گرچه گزارشها درباره عفونتهای استرپتوکوک گروه A نگرانکننده هستند، اکثریت این عفونتها خفیف هستند و میتوان آنها را در خانه درمان کرد.
مهم این است که والدین نشانههای عفونت استرپتوکوک گروه A را بشناسند و بدانند در چه زمانی باید به دکتر مراجعه کرد.
استرپتوکوک گروه A نوعی باکتری است که معمولا مجاری تنفسی فوقانی را گرفتار میکند و باعث عفونتهایی مانند گلودرد استرپتوکوکی و نیز عفونتهای پوستی و تنفسی میشود. عفونتهای پوستی با این باکتری ممکن است به شکل زردزخم و سلولیت باشد.
استرپتوکوک A بسیار واگیر است و به آسانی از شخصی به شخص دیگر منتقل میشود. این باکتری میتواند از طریق تماس نزدیک با شخصی که این عفونت را دارد، شریک شدن در غذا و نوشیدنی این افراد و حتی استنشاق قطرکهای تنفسی آنها منتقل شود.
همچنین ممکن است این باکتری را از طریق لمس کردن سطح آلوده به روی دست شما منتقل شود و بعد با تماس دستتان با چشمها، بینی یا دهان باکتری را به درون بدن راه یابد. لمس کردن زخمها یا ترشحات زخمهای پوست فردی که دچار استرپتوک A است، نیز میتواند باعث سرایت این باکتری شود.
علائم عفونت استرپتوکوک A
شایعترین علامت عفونت استرپتوکوک گروه A گلودرد است که اغلب به آن گلودرد استرپتوکوکی میگویند. این گلودرد به خصوص هنگامی که با تورم همراه است، ممکن است با درد شدیدی همراه باشد.
گرچه گلودرد استرپتوکوکی ممکن است در هر سنی رخ دهد، اما شایعترین سن بروز آن در کودکان و نوجوانان ۵ تا ۱۵ ساله است.
علائم دیگر عفونت استرپتوکوک A شامل تب، سردرد، بزرگی غدد لنفاوی در گردن، لکههای سرخ کوچک در عقب سقف دهان، قرمزی و تورم لوزهها، لکههای سفید روی لوزهها، تهوع یا استفراغ (به خصوص در کودکان کمسن) و دانههای پوستی است. او اشاره میکند که سرفه و آبریزش بینی علائم معمول استرپتوکوک گروه A نیستند و با احتمال بیشتر به عفونت ویروسی اشاره میکنند.
یک نشانه دیگر استرپتوکوک گروه A دانههای پوستی قرمز و ناهموار روی صورت است که بعد به سایر بخشهای بدن انتشار پیدا میکند. این علائم میتواند نشانهای از بیماری «مخملک» باشد که به طور معمول در طول چند روز پس از عفونت استرپتوک گروه A ظاهر میشود.
چه وقت عفونت استرپتوک A جدی است؟
استرپتوکوک A در اغلب موارد باعث بیماری خفیف تا متوسط میشود. اما این عفونت در موارد نادری اگر درماننشده باقی بماند یا اگر باکتریها به سایر نقاط بدن انتشار یابند، شدید میشود.
عفونت تهاجمی استرپتوکوک گروه A وخیمترین عفونت این باکتری است که هنگامی رخ میدهد که باکتری وارد بدن میشود و از دفاعهای آن میگریزد. این تهاجم میتواند هنگامی رخ دهد که شخص زخمهای باز یا سایر گسیختگیهایی در پوست را دارد که امکان ورود باکتری به درون بدن را میدهند.
افراد دچار بیماریهایی که دستگاه ایمنی را ضعیف میکنند، مانند دیابت، سرطان، بیماری کلیوی در صورتی که دچارعفونت استرپتوکوک A شوند، ممکن است به نوع تهاجمی آن یا iGAS مبتلا شوند.
بیماری وخیم و مرگباری مانند «فاشئیت نکروزان» (عفونتی که باعث نکروز یا مردن بافتها میشود)، مننژیت (التهاب پردههای پوشاننده مغز و طناب نخاعی) یا نشانگان شوک سمی نیز ممکن است در عفونت تهاجمی استرپتوکوک A رخ دهند. سایر عوارض شدید استرپتوکوک A شامل تب روماتیسمی و یک بیماری کلیوی به نام «گلومرولونفریت پسا-استرپتوکوکی» میشوند.
والدین چه کار باید بکنند
والدین باید هنگامی که کودکشان گلودرد دارد، او را برای انجام آزمایش استرپتوکوک ببرند تا خطر عوارض این عفونت کاهش یابد، به خصوص اگر عفونت شدید باشد و به طور ناگهانی بروز کند و همچنین تب ۳۸/۳ سلسیوس یا بالاتر، اشکال در بلع یا بزرگی غدد لنفاوی وجود داشته باشد.
اگر کودک دچار علائمی مانند تورم، کاهش هشیاری، تنفس سریع، تغییر رنگ پوست، زخم یا تاول روی پوست، درد شدید شکم یا کاهش ادرار کردن شود، باید فورا او را به نزد پزشک ببرید.
چطور استرپتوکوک A را درمان میکنند؟
بسیاری از علائم استرپتوکوک A مانند عفونتهای ویروسی مانند آنفلوانزا به نظر میرسند. بنابراین پیش از تجویز درمان، پزشک ممکن است کشت ترشحات گلو با نمونهبرداری از پشت گلو تجویز کند.
اگر نتیجه آزمایش از لحاظ استرپتوکوک A مثبت باشد، ممکن است آنتیبیوتیک معمولا پنیسیلین یا آموکسیسیلین برای ۱۰ روز تجویز شود. آنتیبیوتیکها همچنین برای درمان مخملک هم تجویز میشوند.