ٰهمشهری آنلاین – سمیرا باباجانپور: بخش عظیمی از باغ‌های غرب تهران با ۵ قنات محدوده روستای کن آبیاری می‌شد. قنات وسک، قنات فرمانفرما، قنات لورکان و قنات باغ میر. در این میان قنات باغ میر و قنات لورکان آب چندانی ندارند و در فصول گرم سال خشک می شوند و قنات فرمانفرما و قنات وسک همچنان منبع مهمی برای آبیاری باغات و توتستان‌ها محسوب می‌شوند.
خواندنی‌های بیشتر را اینجا بخوانید
امین نورقربانی از اهالی محله کن می‌گوید: «پدر پدربزرگم قنات بزرگ وسک را ساخت. قناتی که هنوز پر آب است و بخش زیادی از باغ‌های کن را سیراب می‌کند. آب قنات هر ۱۳ روز در باغات می‌چرخد و دوباره نوبت‌های آبی تکرار می‌شود. این نوبت هم برای امروز، دیروز یا یک سال و ده سال گذشته نیست. شاید برای ۲۰۰-۳۰۰ سال قبل است.»
قنات وسک که این روزها در دل باغ‌های توت و میوه در شمال محله کن و در محدوده محله شهران شمالی واقع شده، درست کنار منبع‌های بزرگ نفتی است که سال‌هاست در جوار کوه‌های شهران جا خوش کرده‌اند.
خشکیدن درختان
مجید ثابتی از باغدارهای قدیمی که بخش مهمی از قنات وسک از باغ او می‌گذرد، می‌گوید: «متأسفانه قنات وسک از زیر انبار نفت و مخزن‌های نفت شمال شهران می‌گذرد. آب قنات آلوده شده است و این آلودگی بسیار جدی است. اگرچه بارها ارگان‌های مربوطه برای بررسی مراجعه کرده‌اند و تذکرات لازم به مدیران انبار نفت داده شده است اما با همه مراقبت‌هایی که مدیران این مجموعه مدعی به رعایت آن هستند بازهم آب طعم خوبی ندارد و رنگ آب شفاف نیست.»
او که مسئولیت هیات امنای شورای آبیاری باغات محدوده کن را بر عهده دارد، می‌گوید: «شرکت نفت وجود نشتی از خطوط لوله و مخازن را رد می‌کند درحالی‌که واقعیت چیز دیگری است و باید به دنبال یافتن منشأ و راه رفع این چالش اساسی بود. متأسفانه به‌ویژه در فصول بارندگی، جریان یافتن آب‌های سطحی از مجموعه انبار نفت و نفوذ آن به آب‌های زیرزمینی در پایین‌دست انبار و همچنین آلوده شدن آب انهار به مواد کربنی، باعث خشک شدن درختان و کاهش برخی گونه‌های گیاهی شده است.»
بسیاری از پیرمردهای قدیمی محله که آب قنات را چشیده‌اند اذعان داشته‌اند که این آب اصلاً با آب قنات وسک در سال‌های قبل از وجود انبار نفت قابل‌مقایسه نیست. فقط کافی است در روز روشن اینجا بیایید و لایه چرب بدبو را روی آب قنات ببینید که اصلاً طبیعی نیست.»