همشهری آنلاین-علی‌الله سلیمی: فروش سنتی کتاب به آن شکل که تا همین چند سال پیش مرسوم بود و مغازه‌های کتابفروشی تنها محل اصلی عرضه کتاب به خریداران این کالای فرهنگی محسوب می‌شدند، در سال‌های اخیر به‌ویژه با اجرای محدودیت‌های کرونایی، دچار چالش‌ها و تغییرات اساسی شد و یکی از راهکارهای مؤثر و قابل اجرا، فروش کتاب از طریق فضای مجازی و در بستر وب بود که به مرور فراگیر شد و حالا متولی اصلی موضوع کتاب در کشور، معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بستری در چرخه فروش کتاب ایجاد کرده که با عنوان«سامانه فروش کتاب» از چندی پیش فعالیت خود را شروع کرده است.
این سامانه، پل ارتباطی بین کتابفروشان و خریداران کتاب در سراسر کشور است که با مراجعه به نشانی اینترنتی سامانه به آدرس v.ketab.ir کتابفروشان می‌توانند کتاب‌های موجود خود را عرضه و خریداران هم کتاب‌های مورد نظرشان را خریداری کنند.گزارش زیر برای آن گروه از اهالی کتاب تهیه شده که هنوز اطلاعات دقیق و کاملی از این سامانه ندارند و دوست دارند با جزئیات این طرح بیشتر آشنا شوند.
- نشر چشمه پلمب شد
- «پترسون» کتاب ناتمام نویسنده فقید را کامل می‌کند
- احمدوند: نمایشگاه کتاب تهران، بزرگترین نمایشگاه کتاب دنیاست| نخستین دوره است که رویکرد بین المللی داریم
۱- اهداف چندگانه‌ای برای راه‌اندازی سامانه فروش کتاب درنظر گرفته شده که همگی در راستای تسهیل در فروش کتاب و بهره‌گیری مؤثر از امکانات موجود برای عرضه غیرمستقیم کتاب است. مسئولان فرهنگی در توضیح درباره اهداف این سامانه یادآوری کرده‌اند که راه‌اندازی سامانه فروش کتاب در عصر استفاده گسترده از فناوری‌های نوین و فروش کتاب در فضای مجازی، بستری برای چرخه فروش کتاب محسوب می‌شود. این سامانه با اهدافی ازجمله تقویت اقتصاد صنعت نشر کتاب در کشور، بهینه‌سازی کارکرد اجزای این صنعت، تقویت و اصلاح حلقه توزیع و فروش کتاب در کشور، تسهیل در دسترسی به کتاب، حمایت از کتابفروشی‌های سراسر کشور و ایجاد فرصت برابر در بین کتابفروشی‌ها، راه‌اندازی شده است.
۲- توزیع یارانه کتاب به‌گونه‌ای که همه جوانب در آن لحاظ شده باشد و هم خریدار کتاب از آن راضی باشد، هم کتابفروش و همزمان مسئولان فرهنگی هم با کمترین مشکل، یارانه درنظر گرفته شده را بین اهالی کتاب توزیع کنند، یکی از دغدغه‌هایی بود که در سامانه اخیر به‌خوبی دیده شده است. در سامانه فروش کتاب، یارانه‌ها ازجمله یارانه‌های خرید و ارسال کتاب پیاده‌سازی می‌شود که در توزیع عادلانه یارانه‌ها هم نقش مهمی برعهده دارد. در این طرح، چرخه تولید و توزیع کتاب، روال منطقی و معمولی خود را طی می‌کند و با فعالیت این سامانه به انتهای زنجیره نشر توجه شده است که در نتیجه شیوه‌ای کارآمد در فروش کتاب توسط کتابفروشان خواهد بود. هر ایرانی می‌تواند در سامانه خرید از کتابفروشی‌ها با کد ملی‌اش از ۲۵درصد تخفیف تا سقف ۱۰۰هزار تومان بهره‌مند شود.
۳- تنوع موضوعی کتاب‌های عرضه شده در سامانه از سوی کتابفروشان، یکی از ویژگی‌های قابل توجه است که می‌تواند در جلب رضایت کتابفروشان و خریداران کتاب مؤثر باشد.در سامانه طراحی‌شده خانه کتاب و ادبیات ایران برای فروش با محوریت کتابفروشی‌ها، این امکان فراهم شده که کتابفروشی‌ها در هر موضوعی بتوانند کتاب‌های خود را بارگذاری کنند و به فروش برسانند. بنابراین این امکان وجود دارد که اگر کتابی به ویترین نرسیده یا در کتابفروشی باقی مانده، در معرض دید طیف وسیع‌تری از افراد قرار گیرد و احتمال خرید آن کتاب‌ها بالاتر برود.
۴- یکی دیگر از ویژگی‌های سامانه فروش کتاب، امکان مشاهده کتاب‌های موجود در کتابفروشی از طریق بستری مجازی است که دیگر نیازی به مراجعه حضوری نیست.به بیان دیگر، در سامانه فروش کتاب، این امکان فراهم می‌شود که خریداران بدون مراجعه حضوری به کتابفروشی‌ها هم بتوانند از طریق بستر مجازی، موجودی کتاب‌های کتابفروشی‌ها را ببینند و آثار مورد نظر خود را بخرند. از این طریق، گروه جدیدی از خریداران کتاب به کتابفروشی‌ها افزوده می‌شود. ضمن اینکه این امکان فراهم شده که همزمان به‌صورت حضوری هم کتابفروشی‌ها فروش داشته باشند، اما با فروش مجازی، سبد فروش جدیدی برایشان ایجاد شود.
۵- برای حضور کتابفروشان در سامانه فروش کتاب به امکانات پیچیده و آنچنانی نیازی نیست و هر کتابفروشی که حداقل امکانات حوزه فناوری اطلاعات را داشته باشد، می‌تواند در این طرح حضور داشته باشد. بسیاری از کتابفروشی‌ها امکان فروش مجازی یا سایت مستقل ندارند که در این‌صورت می‌توانند برای فروش مجازی از این سامانه استفاده کنند.
۶ پیش از این ساکنان مناطق کمبرخوردار معمولاً در تهیه کتاب‌های مورد نظر خود با مشکلاتی مواجه بودند که حالا این مشکل هم به نوعی حل شده است. علاقه‌مندان می‌توانند از طریق این سامانه از نزدیک‌ترین کتابفروشی محل زندگی خود به‌صورت حضوری و غیرحضوری کتاب بخرند.
۷- سامانه فروش کتاب، یک مرکز پشتیبانی هم دارد که همه‌روزه از ساعت ۹ تا ۱۸ با شماره ۹۱۰۰۹۸۹۸-۰۲۱ برای پاسخگویی به سؤالات کتابفروشی‌ها درنظر گرفته شده است. این مرکز، کتابفروشی‌ها را از مرحله ثبت‌نام تا مرحله بارگذاری محصول و فروش و ارسال بسته‌ها راهنمایی می‌کند.
۸- با آنکه از زمان راه‌اندازی این سامانه اطلاع‌رسانی‌های لازم تاحدودی انجام شده اما هنوز هستند کسانی که اطلاع دقیقی از زمان ثبت‌نام و بهره‌گیری از این سامانه را ندارند. کتابفروشی‌های متقاضی فعالیت در سامانه فروش کتاب می‌توانند با مراجعه به آدرس v.ketab.ir نسبت به ثبت‌نام در این سامانه اقدام کنند.