کوچه ۵۹ غربی خیابان جهان‌آرا،کتابخانه‌ای است مزین به نام سردار شهید خرمشهر «محمد جهان‌آرا»، یکی از ۸۲ کتابخانه سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران. جایی که سال ۱۳۸۲ به مناسبت سالروز فتح خرمشهر در سوم خرداد، بنا شده و نامش به همین مناسبت وامدار شهید جهان‌آراست.

همشهری آنلاین - سمیه عظیمی: اندکی پس از ورود به داخل کوچه کتابخانه پیداست، حیاطی کوچک دارد و درختانی سبز که فضای لطیفی به این محل بخشیده است، ساختمان روبه‌رو دو طبقه است؛ طبقه همکف در واقع بخش مدیریت و مخزن است و طبقه فوقانی، سالن مطالعه.  سالنی که تا همین یکی دو هفته پیش یک روز در میان به آقایان و بانوان اختصاص داشته و اکنون به لطف حضور مسئولان جدید در این سازمان و ۲ بخش کردن سالن، هر روز درش به روی دانشجویان ارشد و دکتری چه خانم باشند و چه آقا باز است؛ سالنی که گنجایش حضور ۲۰۰ نفر را دارد.

قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید

پیوند بیات از سال ۹۰ مدیریت این کتابخانه را که قبلاً خانه فرهنگ بوده و حالا به محلی برای مطالعه تبدیل شده به عهده دارد. او می‌گوید: در این کتابخانه، برای ۶ هزار و ۸۷۰ عضوش، ۱۲ هزار جلد کتاب موجود است و کتاب‌های ویژه کودک و نوجوان، کمک درسی، فارسی، لاتین و کتاب‌های مرجع را در خود جای داده است.  

بیشترین دغدغه بیات اما غیر از مدیریت صحیح و پویای کتابخانه، کتابخوان کردن شهروندان و هم‌محله‌ای‌هایش بوده و در این سال‌ها همه تلاشش را برای این مسئله انجام داده است.  
وقتی از اینکه کتابخانه ارتباط آنلاینی با همه کتابخانه‌های سازمان فرهنگی هنری شهرداری دارد و هر کسی عضو ویژه باشد می‌تواند از تمام امکانات و ابزار کتابخانه‌های موجود استفاده کند می‌گوید هیجانی خاصی دارد؛ هیجانی که می‌توان به وضوح آن را در برنامه‌ها و ایده‌هایش برای رشد فرهنگ کتابخوانی در جامعه مشاهده کرد، برنامه‌هایی سالانه یا فصلی که به تناسب موقعیت خانواده‌ها و اعضا که بیشتر هم دانش‌آموز و دانشجو هستند برنامه‌ریزی و اجرا می‌شود.  
بیات توضیح می‌دهد که سال گذشته ۲۰ اجرای پیشخوان کتاب داشته‌اند و با هماهنگی مرکز طبی کودکان و نوجوانان همراه با سبد دارو، اسباب‌بازی و کتاب به کودکان بیمار هدیه کرده‌اند. یا تابستان گذشته برنامه «هفت‌خوان رستم» را با عروسک‌گردانی بچه‌ها و «میراث من» را در دبیرستان فرهنگ انجام داده‌اند.

«هفت‌خوان مطالعه» در کتابخانه جهان‌آرا

«هفت‌خوان مطالعه» هم از جمله برنامه‌های جذاب کتابخانه جهان‌آرا در سال گذشته بوده است، برنامه‌ای که طی آن‌خوان‌هایی همچون بلندخوانی، جمع‌خوانی یا نقد کتاب را با بچه‌های مدرسه‌راه و دانش طی کرده‌اند. شاید اما «یک سبد فرصت» جذاب‌ترین برنامه کتابخانه در روزهایی نه چندان دور است که بیات در رابطه با آن می‌گوید: یک کیف با ۱۰ جلد کتاب متناسب با همه سنین به یک خانواده هدیه می‌شد و هر یک از اعضا در واقع یک کتابدار سیار می‌شدند.  
بیات امسال هم برنامه‌های جدیدی برای کتابخوان کردن خانواده‌ها دارد؛ برنامه‌هایی همچون «قدم نورسیده مبارک» که از ۲۷ اردیبهشت سال جاری آغاز شده و تا پایان سال با ۹ اجرا ادامه خواهد داشت.  
او توضیح می‌دهد که در این طرح با بیمارستان امام خمینی(ره) هماهنگی به عمل آمده تا در زمان‌های مشخص شده از طرف کتابخانه بسته‌ای فرهنگی شامل کتاب‌های مختلف درباره نحوه بچه‌داری و اسباب‌بازی‌های کودکانه به مادرانی که صاحب نوزاد شده‌اند هدیه داده می‌شود.  

کارگاه قصه‌گویی در ایام تابستان نیز دیگر برنامه او برای علاقه‌مندسازی کودکان و نوجوانان ۵ تا ۱۲ ساله است، کارگاهی که متناسب با محوریت موضوع «تهران شهر مهربانی» قرار است موضوع مهربانی را به بچه‌ها آموزش دهد.  
خانواده‌ها و مادران نیز از برنامه‌های متنوع کتابخانه بی‌بهره‌نیستند و به تناسب محور و موضوع ویژه هر سال برنامه‌هایی برایشان تدارک دیده می‌شود. برنامه‌هایی که بیشتر در تابستان و به دلیل پایان فصل مدرسه کودکان و نوجوانان فرصت اجرا می‌یابند.  

از بیات می‌خواهم که محیط کتابخانه را نیز با هم ببینیم؛ مخزنی کوچک از کتاب‌های مرجع و سه ردیف کتاب؛ برای کودکان و نوجوانان که با نوع چیدمان و سایل خاص کودکان کاملاً مشخص است و ۲ ردیف ویژه بزرگسالان.  
کتابخانه جهان‌آرا فقط مختص کتاب نیست؛ شاید سالمندی توان و حوصله مطالعه یک کتاب را نداشته باشد و تنها به خواندن مجله و نشریه بسنده کند، پس فضایی برای مطالعه این نوع مکتوبات نیز در این کتابخانه وجود دارد.  

دست نوشته پدر فرمانده شهید خرمشهر

اندکی قدم زدن در محیط کتابخانه قفس باز جهان‌آرا فرصت دیدن جذابیت‌های بیشتری را فراهم می‌کند؛ تابلوی شهید جهان‌آرا نقش بسته بر دیوار اصلی کتابخانه توجهم را جلب می‌کند و بیات در ادامه بازدید تابلوی دست نوشته پدر شهید جهان‌آرا را نیز نشانم می‌دهد؛ تابلویی به قلم سید هدایت جهان‌آرا: «بسمه تعالی؛ بهترین عبادت نماز اول وقت است و اطاعت از پدر و مادر. خداوند فرموده است اف به پدر و مادر نگویید و نیز فرموده است اگر کلمه‌ای آسان‌تر از آن بود، آن را می‌گفتم. و پیغمبر(ص) فرموده بهشت زیر پای مادران است. تقدیم به کتابخانه شهید جهان‌آرا. پدر شهیدان، سید هدایت جهان‌آرا ۶/۷/ ۸۳».

موقع خروج، دم در ورودی، قفسه‌ای متفاوت از کتاب‌های کتابخانه وجود دارد که بیات درباره آن می‌گوید: این قفسه مبادله کتاب و نشریات است تا اگر کسی به کتابی احتیاج ندارد و می‌خواهد آن را در دسترس دیگران نیز قرار دهد امکانش فراهم باشد.  

همه جای کتابخانه باید رنگ و بوی مطالعه به خود بگیرد؛ این عقیده پیوند بیات است، این چنین هم بوده که بر تابلوهای کوچک داخل حیاط نیز جملاتی کوتاه با موضوعاتی مختلف نصب شده تا اگر حتی مادری تنها برای آوردن و بردن فرزندش نیز به کتابخانه سر می‌زند از نعمت و لذت مطالعه بهره‌مند شود.

-------------------------------------------

منتشر شده در همشهری محله منطقه ۶ به تاریخ ۱۳۹۳/۳/۱۲