همشهری آنلاین -یکتا فراهانی: توجه به تفریح، اهمیت دادن به آن و برنامه ریزی برای داشتن استراحت و اوقات خوش چیزی است که باید از کودکی و در خانواده جدی گرفته شود. چون قطعاً می‌تواند در بازدهی کل اعضای خانواده به ویژه کودکان تاثیرگذار باشد.
اما فراهم آوردن فرصتی برای تفریح و داشتن اوقات خوش در کنار فرزندان نیز موضوع مهم دیگری است که بسیاری از والدین آشنایی زیادی با آن ندارند و بدون توجه به خواسته‌ها و علایق فرزندشان معمولاً به ثبت نام آن‌ها در چند کلاس آموزشی ورزشی بسنده می‌کنند.
در صورتی که تفریح و استراحت در واقع بخشی از پروسه یادگیری و آموزش به حساب می‌آید که متاسفانه اغلب جدی نگرفته نمی‌شود. ضمن آنکه بسیاری از پدر و مادرها هم فکر می‌کنند یکی از ضروریات تفریح، صرف هزینه زیاد است. در حالی که گاهی توجه نشان دادن به فرزندان، گوش دادن به حرف‌هایشان و در نطر گرفتن خواسته‌هایشان و همچنین وقت گذراندن با آن‌ها نیاز به صرف هزینه‌های گزاف ندارد. کودک حتی با پیاده‌روی و بازی با همسن و سالانش هم می‌تواند لحظات شادی داشته باشد.
ارتباط بازی با رشد توانایی های مغز
دکتر پریسا ارجمندی، متخصص روان شناسی کودک و نوجوان در مورد لزوم تفریح برای کودکان می‌گوید: «تفریح و داشتن اوقات فراغت یکی از نیازهای اصلی همه افراد در همه گروه‌های سنی به شمار می‌رود. چون در واقع فرصتی برای تجدید قوا فراهم می‌آورد و باعث می‌شود بتوانیم دوباره بهتر به کار و تلاش خود در همه زمینه‌های شغلی و تحصیلی بپردازیم.»
هنگامی که به فرزندانمان اجازه می‌دهیم بازی، تفریح یا ورزش کنند؛ در واقع به آن‌ها یاد می‌دهیم به گونه‌ای خود را دوست داشته باشند که به فکر لذت بردن از زندگی و اوقات خوشی نیز باشند؛ چیزی که در افزایش اعتمادبه‌نفس و عزت‌نفس آن‌ها بسیار مؤثر خواهد بود.
تحقیقات نشان می‌دهند تفریح و بازی در رشد مغز کودکان تاثیری زیادی دارد. با توجه به این موضوع، والدین در حد امکان باید برنامه‌های شاد و سرگرم کننده‌ای برای بچه‌ها در نظر بگیرند تا آن‌ها محیط خانه را فضای امنی بدانند و اوقات خوشی را در آن تجربه کنند.
این موضوع به ویژه برای نوجوانان اهمیت زیادی دارد. چون نوجوانی، دورانی است که نوجوان با گذر از کودکی تمایل به معاشرت با همسن و سالانش دارد و بیشتر آر اعضای خانه فاصله می‌گیرد.
چرا کودکان نیاز به تفریح دارند
به گفته ارجمندی، سطح توجه و تمرکز کودکان تقریباً یک ربع پس از بازی افزایش پیدا می‌کند. به همین دلیل این موضوع به خصوص در کودکانی که نقص توجه و تمرکز دارند و بیش فعال هستند بسیار مهم است.
انجام ورزش به ویژه ورزش‌های هیجانی که نیاز به جست‌وخیز زیاد دارند؛ به خصوص در هوای آزاد نیز برای کودکان مناسب است. چون باعث تخلیه انرژی آن‌ها می‌شود و همچنین پس از انجام آن کودکان آرامش بیشتری به دست می‌آورند. چون سطح دوپامین و سروتونین افزایش پیدا می‌کند. به علاوه هوش کودکان با تفریح کردن، ورزش و انجام سرگرمی‌های مختلف افزایش پیدا می‌کند. بنابراین بهتر است شرایطی برای کودک فراهم شود تا بتواند با همسن و سالانش وقت بیشتری بگذراند.
جایگزینی فعالیت‌های پر جنب و جوش با بازی‌های کامپیوتری
دکتر ارجمندی می‌گوید در حال حاضر بچه‌ها علاقه زیادی به تبلت، موبایل و تماشای تلویزیون دارند و اغلب نیز به آن‌ها دسترسی دارند، در صورتی که ورزش جایگزین خوبی برای ساعت‌ها خیره شدن دانش آموزان به صفحه‌های مجازی است.
توجه داشته باشیم شرکت در کلاس‌های ورزشی مختلف که کودکان به آن علاقه دارند درواقع نوعی سرمایه‌گذاری برای سلامت جسم و روان آن‌هاست.
همچنین برای ترغیب هرچه بیشتر کودکان نسبت به این موضوع بهتر است خود والدین هم ورزش را در برنامه ریزی‌های خود جای دهند و در بسیاری از بازی‌های فرزندانشان هم مشارکت داشته باشند.
ورزش نیز مانند بسیاری از کارهای دیگر چیزی است که باید در محیط خانواده آموزش داده شود. یعنی اگر الگوی اعضای خانه، توجه به ورزش کردن باشد واطرافیان کودک به آن اهمیت نشان دهند کودک هم به تدریج به آن عادت خواهد کرد. البته فرامو. ش نکنیم هنگام انتخاب ورزش برای کودک خود او هم باید مشارکت داشته باشد.
بازی اتلاف وقت نیست
به گفته این روان شناس انجام بازی، داشتن تفریح و سرگرمی و اهمیت دادن به تعطیلات و برنامه ریزی کردن برای آن موضوع مهمی است که باید در خانه به آن توجه شود.
بازی به هیچ وجه نباید اتلاف وقت به حساب بیاید چون نقش بسیار مهمی در پرورش خلاقیت و رشد مغز کودکان دارد. پیاژه و روان‌شناسان و نظریه پردازان بزرگ دیگر عقیده دارند بازی خوب باید هدفمند و اختیاری باشد.
یعنی نباید با اجبار و نظر شخصی پدر و مادرها به کودکان تحمیل شود. همچنین بازی باید برای کودکان خوشایند باشد و همچنین بتواند خشم و عصبایت فرو خورده آن‌ها را بیرون بریزد. اما انجام بیش ازاندازه بازی‌های کامپیوتری و نداشتن تحرک باعث چاقی و اضافه وزن می‌شود. بنابراین انتخاب بازی و ایجاد تنوع در آن موضوع مهم دیگری است که حتماً باید به آن پرداخته شود.
دکتر ارجمند می‌گوید ورزش‌ها و بازی‌هایی بیشتر برای بچه‌ها مناسب هستند که که مطابق با سن، جنسیت و علاقه آن‌ها باشند. ضمن آنکه باید گفت در هر سنی از دوران کودکی و حتی بزرگسالی بازی، تفریح و سرگرمی خوشایند و مفید است.