این مسئولان چنین استدلال میکنند کهدر سالهای اخیر با وجود افزایش قیمت مواد اولیه تولید، از آنجا که این شرکتها افزایش قیمت چندانی نداشتهاند، در شرایط کنونی و کاهش قیمتهای جهانی نیز نگرانی چندانی برای کاهش قیمتها ندارند. با این رویکرد است که مدیران شرکتهای خودروسازی و رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران هرگونه کاهش قیمت خودروهای ساخت داخل را رد کرده و آثار احتمالی این بحران را در قیمتهای بازار خودرو و نه قیمتهای کارخانهای اعمال شده از سوی خودروسازان قلمداد میکنند.
با این وجود برخی کارشناسان از تاثیرپذیری بیشتر شرکتهای خودروساز ایرانی از بحران جهانی تا چند ماه آینده خبر داده و معتقدند با کاهش بیش از پیش قیمت خودرو در بازارهای جهانی، حتی اعمال تعرفه 90درصدی واردات نیز قادر به حفظ بازار داخلی برای شرکتهای خودروساز داخلی نخواهد بود و بحران مالی جهانی به تدریج آثار خود را در این بخش نیز نمایان خواهد کرد.
وزیر صنایع و معادن معتقد است این بحران نه تنها تاثیری در کاهش تیراژ تولید خودرو در کشورمان نداشته است بلکه تا پایان سال تولید خودرو در کشورمان رشدی بیش از 12 درصدی را تجربه خواهد کرد و چند خط تولید جدید نیز به ظرفیت فعلی افزوده میشود. با این وجود بهنظر میرسد مشکل اصلی شرکتهای خودروسازی کشور مانند همه خودروسازان جهان، کاهش تقاضای خودرو است؛ دیدگاهی که در روزهای اخیر با تثبیت یا کاهش نسبی قیمت برخی خودروهای ساخت یا مونتاژ داخل بیشتر نمایان شده و رکود حاکم بر بازار خودرو را به ارمغان آورده است.
براساس عرف بازار خودرو هر ساله با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال و افزایش تقاضا، رشد قیمتها را شاهد بودهایم اما در چند ماه اخیر با کاهش تقاضا، تثبیت قیمت یا رکود حرف اول در بازار خودرو بوده که نشانهای از تاثیرپذیری صنایع خودروسازی کشور از بحران اقتصادی جهان است.
در حالی که وزارت صنایع و معادن و شرکتهای خودروسازی تلاش بسیاری بر ثبات قیمتها در بازار خودرو دارند، شرایط کنونی بازار از سیاستهای این وزارتخانه تبعیت نکرده و قیمتها در سراشیبی سقوط قرارگرفته است.
اکنون بازار خودرو قیمتهای پایین بیسابقهای را تجربه میکند و خرید و فروش نیز کاهش یافته و بهنظر میرسد تداوم این رکود، خودروسازان کشور را با مشکلات بیشتری مواجه خواهد کرد.سردی بازار خودرو به بهمن ماه نیز رسیده و در این ماه نیز نه تنها گرانی مشهودی در بازار دیده نشد بلکه برخی خودروها حتی ارزانتر نیز به فروش رفتهاند. کاهش قیمت چند میلیون تومانی برخی خودروها مانند زانتیا یا عرضه چند محصول ایران خودرو مانند پژو 405، پژو پارس، سمند سورن، پژو 206 تیپ2 و مدل صندوقدار اتوماتیک آن (V9) حتی با قیمتی پایینتر از قیمتهای کارخانه و بدون انتظار 30 روزه نشانههایی از آثار این بحران بر بازار خودرو کشورمان است.
نیمنگاهی به بازار خودروهای وارداتی نیز نشانگر رکود حاکم بر بازار این خودروهاست. با توجه به تعرفه نهایی بیش از 100 درصدی واردات خودرو، بازار این خودروها در مقایسه با خودروهای داخل با تقاضای کمتری مواجه است. با این روند در آذر ماه تنها 544 دستگاه خودروی سواری از گمرک ترخیص شده و بسیاری از خودروهای وارداتی در گمرک خاک میخورند. با این شرایط اکنون هیوندای آزرا 5/51 میلیون تومان، سوناتا 41 میلیون و 800 هزار تومان و سانتافه 53 میلیون تومان فروخته میشود. همچنین تویوتا کمری GL با حجم موتور 2400 سیسی 41 میلیون تومان پرادوی 2 در 2700 سیسی و چهار در 2400 سیسی به ترتیب 61 و 78 میلیون تومان و کرولا GLI دندهای نیز حدود 40 میلیون تومان فروخته میشود.
کاهش قیمت در دستور کار خودروسازان
در محصولات گروه خودروسازی سایپا نیز آثار رکود به خوبی نمایان بوده و شاید این روند موجب شد تا مدیرعامل این شرکت (مهرداد بذرپاش) در واکنش به مباحث مطرح در زمینه کاهش قیمت خودرو، صنایع خودروسازی را مظلومترین صنعت کشور قلمداد کند. بذرپاش اظهار داشت: زمانیکه افزایش قیمت جهانی مواد اولیه اتفاق افتاد هیچ گونه افزایش قیمتی در خودرو نداشتیم، آن زمان کسی نپرسید که چرا خودرو گران نمیشود ولی امروز که قیمت مواد اولیه سیر نزولی پیدا کرده، میگویند چرا خودرو ارزان نمیشود.
با این وجود مهرداد بذرپاش به فارس گفت: در حال حاضر کاهش قیمت خودرو در دستور کار ما قرار دارد و فقط بین 2 تا 5/4 درصد سود روی هر خودرو در نظر میگیریم.
کاهش 50 درصدی ثبت نام خرید خودرو
روی دیگر رکود حاکم بر بازار خودرو در کسادی ثبتنام برای خرید و فروش نمایان است. اکنون فروش اینترنتی خودرو نیز کاهش 50 تا 80 درصدی تعداد ثبتنام برای خرید خودرو از نمایندگیهای فروش را بهدنبال داشته و طی چند ماه گذشته فروشندگان همواره از سردی یا بهاصطلاح یخ زدن بازار خودرو صحبت میکنند.
رئیس هیئت سرپرستی اتحادیه دارندگان نمایشگاه و فروشندگان اتومبیل تهران با اشاره به رکود حاکم بر بازار خودرو به خبرنگار ما میگوید: بهنظر میرسد رکود حاکم بر بازار خودرو تا پایان ماه صفر ادامه یافته و با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال جنبوجوش بیشتری در بازار در روزهای پایانی سال را شاهد باشیم.نعمتالله کاشانی نسب، میافزاید: تاثیر بحران و کاهش قیمتهای جهانی بر بازار خودروی کشورمان انکارناپذیر است و بهنظر میرسد این رکود در ماههای نخست سال آینده تشدید شود.اکنون قیمت برخی خودروهای تولید داخل مانند زانتیا با کاهش شدیدی همراه بوده و قیمت پیش فروش برخی دیگر از خودروها مانند پژو206 ، 405 و مگان تولید داخل به قیمتهای بازار بسیار نزدیک شده است.
رکود بازار خودرو عاملی برای افزایش تمایل مردم به انصراف از خرید خودرو نیز بوده است.یک فعال بازار خودرو میزان انصراف مردم از خرید نهایی و تحویل خودرو از کارخانهها طی ماههای اخیر را حدود 80 درصد کل ثبتنامهای انجام شده، دانسته در حالیکه این میزان در مدت مشابه سال گذشته تنها 2 درصد بود و به این ترتیب حجم انصراف از خرید خودرو تقریبا 40 برابر شده است.