همشهری آنلاین - علی شاملو: او که مدت زیادی در منطقه ما و در شهرک اکباتان ساکن بود، از زندگی در این منطقه رضایت داشت. شهرک اکباتان از نظر دکتر صدرا جایی است که اصول شهرسازی در آن رعایت شده. او که خود، زاده شهری تاریخی است، ساختمان‌های شهرک را بسان ساختمان‌های اصیل و قدمت‌دار ایران می‌داند. با این استاد دانشگاه درباره زندگی در منطقه و مسائل شهری گپ زدیدم.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
در کدام مناطق تهران سکونت داشته‌اید؟
مجیدیه، نارمک، شمیران نو، شهرک اکباتان.
چه مدتی است در منطقه ما ساکن شده‌اید؟
از سال ۱۳۷۱ در منطقه ۵ تهران و در شهرک اکباتان زندگی می‌کنم.
کیفیت زندگی در منطقه ۵ تهران چگونه است و مزیت این منطقه بر سایر مناطقی که شما ساکن آن بوده‌اید، چیست؟
هر منطقه ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارد. چون منطقه ۵ نوساز است، در نتیجه تحول در آن به وفور مشاهده می‌شود. به‌طورکلی زندگی در غرب تهران به علت آب و هوای بهتر و آلودگی کمتر نسبت به سایر مناطق تهران بهتر است.
تغییرات در منطقه چگونه بوده است؟ و مهم‌ترین ویژگی این منطقه چیست؟
از نظر ساخت‌وسازهای مسکونی رشد زیادی داشته اما به دلایل گوناگون عمر مفید این ساختمان‌ها به ۵۰ سال هم نمی‌رسد و کمتر از ۵۰ سال است. متأسفانه این مسئله نوعی هدر دادن منابع عمومی و خدادادی است. از حیث شهرسازی، ساخت شهری، خیابان‌بندی و بلوارسازی و فضاهای عمومی تلاش‌های خوبی صورت گرفته و نرخ رشد در آن قابل توجه است. همچنین سطح زندگی در آن مطلوب است. مهم‌ترین ویژگی منطقه به نظر من مرکز ثقل بودن آن در حوزه گردشگری شهر تهران است.
چه شد که زندگی در شهرک اکباتان را انتخاب کردید؟ انتخاب اینجا از سر ناچاری بود یا دلایل دیگری داشت؟
زمانی که شهرک اکباتان را برای سکونت انتخاب کردم، به‌رغم آنکه نماینده مجلس بودم و امکانات و شرایط بهتری برای زندگی در سایر مناطق تهران داشتم اما اینجا را به هر جای دیگری ترجیح دادم. این در حالی بود که حتی خانواده من هم به زندگی در اکباتان علاقه‌مند نبود و حتی برای بازدید خانه هم نیامدند و با اصرار من بود که بعد از دیدن دیگر محله‌ها، همسرم و خانواده شهرک اکباتان را دیدند و پسندیدند و در شهرک اکباتان سکنی گزیدیم. خانواده من برخلاف مخالفت اولیه اکنون چنان به این شهرک دلبسته شده است که به هیچ‌وجه حاضر به تعویض منزل نیستند و به‌رغم آنکه بارها فرصت‌های خوبی برای سکونت در سایر مناطق تهران حتی در منازل ویلایی فراهم شده اما همسرم و خانواده‌ام راضی به این جابه‌جایی نیستند.
مگر در شهرک اکباتان چه چیزی وجود دارد که ساکنانش چنین به آن دلبسته می‌شوند؟
از لحاظ ساخت‌وساز مسکونی و معماری بنا و خدمات و تسهیلات ساختمانی در سطح ایده‌آل قرار دارد. از نظر امنیتی، امنیت منازل مسکونی شهرک اکباتان بسیار بالاست. از لحاظ آسایش زندگی و رفاه در سطح مطلوبی قرار دارد. از نظر مسائل سرمایشی و گرمایشی و خدمات نظافتی و امکانات تفریحی نسبت به بسیاری دیگر از مناطق تهران بالاتر است. در شهرک اکباتان در داخل منزل احساس ناراحتی نمی‌کنید، سروصدا برعکس سایر آپارتمان‌های دیگر مناطق بسیار پایین است و آرامش فوق‌العاده‌ای برقرار است. روابط عاطفی و انسانی بین همسایگان بدون اینکه دخالتی در زندگی همدیگر داشته باشند بسیار مطلوب است.
شما اشاره کردید که امکانات رفاهی این شهرک مطلوب است، مگر چه امکانات رفاهی وجود دارد که مثلاً در دیگر مناطق نمی‌توان دید؟
اکباتان چون نوساز است امکانات آن هم طبیعتاً بروز است. مجموعه شهرک چه در ساختمان‌ها و چه در محوطه آن انواع امکانات رفاهی مثل فن‌کوئل، آسانسور، شوت‌کن زباله و زمین بازی برای بچه‌ها، پارکینگ‌های سرپوشیده و روباز و نگهبان دائمی، پله فرار و محوطه برای پیاده‌روی وجود دارد. البته در اینجا لازم است گله‌ای داشته باشم و آن اینکه مسئولان باید به تناسب میزان عوارضی که از یک ساکن در شهرک دریافت می‌کنند، به آنها خدمات ارائه دهد اما متأسفانه این کار به دلیل موانع قانونی صورت نمی‌گیرد.
به‌عنوان کسی که به‌رغم فراهم بودن شرایط برای زندگی در منطقه‌ای دیگر شهرک اکباتان را به هر جای دیگری ترجیح داده‌اید وضعیت شهرسازی را در آن چگونه ارزیابی می‌کنید؟
منطقه ۵ نسبت به سایر مناطق تهران بزرگ‌تر و مکان‌های عمومی و بافت شهری آن مناسب‌تر است. شهرک اکباتان به دلیل آنکه با طرح و برنامه جامع ساخته شده، وضعیت نسبتاً خوبی از لحاظ شهرسازی دارد. من در حالی این سخنان را می‌گویم که در شهری که من نماینده آن بوده‌ام، ساختمان‌هایی زیادی مثل جندی شاپور وجود دارد که متعلق به دوران باستان و اوایل قرن دوم و سوم اسلامی است که بعضا قدمتی هزار ساله دارد. به نظر می‌رسد شما شهرک اکباتان را به دلیل معماری و ساختمان‌سازی اصولی آن انتخاب کرده‌اید و شاید هم تحت تأثیر قدمت و معماری کهن منطقه‌ای که در آن به دنیا آمده‌اید هستید.
ساختمان‌های اکباتان مزایایی دارد که سایر ساختمان‌ها در تهران ندارد. به‌عنوان کسی این سخنان را می‌گویم که تاریخ خوانده‌ام و دنیا را دیده‌ام. متأسفانه عمر ساخت‌وسازها در کشور ما زیر ۳۵ سال است. ساختمان‌ها باید طوری طراحی شوند که عمر و قدرت زیاد داشته باشند. متأسفانه اکثر ساختمان‌های تهران اصولی ساخته نمی‌شوند.
برای آنکه چنین وضعیتی وجود نداشته باشد چه می‌توان کرد؟
به نظر من باید طرح جامع شهرسازی پیاده شود. مزیت اکباتان در این است که این طرح در شهرک اکباتان پیاده شده و عمر ساختمان‌های این شهرک برای ۳۰۰ سال پیش‌بینی شده‌اند. پیشنهاد من به شهرداری این است که طرح جامع شهرسازی را بر روی اصول عملی و فنی منطبق بر توصیه مقام معظم رهبری اجرا کند تا بتوانیم آسایش همراه با آرامش روحی و روانی در ساختمان‌های محل زندگی خود داشته باشیم.
بعد از این همه سال زندگی در شهرک، هنوز هم به همان میزان اولیه به آن علاقه‌مندید؟
از علاقه من نسبت به اینجا کم نشده است اما به دلیل وجود فروشگاه‌های بزرگ تجاری و پارکینگ عمومی ساخته شده در کنار ایستگاه مترو، فضای عمومی شهرک تا اندازه‌ای لطمه دیده و بافت شهرک را به‌هم زده و آسایش و رفاه ساکنان اکباتان را مخدوش کرده است.
شما در دوره چهارم مجلس شورای اسلامی نماینده شهر دزفول بودید. با توجه به همزمانی گفت‌وگوی ما با هفته مجلس چه خاطره جالبی از آن دوران دارید؟
یکی از خاطرات خوبم مربوط به زمانی است که برای شروع به کار در مجلس عازم تهران بودم و به همین دلیل برای خداحافظی به یکی از روستاهای دزفول مراجعه کردم. در آنجا ابراز امیدواری کردم که مشکلات روستای آنها مثل برق، آب، مدرسه و بهداشت را بتوانم حل کنم. فردی در آنجا به من گفت آقای دکتر صدرا اگر شما بتوانید یکی از مشکلات ما را هم حل کنید تا پایان عمر قدرشناس‌تان خواهیم بود، ما از شما انتظار آسفالت کردن خیابان و کوچه را نداریم. می‌خواهیم عزت ما را در مجلس حفظ کنید. خوشبختانه هم توانستم در مدت کوتاهی بعد از آغاز به کار در مجلس بسیاری از مشکلاتشان را حل و فصل کنم.
خاطره بدی هم از آن دوران دارید؟
خاطره بد من مربوط به زمان‌هایی بود که نمی‌توانستم مشکلات مردم را با قانونگذاری خوب و آن‌طور که خودم دلم می‌خواست حل کنم.
شما علاوه بر تجربه نمایندگی استاد اندیشه سیاسی در دانشگاه هم هستید به نظر شما تجربه تشکیل شوراها و شورایاری‌ها چگونه بوده است؟
یکی از تجارب موفق در کشور و نظام جمهوری اسلامی تشکیل نهاد شوراها بوده و کارکرد آن در شهرها و روستاهای مختلف متفاوت بوده است. در تهران تجربه شوراها سیر تکاملی داشته و در روند آن را هم می‌توان در انتخاب مردم مشاهده کرد. شورا تعاملات مثبتی با شهرداری داشته و خیلی مفید عمل کرده است و روال رو به تکاملی داشته است. مسئولیت اداره کشور بر عهده شوراهاست و نظام این مسئولیت را از دوش خود در سطح منطقه‌ای و محله‌ای برداشته است.
شوراها در عمر کوتاه خود چه موفقیت‌هایی داشته‌اند؟
موفقیت‌های بسیار خوبی داشته‌اند. اما هرچه بتوانند با طرح‌ها و مشکلات علمی‌تر برخورد کنند و طرح جامع شهرسازی را مدنظر خود قرار دهند بهتر و مفیدتر است. قدم‌های خوبی برداشته شده اما این حرکت‌ها باید سرعت و شتاب بیشتری داشته باشد.
شورایاری‌ها از لحاظ کارکرد باید چگونه باشند؟
شورایاری‌ها به‌عنوان جزیی از شبکه شورا، مثل رگ در بدن انسان عمل می‌کنند و نیازها و مطالبات مردم را به شورا انتقال می‌دهند؛ مانند شبکه نخاغی در بدن انسان که حکم شبکه عصبی را در بدنه شهر دارند. لذا هرچه در ایفای نقش دو جانبه بین مردم و شورا بهتر عمل کنند و در تصمیم‌گیری‌ها نقش مؤثرتری داشته باشند، مدیریت بهتری صورت خواهد گرفت.
------------------------------------------------
پینوشت: علیرضا صدرا، نویسنده، مدرس دانشگاه و نماینده مردم دزفول در دوره چهارم مجلس شورای اسلامی در چهارم آبان سال ۱۴۰۱، دار فانی را وداع گفت و به دیدار حق شتافت.
* این گفت‌وگو در همشهری محله منطقه ۵ به تاریخ ۱۳۹۳/۳/۱۲ منتشر شده بود.