسلحه، ۲ با کفش و غیره. از روش کدگذاری حافظه می‌توان به روش‌های غیرعددی هم استفاده کرد. در این موارد، مثلاً تمساح را با واژه ت و خرس‌ها را با واژه خ یا حتی درب جلو را با واژه ج پیوند می‌زنید تا آنها را بهتر به یاد بیاورید. همچنین می‌توانید از اصوات حفظی استفاده کنید، مثلاً دهلی نو را با واژه نو پیوند دهید.
۳. روش ارتشی
ارتش همیشه به دنبال راه‌هایی برای پیشبرد دانش خود از طریق علم است. در همین راستا، ارتش افرادی را برای داشتن حافظه تصویرمانند تربیت می‌کند. حداقل یک ماه طول می‌کشد تا روش ارتشی به پایان برسد و مستلزم تمرین روزانه است. حتی اگر یک روز بدون تمرین سپری شود، باید آن را از ابتدا آغاز کرد. روش انجام آن به ترتیب زیر است:
۱. در یک اتاق تاریک بدون پنجره بنشینید. اتاق باید مکانی باشد که در آن حواس شما پرت نشود و نزدیک شما یک لامپ با نور روشن باشد.
۲. شما باید آن‌قدر به لامپ نزدیک باشید که بدون نیاز به تغییر مکانِ نشستن‌تان، بتوانید آن را خاموش و روشن کنید.
۳. یک تکه کاغذ بردارید و یک سوراخ مستطیلی درون آن ایجاد کنید. آن را روی اطلاعاتی که می‌خواهید به یاد بیاورید قرار دهید (تنها یک پاراگراف را در معرض دیدتان قرار دهید).
۴. فاصله‌تان را با کتاب طوری تنظیم کنید که چشمان شما تنها روی واژگانی تمرکز کند که در چارچوب مستطیل می‌بینید.
۵. چراغ را خاموش کنید. اجازه دهید چشم شما به تاریکی عادت کند. حالا سریع چراغ را روشن کنید سپس دوباره خاموش کنید. با این عمل، آنچه را دیده‌اید در حافظه شما ذخیره می‌شود.
۶. وقتی این داده‌ها در ذهن‌تان کمرنگ شدند، این فرایند را تکرار کنید (خاموش و روشن کردن چراغ در حالی که تمرکزتان روی پاراگراف است). این فرایند را تا زمانی تکرار کنید که هر تک‌واژه را به یاد بیاورید.
روش ارتشی مستلزم صرف وقت، شکیبایی و نظم است. اگر روزانه حداقل ۱۵ تا ۲۰ دقیقه آن را تمرین کنید حافظه‌تان به طرز چشمگیری بهبود خواهد یافت.
جاشوآ فوئِر، روزنامه نگار و کارشناس حافظه، کارایی این روش را اثبات کرد و برنده مسابقات قهرمانی حافظه ایالات متحده در سال ۲۰۰۶ شد. او یک سال را صرف تمرین با روش لوکی و کدگذاری حافظه کرد تا برای مسابقه آماده و در نهایت برنده آن شد.
منبع: فرادید