به گزارش همشهری آنلاین به نقل از یواس‌ای تودی این رویکرد فراتر از باروری آزمایشگاهی (IVF) است که در آن تخمک و اسپرم در آزمایشگاه با هم ترکیب می‌شوند، زیرا در این شیوه نیازی به اسپرم یا تخمک طبیعی وجود ندارد.
این شیوه جدید به نام «گامت‌زایی آزمایشگاهی» (In vitro gametogenesis) یا IVG نویدبخش ابداع علاج‌هایی برای بسیاری از انواع ناباروری، توانایی کند کردن یا حتی خاموش کردن ساعت‌های زیستی یا بیولوژیکی در افراد و ایجاد امکان برای نوعی گزینش در رویان‌های انسانی که باعث نگرانی بسیاری از متخصصان اخلاق پزشکی شده است.
پژوهشگران در اجلاس سه‌روزه هفه گذشته انجمن‌های ملی علوم آمریکا درباره دیدگاه‌هایشان درباره سودمندی‌های IVG سخن گفتند و متخصصان اخلاق پزشکی را به چالش کشیدند.
آمیترا پانده، جامعه‌شناس از دانشگاه کیپ‌تاون در آفریقای جنوب در این اجلاس گفت: «جستجو برای نژاد به اصطلاح کامل یا نوزاد به اصطلاح کامل یا نسل به اصطلاح کامل دیگر به قلمروی افسانه‌های علمی تعلق ندارد.»
اما فناوری برای ساختن نوزادان انسانی از سلول‌هایی به جز تخمک و اسپرم هنوز به یک دهه یا بیشتر زمان نیاز دارد.
اما به گفته گلن کوهن، کارشناس حوزه تقاطع رشته حقوق و رشته اخلاق زیستی در دانشکده حقوق دانشگاه هاروارد اکنون- پیش از آنکه دانش در این زمینه امکان را به واقعیت بدل کند- زمان خوبی برای مردم است تا پیامدهای IVG را مد نظر قرار دهند.
ساختن تخمک از سلول‌های موش نر
کاتسوهیکو هایاشی، پژوهشگر ژاپنی در یکی از آخرین پیشرفت‌ها در این حوزه در ماه مارس امسال نشان داد که می‌تواند سلول‌های پوستی به دست آمده از یک موش نر بالغ را به تخمک‌های سالم بدل کند.
فقط درصد اندکی از تخمک‌های موشی که با این شیوه ساخته بود، زنده ماندند، اما موش‌هایی که از لقاح این سلول‌های تخمک ایجاد شدند با موفقیت رشد کردند و سالم بودند و خودشان توانستند زاد و ولد کنند.
قصد هایاشی این است که نهایتا با استفاده از این رویکرد به درمان ناباروری در افرادی بپردازد که دارای یک کروموزوم جنسی اضافی مثلا به صورت XXY و XYY هستند، در حالیکه ترکیب کروموزومی جنسی معمول برای زنان به صورت XX و برای مردان به صورت XY است.
هایاشی همچنین روشی برای ساختن اسپرم‌های زنده از سلول‌های موش بالغ ابداع کرده است و او و پژوهشگران دیگر به دنبال ساخت تخمک از سلول‌های موش‌های ماده بالغ هستند- همه این اقدامات زیر عنوان IVG انجام می‌گیرد.
نجات حیوانات در حال انقراض یا ساختن انسان‌های با صفات انتخابی
اینسو هیون، متخصسس اخلاق زیستی در دانشکده پزشکی هاروارد و رئیس بخش علوم حیاتی در موزه علوم بوستون می‌گوید IVG می‌تواند در حیوانات برای حفظ گونه‌های در معرض خطر انقراض به کار رود.
اما اینکه IVG را بتوان اصولا در انسان‌ها ایمن شمرد و اینکه چه تعداد رویان را باید در این روند قربانی کرد، پرسش‌هایی پاسخ داده نشده باقی می‌مانند.
با اینکه انگیزه جستجوی علمی کنجکاوی است، همه موافقند که IVG برای پول درآوردن از کسانی به کار خواهد رفت که برای ادامه تبار زیست‌شناختی‌شان راهی به جز استفاده از این شیوه ندارند یا کسانی که فقط برای داشتن فرزندانی مطابق با صفات انتخابی‌اشان مشتاق پرداختن پول برای استفاده از این شیوه هستند.
بن هارلبوت، متخصص اخلاق زیستی و مورخ علم در دانشگاه ایالتی آریزون پیش از این اجلاس گفت: «انجام چنین اقداماتی انحرافی از حرمت زادوولد به عنوان جنبه‌ای بنیادی از زندگی انسانی است. این کار زادوولد را به یک طرح صنعتی بدل می‌کند که به امیال مشتریان آینده پاسخ می‌دهد و همچنین امیال آنها را برمی‌انگیزد و تقویت می‌کند.
از هم اکنون چندین استارت‌آپ با حمایت سرمایه‌های خصوصی به دنبال تجاری کردن ایجاد تخمک‌ها و اسپرم‌های ساخته‌شده در آزمایشگاه هستند که شاید در ابتدا در دام‌های اهلی انجام شود.
چشم‌انداز اخلاقی
یک پرسش اخلاقی که IVG برمی‌انگیزد این است که چه کسی از این نوع کار سود می‌برد.
هورلبوت می‌گوید: «کودکی که این راه به وجود می‌آید به خاطر خودش به وجود نمی‌آید، بلکه به خاطر دیگران به دنیا می‌آید. چنین کودکی نمودی از امیال افراد دیگر است.»
چندین نفر در این کنفرانس چشم‌انداز سالمندان ۹۰ ساله‌ای را که به این طریق بچه‌دار می‌شوند یا بچه‌های در همان سنین پایین می‌توان از آنها کودکی به وجود آورد یا افراد مدت‌ها پیش در گذشته‌ای که با استفاده از سلول‌های نگهداری‌شده‌شان انسانی ایجاد می‌شود، ترسیم کردند.
هم پژوهشگران و هم متخصصان اخلاق توافق دارند که برای معالجه یک کودک بیماردر ژن‌ها دستکاری کرد. اما این تغییرات ژنتیکی به نسل‌های آینده منتقل نمی‌شود.
IVG در ژنتیک دستکاری نمی‌کند، بلکه فقط به برنامه‌هایی از قبل در سلول تعبیه شده‌اند، کارکرد متفاوتی می‌دهد- و برای مثال یک سول پوستی را به یک سلول اسپرم بدل می‌کند. اما هنگامی که بتوان این کار به شیوه‌ای نامحدود انجام داد، افراد می‌ةوانند در میان ده‌ها، صدها یا هزاران رویان انسانی دست به انتخاب بزنند، در حالیکه در آی‌وی‌اف فقط شمار معدودی رویان انسانی ایجاد می‌شود.
هورلبوت می‌گوید چشم‌انداز تاریخی برداشت خوبی از حوزه درمان‌های باروری به دست نمی‌دهد و می‌گوید به نظر نمی‌رسد رویکرد «غرب وحشی» در این حوزه در حال تغییر باشد.
برای مثال، لقاح آزمایشگاهی یا آی‌وی‌اف بدون اینکه روند استاندارد «کارآزمایی بالینی» را طی کرده باشد، به بیماران ارائه شد.
هورلبوت می‌گوید فناوری‌های تولیدمثلی برای مدت‌ها به عنوان یک تجربه زیستی، اجتماعی، حقوقی و اخلاقی به کار گرفته شده‌اند.
او می‌گوید: «ما واقعا هنوز ظرافت‌ها درباره خود IVF را که امسال ۴۵ ساله شد، درک نمی‌کنیم، چه برسد به چیزهای دیگری که سپس به آن افزوده‌ایم.»
به گفته روند غیر علمی مشابهی در به کارگیری رژیم‌های هورمونی که برای زنان هنوز به طور معمول برای تولید تخمک برای آی‌وی‌اف تجویز می‌شوند، طی شده است.
او می‌گوید آزمایش نکردن روی کودکان یک هنجار کاملا اساسی است با این وجود کشت آزمایشگاهی رویان‌ها با استفاده از این فناوری کشت امیال و هوس‌ها هم هست و نیز بازار بالقوه‌ای که در آخر کار تجربه کردن روی کودکان را هم در بر دارد.