همشهری آنلاین - سروش جنابی: این مراسم همزمان با روز جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی برگزار و طی آن از مالکان و مرمت‌گران املاک تاریخی، سرمایه‌گذاران و فعالان رسانه در این حوزه قدردانی شد.
در این مراسم که شب بیست‌وهفتم ماه مبارک رمضان برگزار شد، معاون هماهنگی امور مناطق شهرداری تهران با اشاره به وضعیت نامناسب بناهای تاریخی در سال‌های گذشته گفت: «متأسفانه تاریخ خوب شهر تهران، سال‌ها به بوته فراموشی سپرده و منطقه فاخر ۱۲ و بخش‌هایی از منطقه۱۱ شهر تهران که دارای بافت‌های تاریخی هستند، به محل‌های متروکه، فاقد فعالیت، بلااستفاده و بعضاً محل تجمع آلایندگی‌های اجتماعی و برخی از مظاهر نامناسب شهری تبدیل شد.»
دکتر «علیرضا جاوید» با اشاره به فعالیت‌های اخیر که در این بناها انجام شده یا درحال انجام است، افزود: «در سال‌های اخیر نگاه مجددی به اینگونه بافت‌ها، اماکن و ساختمان‌های تاریخی شده که در این فرصت مراتب سپاس مجموعه شهرداری تهران را از تلاش شما که برای حفظ آثار تاریخی و بافت تاریخی شهر تهران انجام داده‌اید، اعلام می‌کنم. بی‌تردید شما در راه احیای آثار، بافت‌های تاریخی و ساختمان کهن شهر تهران، جریانی را آغاز کردید که موجب شد بسیاری از این بناها به سمت خارج شدن از متروکه بودن، بلااستفاده بودن و ناهنجار بودن حرکت کنند و خیلی از آنها بازسازی شوند.»
وی با اشاره به بازدید اخیر خود از حدود ۳۰مکان تاریخی همراه با شهردار منطقه۱۲ و تعدادی از مرمت‌گران و احیاگران آثار تاریخی قلب طهران گفت: «در این بازدید مشاهده کردیم که اندیشه‌های بسیار خوب و ثروت‌هایی برای احیا، بازسازی و بهسازی آثار تاریخی جریان پیدا کرده که انسان را به شوق می‌آورد. از همان زمان به‌صورت جدی پیگیریم که این کار با قوت ادامه پیدا کند و به همکاران خود در شهرداری منطقه۱۲ هم تاکید کرده‌ایم همه‌گونه مساعدت، همراهی و همکاری با احیاگران داشته باشند.»
معاون هماهنگی امور مناطق شهرداری تهران با اشاره به بازسازی عمارت مسعودیه که این مراسم در آن برگزار شد، گفت: «سرمایه‌گذاری با وزارت میراث فرهنگی برای بازسازی و احیای این عمارت زیبا و تاریخی قرارداد منعقد کرده که این اقدام بیش از ۱۵۰میلیارد تومان هزینه دارد. این عمارت و بناهای اطراف آن که دارای ارزش تاریخی اما فرسوده یا هستند، به پاتوق فرهنگی و گردشگری در شهر تهران تبدیل خواهد شد. با اجرای این طرح، عمارت مسعودیه به محل تفرج و حضور گردشگران داخلی و خارجی تبدیل خواهد شد و امیدواریم طرح‌های گردشگری مثل احداث هتل و سایر نهاده‌های گردشگری در اطراف عمارت هم اجرا شود تا این نقطه از شهر تهران به مرکز مولد جریان جذب گردشگر در پایتخت و کشور تبدیل شود.»
جاوید با اشاره به ظرفیت بالای گردشگری در تهران به‌خصوص در منطقه۱۲ گفت: «پاریس سالانه بین ۷۰ تا ۸۰میلیون گردشگر جذب می‌کند. بدون شک اگر به ظرفیت‌های گردشگری تهران توجه بیشتری شود، می‌تواند همپای پاریس که شهر پیشرو در حوزه گردشگری است، سبب جذب گردشگران زیادی شود. ضمن اینکه تهران، شهری است با کوهساران بسیار زیبا و سربه‌فلک کشیده در شمال شهر که می‌تواند مولد جذب گردشگران باشد. این کوهستان‌های بسیار زیبا در مناطق شمالی شهر، از دارآباد و درکه گرفته تا به‌سمت غرب، شهر تهران را به یک شهر جذاب تبدیل کرده و آثار تاریخی مثل کاخ گلستان، المان‌های نو شهری مثل برج‌های میلاد و آزادی و بوستان‌های زیبا و متعدد همانند جمشیدیه، ساعی، ملت و... می‌توانند مولد جذب گردشگر باشند.»
تخریب و نوسازی چاره‌ساز نیست
در این مراسم، مدیر طرح پردیسان به وضعیت ناخوش مراکز تاریخی تهران اشاره و عنوان کرد: «بسیاری از ساختمان‌های تاریخی و قدیمی در این منطقه به انبار کالا تبدیل شده و این موضوع سبب از بین رفتن بناها و ایجاد ترافیک و ازدحام جمعیت در این بخش از پایتخت شده است. به همین دلیل، نه‌تنها شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران رغبتی به حضور و فعالیت در این منطقه ندارند، بلکه ساکنان قدیمی هم اینجا را ترک کرده‌اند. در کنار این موضوع، کارگاه‌های زیادی در بافت مرکزی و تاریخی تهران وجود دارد که فعالیت آنها مضر و خطرناک است. به عنوان مثال، کارگاه‌های طلاسازی که با استفاده از سیانور در این منطقه فعالیت می‌کنند، سلامت شهروندان و محیط‌زیست را به‌خطر می‌اندازند.»
«علی‌اکبر تقی‌زاده» با اشاره به فقر مراکز فرهنگی در مرکز تهران افزود: «این در حالی است که بافت تاریخی و مرکزی تهران، محل اجتماع بالاترین شخصیت‌ها و مقامات کشور، مجلس، دانشگاه‌های مهم، سازمان‌ها و نهادهاست.»
وی در ادامه به گذشته و حال عمارت مسعودیه اشاره کرد و گفت: «این بنای قاجاری مدت‌ها دراختیار آموزش و پرورش بود تا اینکه به‌همت شادروان دکتر حسن حبیبی به سازمان وقت میراث فرهنگی منتقل شد. آن زمان عمارت مسعودیه حال و روز خوشی نداشت و در حال متلاشی شدن بود تا اینکه مرمت و احیای آن از سوی مرحوم دکتر باقر آیت‌الله زاده شیرازی شروع شد و ایشان تلاش زیادی در این زمینه کردند. البته این اقدامات پس از فوت ایشان متوقف شد.»
تقی‌زاده با اشاره به هزینه زیاد برای مرمت و احیای اینگونه بناها که مساحت زیادی دارند، گفت: «دولت توان رسیدگی و احیای همه این مجموعه‌ها را به دلیل هزینه هنگفت نخواهد داشت. به‌همین دلیل صندوق حفظ، احیا و بهره‌برداری از آثار تاریخی و فرهنگی، آنها را به سرمایه‌گذاران خصوصی واگذار می‌کند تا مرمت کنند. عمارت مسعودیه هم همراه با خانه عامری‌ها به شرکت سرمایه‌گذاری عظام واگذار شده و این شرکت به‌زودی احیای آن را شروع خواهد کرد.»
وی ادامه داد: «از بین ۱۲ یا ۱۳کاربری که برای این عمارت درنظر گرفته شده بود، مقرر شد اینجا با توجه به محیط، سازه و نیاز منطقه، به مرکز رویدادهای فرهنگی و هنری تهران تبدیل شود. البته این کارکرد تا حدودی ناشناخته است، اما تلاش می‌کنیم به سرانجام برسد و تهران صاحب مکانی شود که رویدادهای فرهنگی در آن مشاهده و اجرا شود.»
وی، اجرای این طرح‌ها را لازمه نجات شهر تهران دانست و گفت: «در صورت احیای بناهای تاریخی، شهر تهران به الگویی برای شهرهای دیگر از جمله اصفهان، مشهد، شیراز و قم تبدیل خواهد شد چون بناهای تاریخی آنها نیز حال و روز خوشی مثل تهران ندارد.»
تقی‌زاده افزود: «اگر بافت مرکزی تهران را نجات دهیم، بازار هم می‌تواند به مرکزی فاخر تبدیل شود.»
وی با اظهار تأسف از برخی رویکردهای شهری گفت: «در شهرهای بزرگ دنیا از جمله پاریس، لندن و حتی شهرهای آمریکا و کانادا، بناهای قدیمی تخریب و نوسازی نمی‌شود بلکه به‌دست معمار می‌دهند تا عملکرد آن را درست کند. این درحالی است که ما مدام تخریب و نوسازی می‌کنیم. ۵۰سال است که همین رویه را در پیش گرفته‌ایم، درصورتی که اگر این شهر می‌توانست با ارائه مجوز تخریب و تراکم، وضعیت بهتری پیدا کند، تاکنون به‌نتیجه رسیده بود. ما باید رویکرد امروزی داشته باشیم و عملکرد گذشته را طرد کنیم تا شهرهای انسانی‌تر داشته باشیم.»
تجلیل از احیاگران بافت تاریخی تهران
در این مراسم از «حمید آدینه» مالک و مرمت‌گر حمام امین‌دربار، «بهروز مرباغی» مرمت‌گر خانه اردیبهشت و خانه همسایه عودلاجان، خانم «احمدی» مرمت‌گر هتل گیلان نو، «ابوالفضل روحانی» سرمایه‌گذار و مالک خانه کاشف‌السلطنه و حمام نواب، «محسن آهنگری» سرمایه‌گذار و مالک خانه جامعه‌باربد، «مصطفی سلطانی» سرمایه‌گذار و مالک خانه صادق، «علی جعفرنژاد» سرمایه‌گذار و مالک خانه پهلوان رزاز، «مصطفی رنجبر» احیاگر خانه شاملو، «محمد نیک‌دست» مرمت‌گر خانه حکیم هاشمی، خانه صادق و خانه کاشف‌السلطنه، «احمد شریکر» طراح و معمار کارخانه آرگو، «جواد رمضان» سرمایه‌گذار و احیاگر سرای وکیل‌التجار، «مهسا مجیدی» سرمایه‌گذار و مالک هتل حنا و «فرزاد رستمی‌فر» معمار و مرمت‌گر ساختمان بلدیه تهران تجلیل شد.
تقدیر از «علیرضا عالم‌نژاد» تهران‌شناس و پژوهشگر، «امیرمسعود انوش‌فر» معمار و مرمت‌گر، «محمد احمدی» وکیل دادگستری در حوزه احیای بافت تاریخی و «مریم اطیابی»، «سمیه ایمانیان»، «فاطمه علی‌اصغر»، «سعید فتوحی» و «ابوذر چهل امیرانی» به عنوان خبرنگاران فعال در حوزه میراث فرهنگی و نقش آفرینی در احیای بافت تاریخی تهران، از دیگر بخش‌های این مراسم بود.