این ورزش بیش از دو قرن قدمت دارد، ولی این ورزش در ایران چندان جدی گرفته نشده است؛ با این حال در همین شرایط و با امکانات موجود، یک نوجوان 14 ساله ایرانی توانست در رقابت‌های مهم بین‌المللی اسکاتلند، در رده جوانان به عنوان سومی این رقابت‌ها دست پیدا کند.
آریا فاضلی منش، در جدولی 32 نفره به رقابت پرداخت و توانست اولین مدال‌آور ورزش اسکواش ایران در یک مسابقه بین‌المللی باشد؛ مدالی که می‌تواند توجه مسئولان را به این ورزش بیشتر کند.آریای 51 ساله در سال اول دبیرستان تحصیل می کند و به گفته خودش تنها ورزشکار خانواده چهار نفره شان است.او در گفت و گو با دوچرخه از این ورزش و آینده خود می‌گوید.
- چه‌طور شد، ورزش اسکواش را انتخاب کردی؟
هفت یا هشت سال پیش با این ورزش از طریق یکی از دوستان پدرم آشنا شدم. در آن زمان پدرم حدود یک سالی بود که با دوستش اسکواش بازی می‌کرد. من هم دوست داشتم شروع کنم، ولی سن و جثه‌ام برای این ورزش کوچک بود. اما از 7 سالگی تفریحی بازی اسکواش را شروع کردم و تا 10 سالگی ادامه دادم و در 10 سالگی بود که با پیشنهاد مربی‌ام، آقای جهان، که ورزش اسکواش را به ایران آورده، در فدراسیون اسکواش زیر نظر مربی مصری تست دادم و از آن زمان حرفه‌ای‌تر اسکواش را دنبال کردم.
- چه چیز ورزش اسکواش تو را جذب کرد؟
باور کنید اوایل اسکواش را دوست نداشتم.پدرم صبح‌های جمعه باشگاه انقلاب می‌رفت. من هم به زور او می‌رفتم. ولی کم‌کم که بازی بازیکنان حرفه‌ای را دیدم، از این ورزش خوشم آمد و علاقه‌مند شدم. مربی خارجی هم که آمد این ورزش بهتر و حرفه‌ای‌تر شد و علاقه‌ام نیز بیشتر شد.
- خوب، اگر اسکواش را انتخاب نمی‌کردی، کدام ورزش در اولویت انتخابت بود؟
قبل از اسکواش بسکتبال را خیلی دوست داشتم، ولی الان فقط اسکواش کار می‌کنم، چون از پرتحرک‌ترین ورزش‌های دنیاست که هم استقامت و هم سرعت می‌خواهد و هیجان زیادی دارد.
- داخل اتاق شیشه‌ای و یا چهار دیواری بدون صدای تماشاچیها هیجان هم دارد؟
سالن‌های عادی معمولاً 3 تا دیوار در جلو و چپ و راست از گچ است و پشت شیشه است، ولی زمین‌های حرفه‌ای کاملاً شیشه‌ای است. اتفاقاً اسکواش هم تماشاگر دارد و صدای تشویق تماشاچیها هم شنیده می‌شود.
- امتیازها در اسکواش چگونه است؟
مسابقه‌های اسکواش در کل یا در 5 گیم و یا در 3 گیم برگزار می‌شود، ولی در حال حاضر همه مسابقه‌ها 5 گیمه است ، اگر هر بازیکن 3 گیم از 5 گیم را از آن خود کند، پیروز می‌شود ؛ هر گیم هم 9 امتیاز دارد.
- امکانات این ورزش در ایران چگونه است؟
در حال حاضر در ورزشگاه انقلاب تمرین می‌کنم. امکانات این ورزش خیلی کم است، من با همین امکانات کم، صاحب عنوان سوم شدم. سالن اسکواش موجود در فصل زمستان بسیار سرد است و در تابستان هم خیلی گرم. مجموعه 8 تا سالن اسکواش دارد.
- با این وضعیت، رقابت و بازی در زمین استاندارد اسکاتلند مشکل نبود؟
برای من که خیلی سخت بود . در بازی‌های اول به سختی بازی می‌کردم، ولی عادت کردم. بازی نیمه‌نهایی در کورت (محل مسابقه) شیشه‌ای انجام شد و اگر دیواری بود حتماً می‌بردم، چون تا به حال در کورت شیشه‌ای بازی نکرده بودم و نتیجه را 3 بر 2 به حریف هندی باختم.
- چند تا مسابقه دادی و چه حریفانی را شکست دادی؟
پنج تا بازی کردم. اسکاتلند، انگلیس و هند را 3 بر صفر بردم و در نیمه‌نهایی با حریف دیگری از کشور هند مسابقه دادم و باختم، ولی در دیدار رده‌بندی، حریف دیگری از کشور انگلستان را بردم و سوم شدم. البته بهترین اسکواش‌بازها در حال حاضر از کشورهای هند، انگلیس و مصر هستند.
- در مدرسه شما اسکواش را می‌شناسند؟
در مدرسه ها این رشته خیلی شناخته شده نیست؛ در حالی‌که در کشورهایی مثل مالزی و مصر اسکواش در سطح مدرسه هاست و در ایران تنها یک مدرسه زمین اسکواش دارد.
- فکر می‌کنی برای پیشرفت در این ورزش چه باید کرد؟
ایرانی‌ها استعداد ورزشی زیادی دارند و از مربیان خوب باید استفاده کرد. این ورزش خیلی علم می‌خواهد و اگر علم این ورزش را نداشته باشی، فایده‌ای ندارد. پیشرفت این ورزش امکانات، برنامه‌ریزی و زمین خوب می‌خواهد.
- خودت تا کنون چه عنوان‌هایی کسب کرده‌ای؟
در مسابقه های پلیت (Plate) زیر 13 سال مالزی اول ، قهرمان زیر 15 سال‌های ایران و در مسابقه های بین‌المللی اسکاتلند هم سوم شدم.
- چرا در اسکاتلند مربی نداشتی؟
در مسابقه‌های اسکاتلند تنها نماینده ایران بودم و با هزینه شخصی و به همراه مادرم به اسکاتلند رفتم.
- بعد از کسب عنوان و بازگشت از اسکاتلند فدراسیون کمکی نکرد؟
فدراسیون چون اعتقاد داشت مقامی نمی‌آورم، برای اعزام کاری انجام نداد و پس از بازگشت هم گفته‌اند قرار است مراسمی بگیرند که باید دید چه می شود.
- برای آینده‌ات چه برنامه‌ای داری؟
در حال حاضر به مسابقه های «مایلو» مالزی، که امسال برگزار خواهد شد و همچنین رقابت‌های زیر 17 سال اسکاتلند که سال آینده برگزار می شود، فکر می‌کنم و امیدوارم بتوانم در این رقابت‌ها شرکت کنم.
- حالا درس را بیشتر دوست داری یا اسکواش را؟
درسم خوب است، ولی اگر راستش را بخواهید، اسکواش را بیشتر از درس دوست دارم.
- حرف آخر؟
نه، از پدر و مادرم و آقای سایی، مربی‌ام که نقش زیادی در موفقیتم داشتند، تشکر می‌کنم.