همشهری آنلاین - آتیشا شاه محمدلو: مژگان قهاری، متخصص مغز و اعصاب، جزء افرادی است که در دوران سپری کردن درسش در دانشگاه و هم زمان با خواندن دروس دانشگاهیش، به این بیماری دچار شد. متأسفانه بیماری دکتر قهاری بسیار شدید و پیش رونده بود که باعث شد او به مرور زمان برای راه رفتنش از واکر استفاده کند. او می‌گوید هر نشریه‌ای می‌تواند باعث شود که افراد از حال و روز خودشان بیشتر مطلع شوند و اگر خدایی نکرده قرار است به بیماری دچار شوند، به خودشان کمک کنند تا از شدت بیماری کم کنند.
خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید.
«ام اس» مانع نشد
دکتر مژگان قهاری سال ۱۳۸۱ مدرک پزشکی عمومی‌اش را دریافت کرد و سال ۱۳۸۵ در دوره تخصص مغز و اعصاب دانشگاه شهید بهشتی پذیرفته شد. او در سال ۱۳۸۷ یعنی دو سال مانده به اتمام دوره تخصصش با علائمی که داشت و پیگیری‌هایی که انجام داد، متوجه شد که به بیماری «ام اس» دچار شده است. بیماری او از نوع شدید بود و او دچار حملات بیشتری شد. به گفته دکتر قهاری، ۲ سال طول کشید تا او بتواند زندگی معمولی و روزمره‌اش را با بیماری‌اش وفق دهد. او در آن زمان با داشتن دو دختر ۶ و ۸ ساله، درس دانشگاهش و مسئولیت‌های خانه‌داری‌اش، مغلوب بیماری نشد و از پس همه آنها به خوبی بر آمد. دکتر قهاری تمایل دارد تا از فرصتی که این نشریه در اختیارش گذاشته استفاده کند و بتواند افراد بیشتری را از این بیماری آگاه کند. او می‌گوید: «باید حواسمان باشد تا با خواندن این مطالب دچار «ام‌اس» زدگی نشویم.
«ام اس» زدگی یعنی اینکه زندگی روزمره را تعطیل کنیم و دنبال اثبات این باشیم که حتماً دچار یک بیماری هستیم. متأسفانه تعداد افرادی که دوست دارند بیمار باشند کم نیست.»
انجمن «ام اس»
به دلیل آمار زیاد افراد جامعه در ابتلا به این بیماری، تشکیل مرکزی برای حمایت از بیماران ام اسی دور از ذهن نبود. این مرکز یک نهاد خیریه غیردولتی است که از سال ۱۳۷۸برای حمایت از بیماران مبتلا به «ام اس» تشکیل شده است و زیر نظر متخصصان و به یاری افراد خیر اداره می‌شود. دکتر قهاری، یک شنبه‌ها و سه‌شنبه‌ها را در این مرکز برای کمک به بیماران مبتلا به ام. اس سپری می‌کند. این مرکز در این دو روز مشاوره مغز و اعصاب دارد و در روزهای دیگر جلسات مشاوره‌های روانشناسی برگزار می‌کند. این مرکز علاوه بر مشاوره‌های پزشکی، دارویی و روانشناسی که دارد، به بیمارانی که از لحاظ مالی مشکل دارند، کمک هزینه‌هایی برای دارو، توانبخشی و موارد دیگر پرداخت می‌کند.
همچنین این مرکز آخرین آمار مبتلایان به این بیماری در کشور را در اختیار دارد. البته آمار این مرکز نمی‌تواند دقیق باشد، چرا که عده‌ای به این بیماری دچار شده‌اند و از آن اطلاعی ندارند و گروه دیگر ممکن است دچار این بیماری شده و مراحل درمان را هم طی کرده باشند ولی به این مرکز برای ثبت آمارشان مراجعه نکرده باشند. اکنون حاضر طبق آمار این سازمان، دوازده هزار نفر در استان تهران و شش هزار نفر در شهرهای دیگر به این بیماری دچار شده‌اند. البته آمار پیش‌بینی شده بالای پنجاه هزار نفر است که تعداد بسیاری از آنها از بیماری خود آگاهی ندارند و طبیعی است که مراحل درمان را هم شروع نکرده‌اند.
دکتر قهاری می‌گوید: «در مرکز «ام اس» ایران هر در روزکاری به‌صورت میانگین ۵ نفر از افراد تازه مبتلا شده به این مرکز مراجعه می‌کنند که متأسفانه آمار بسیار بالایی است.»
«ام اس» چیست؟
دکتر قهاری پی گوید: «در بیماری «ام اس» به مغز و نخاع و سیستم مرکزی اعصاب حمله می‌شود و این حمله‌ها باعث اخلال در اندام‌ها و بینایی می‌شود. به زبان راحت‌تر، سیستم دفاعی بدن علیه خود بدن کار می‌کند و از بدن دفاع نمی‌کند. این بیماری، بیماری هزار چهره نام دارد، شما هیچ دو نفری را در جامعه پیدا نمی‌کنید که خصوصیات شبیه به هم را داشته باشند. این بیماری هم همین‌طور است و هیچ دو نفر مبتلا به این بیماری را پیدا نمی‌کنید که علائم یکسان داشته باشند. این بیماری در بین گروه سنی ۴۳ـ ۲۰ سال بسیار دیده می‌شود. در بچه‌ها هم وجود دارد، ولی بسیار نادر است. زنان ۳ برابر مردان به این بیماری دچار می‌شوند.
متأسفانه دلایل بروز این بیماری هنوز مشخص نیست ولی این را می‌دانیم که در دنیا هرچه قدر از خط استوا دور می‌شویم، این بیماری شایع‌تر می‌شود. پس می‌توان فهمید که کمبود ویتامین D یکی از دلایل ابتلا به این بیماری است. کمبود این ویتامین با دیابت، چاقی و مشکلات زایمان دختران جوان در آینده ارتباط مستقیم دارد.
بنابراین روزی ۱۵ دقیقه جذب نور آفتاب برای صورت بدون محافظ و دست‌ها تا مچ برای همه بسیار واجب است. عوامل دیگر، عفونت‌های ویروسی، آلودگی‌های محیطی و وراثت است که مجموع همه آنها می‌تواند باعث بروز بیماری شود. به گفته دکتر قهاری اینکه این بیماری روی مغز و سیستم ایمنی می‌نشیند، سؤال بزرگی است که جواب آن را هنوز پیدا نکرده‌ایم.
نشانه‌های بیماری
شایع‌ترین نشانی‌های بیماری «ام اس»، خستگی زیاد، حساسیت به گرما و حالت برق گرفتگی در اندام‌ها و ستون فقرات است. البته بیماری «ام اس» سرماخوردگی نیست که با یک یا دو نشانه بتوان تشخیص سرما خوردگی را داد. بعد از دیدن چند علامت، مراحل تشخیص این بیماری را آغاز می‌کنیم. معاینه بالینی، یافته‌های پارا کلینیک مانندام آر آی، نوار عصبی بینایی و اندام‌ها و نمونه‌های آزمایش‌های مغزی و نخاعی، همه آنها با هم ما را در تشخیص این بیماری کمک می‌کنند. دکتر قهاری می‌گوید: «در طول روز ممکن است خیلی از این نشانه‌ها را داشته باشیم. گزگز شدن دست و پاها، بی‌حسی یا بد حسی اندام‌ها، تعادل نداشتن، بی‌اختیاری ادرار و تاری دید و دوبینی شاید برای تعدادی مسائل و مشکلات به وجود بیاید. اگر این نشانه‌ها برای مدت زمانی کوتاه دیده شوند، احتمال وجود «ام اس» کم است ولی هر یک از این نشانه اگر برای ۲۴ ساعت ادامه پیدا کند، مراحل تشخیص بیماری را باید آغاز کرد. نخستین قدم هم مراجعه به دکتر متخصص مغز و اعصاب است.»
اگر هم ثابت شد...
دکتر قهاری می‌گوید: «خداوند افراد را با مشکلات و بیماری امتحان می‌کند و آنها را متعالی می‌کند و چیزی که از آن مطمئن هستیم این است که خدای بزرگ راه‌حل همه مسائل و مشکلات را در وجود خود بیمار گذاشته است و نباید نگران عواقب چیزی باشیم. معمولاً ترس از ابتلا به این بیماری برای بدن بسیار ضرر دارد و خود این مسئله سیستم ایمنی بدن را ضعیف می‌کند و در واقع بدن را برای ابتلا آماده می‌کند.
بیمارانی که به بیماری «ام اس» مبتلا شده‌اند، باید بدانند که به نخستین پزشک خود باید اعتماد کنند و پزشکان خود را مدام عوض نکنند. بدانند که هر پزشکی روش درمانی خود را دارد، ممکن است داروهای تجویز شده از پزشکان مختلف، متفاوت باشد ولی نتیجه همه آنها یکی است. این بیماران می‌توانند از توانبخشی که شامل فیزیوتراپی، آب درمانی و یوگا است، استفاده کنند. البته سونا و جکوزی برای این بیماران ممنوع است. استفاده از طب سنتی هم می‌تواند در کاهش درد مؤثر باشد. این بیماران در هوای متعادل و نه گرم می‌توانند به فعالیت‌های روزانه خود ادامه دهند. از غذاهای چرب و پر نمک هم خودداری کنند.
*منتشر شده در همشهری محله منطقه ۴ به تاریخ ۱۳۹۳/۳/۲۱