بزاق هم به پاکیزه نگه داشتن دهان کمک میکند و هم در گوارش غذا نقش دارد. همچنین بزاق تکثیر باکتریها و قارچها در دهان را کنترل و از عفونتها و پوسیدگی دندان جلوگیری میکند.
خشکی دهان که در اصطلاح پزشکی به آن گزروستومی (xerostomia) میگویند به طور گاهگاهی به خصوص در شرایط عصبی بودن، استرس و پریشانی رخ دهد.
خشکی دهان به خصوص در سالمندان شایع است چرا که در این دوره سنی بزاق کمتری تولید میشود.
خشکی مداوم دهان ممکن است مربوط به وجود یک بیماری زمینهای باشد و درمان نشدن آن میتواند به پوسیدگی سریعتر دندان، بوی بد دهان، عفونت و زخمهای دهانی بینجامد. خشکی دهان همچنین میتواند به اشکال در صحبت کردن و بلع غذا، زخم گلو، از دست دادن اشتها و احساس سوزش یا مور مورد شدن در دهان منتهی شود.
بیماریهای گوناگونی ممکن است بر تولید بزاق در دهان اثر بگذارند، از جمله نشانگان شوگرن یک بیماری خودایمنی است که با ایجاد التهاب در بدن به خشکی چشمها و دهان، در مفصلی و سرفه مزمن میانجامد.
داروهای بسیاری میتوانند با تاثیر بر غدد بزاقی باعث تولید کمتر بزاق شوند و عارضه جانبی مصرف آنها خشکی دهان است، از جمله آنتیهیستامینها، داروهای ضد احتقان، داروهای مدر، برخی داروهای ضد اسهال، برخی از داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد روانپریشی، داروهای آرامبخش، برخی از داروهای ضد فشار خون.
غدد بزاقی ممکن است در صورت قرار گرفتن در معرض پرتوتابی در حین درمان سرطانها آسیب ببینند و خشکی دهان به وجود آید.
داروهای شیمیدرمانی برای درمان سرطان هم باعث غلیظتر شدن بزاق میشوند و خشکی دهان ایجاد میکنند.
بالاخره جراحتهای سر و گردن با آسیب زدن به اعصابی که به غدد بزاقی پیام تولید بزاق میدهند، میتوانند خشکی دهان ایجاد کنند.
درمان خشکی دهان به علت زمینهساز آن بستگی دارد. اگر فکر میکنید دچار خشکی دهان هستید، باید به دندانپزشک یا پزشک مراجعه کنید. اگر خشکی دهانتان ناشی از مصرف دارو باشد، پزشکتان ممکن است دارویتان یا دوز تجویز آن را تغییر دهد.
اگر غدد بزاقیتان کار میکند، اما تولید بزاق آن کم است، پزشک ممکن است دارویی تجویز کند که این غدد را فعالتر کند.
بالاخره پزشک یا دندانپزشک ممکن است استفاده از براق مصنوعی برای مرطوب نگهداشتن دهان را توصیه کند.