همشهری آنلاین - مریم قاسمی: «فرشید رحیمی»، فعال اجتماعی منطقه۱۶ و نگارنده کتاب «جوادیه»، که در زمینه تاریخچه این محله قدیمی تحقیق کرده، با بیان این مطلب می‌گوید: «سال ۱۳۲۶ هجری شمسی، مرحوم فردانش زمین‌های این محدوده را می‌خرد تا برنامه عمران و آبادانی مورد نظرش را شروع کند. اما اینجا هیچ بافت مسکونی و امکاناتی نداشت. تا زمانی که در خیابان ۲۰متری جوادیه نخستین چاه آب زده نشده بود، کسی برای زندگی در این محل اشتیاقی نشان نمی‌داد. بعد از آن بود که آقا جواد زمین‌هایش را قطعه‌بندی کرد و به‌صورت قسطی و ارزان به مردم فروخت. او انسان شریف و مردمداری بود و در زمان حیاتش چند مدرسه، حمام و مسجد برای استفاده اهالی ساخت. جالب اینکه مردم آن روزگار به پاس قدردانی از زحمات آقا جواد فردانش نام این محله را جوادیه گذاشتند.»
خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید
در اسناد تاریخی و نامه‌های اداری به‌جامانده مشخص است که انجمن محلی جوادیه در همان سال‌های اولیه شکل‌گیری جوادیه، یعنی ۷۶سال قبل، تشکیل می‌شود. این‌طور که اسناد نشان می‌دهد، نامه‌هایی در این تشکل مردم‌نهاد تنظیم شده که سطح ارتباط این انجمن را با شخصیت‌ها و افراد تراز اول کشور نشان می‌دهد و در همه نامه‌ها مهر و امضای جواد فردانش دیده می‌شود. البته روش کار انجمن محلی جوادیه به این شکل بود که مرحوم جواد فردانش بازاریان تهران را دور هم جمع می‌کرد و به محله جوادیه می‌آورد و از آنها می‌خواست که به‌صورت خیریه‌ای در اینجا مدرسه و حمام بسازند و از این دست کارها را به سرانجام برسانند.
از رفع مشکلات عمومی و شهری تا فردی
این انجمن برخاسته از دل مردم بود. مردم محله همه مشکلاتشان را به آنها می‌گفتند،نه فقط مشکلات عمومی و شهری. حتی مشکلات شخصی‌شان را با آنها در میان می‌گذاشتند. انجمن مثلاً کمک می‌کرد به ساخت خانه اهالی، پول قرض می‌داد به مردم، آجر و مصالح ساختمانی می‌خریدند و از این دست اقدامات. مردم آقاجواد را امین و بزرگ محله می‌دانستند و بیشتر مشکلاتشان را با او در میان می‌گذاشتند. بعد از فوت فردانش، پایه‌های انجمن انسجام سابقش را از دست داد و عملکردش مانند قبل نبود تا اینکه در این میان یکی از اهالی محله به نام «علی چیتگری»، از فعالان اجتماعی محله جوادیه، تصمیم می‌گیرد انجمن محلی را دوباره احیا و چراغ آن را روشن کند. این کار حدود ۶ سال پیش، زمانی که اسناد باارزشی مثل دستگاه تایپ دستی، مهر، سربرگ و نامه‌های اداری انجمن به مقامات عالی کشور را پیدا می‌کنند، کلید می‌خورد. چیتگری دلش نمی‌آید این انجمن هویت و اصالتش را از دست بدهد.
علی چیتگری که اکنون دبیر انجمن محلی جوادیه است، در این زمینه می‌گوید: «چند سال پیش۲ قطعه عکس از اهالی بومی و محلی به دستم رسید که بالای آن نوشته شده بود «انجمن محلی جوادیه». برای نخستین‌بار با سند و مدرکی مواجه شدم که هویت و اصالت محله جوادیه را به اثبات می‌رساند. فهمیدم در محله جوادیه چنین انجمنی فعالیت داشته. البته یک عکس قدیمی هم از همین انجمن در کتابخانه اسناد ملی موجود است. به مرور زمان، اسناد دیگری به دستم رسید و حتی مهر انجمن را به همراه نامه‌های اداری و مکاتبات حدود ۸دهه قبل پیدا کردم که هرکدام از آنها ارزش تاریخی دارند. به همین دلیل، با اعضای فعال محله تصمیم گرفتیم که دوباره نام این انجمن را زنده نگه داریم.»
قدم‌هایی برای عمران و آبادانی محله
چیتگری درباره نوع کار و فعالیت این انجمن می‌گوید: «انجمن محلی جوادیه در این سال‌ها تلاش کرد تا درحوزه ارتباط با مردم و رفع مشکلات آنان قدم‌های تاثیرگذاری بردارد و مانند سابق مشکلات و مسائل مردم را رفع و پیگیری کند. حالا دیگر مردم خودشان می‌آیند اینجا دور هم جمع می‌شوند و درباره مسائل و مشکلات همسایه‌شان صحبت می‌کنند و برای رسیدگی به مسائل به آب و آتش می‌زنند. بسیاری از مردم با حضور در این انجمن به جمع خیران اضافه شده‌اند و دست دیگران را می‌گیرند و هر کس در حرفه‌ای که مشغول است برای اهالی محله قدیمی‌اش هرکاری از دستش بربیاید انجام می‌دهد تا ریشه این انجمن محلی هیچ‌وقت خشک نشود.»
هدف از تشکیل انجمن محلی در جوادیه، پیگیری و کمک به حل مشکلات اساسی مردم است. اعضای این انجمن به دنبال رونق و آبادانی محله هستند و با همه اداره‌ها از جمله آموزش و پرورش، شهرداری، اتوبوسرانی، شورای شهر و ... مستقیم مکاتبه می‌کنند تا مشکلات محله به‌سرعت رفع شود.
- نمونه‌ای از نامه‌های اداری انجمن جوادیه به مقامات عالی کشور مربوط به هفت دهه قبل