به گزارش همشهری آنلاین و به نقل از ساینس الرت، بر اساس مطالعه جدیدی روی مومیاییهای کودکان در موزههای اروپایی، معلوم شد که کمخونی در کودکان مصر باستان رایج بوده است.
محققان از سی تی اسکن برای بررسی غیرتهاجمی پانسمانهای مومیاییها استفاده کردند و متوجه شدند که یک سوم آنها علائم کمخونی دارند. آنها در یک مورد نیز شواهدی از تالاسمی پیدا کردند.
این تیم در مقاله منتشرشده خود مینویسد: به نظر میرسد مطالعه ما اولین موردی باشد که یافتههای رادیولوژیکی را نه تنها از طاق جمجمه بلکه استخوانهای صورت و اسکلت پساکرانیال را نشان میدهد که نشاندهنده تالاسمی در مومیایی یک کودک متعلق به مصر باستان است.
استفانی پانزر، پاتولوژیست دیرینهناس و همکارانش از آلمان، ایالات متحده و ایتالیا، معتقدند که کمخونی احتمالا در مصر باستان رایج بوده و ناشی از عواملی مانند سوء تغذیه، عفونتهای انگلی و اختلالات ژنتیکی است که امروزه نیز علت این بیماری است.
محققان حتی حدس میزنند که توت عنخ آمون در اثر بیماری سلول داسیشکل که عامل کمخونی است، مرده است. با این حال، همانطور که محققان این مطالعه جدید توضیح میدهند، شواهد مستقیم کمخونی در بقایای انسان از مصر باستان نادر است.
کم خونی وضعیتی است که در آن بدن فاقد گلبولهای قرمز سالم کافی برای حمل اکسیژن به بافتهای بدن است. اینکه آیا کمخونی در مرگ هر یک از کودکان نقش داشته است یا خیر، از طریق سی تی اسکن روشن نیست، اما تیم تحقیقاتی معتقد است که احتمالا در این امر نقش داشته است. آنها همچنین به دنبال نشانههایی از بیماریهایی بودند که می توانستند باعث کمخونی شوند.
زمانی که انسانهای باستانی مومیایی شدند، اجساد آنها به گونهای نگهداری میشد که اطلاعات بیشتری نسبت به دفنشدهها حفظ میکرد. اگرچه علم مدرن به محققان اجازه نمیدهد تا بستهبندیهای مورد استفاده در فرآیند مومیاییسازی را حذف کنند، آنها اغلب از اسکن برای مطالعه دقیقتر مومیاییها استفاده میکنند.
سی تی اسکن میتواند استخوانهای مومیاییها را بررسی کند، و از آنجایی که مغز استخوانها محل ساخته شدن گلبولهای قرمز است، دانشمندان میتوانند نشانههای کمخونی را در نتایج اسکن استخوانها مشاهده کنند.
کمخونی همولیتیک مزمن و کم خونی فقر آهن اغلب با بزرگ شدن طاق جمجمه (ناحیه جمجمهای که مغز را در خود جای داده) همراه است. محققان امیدوار بودند که این مورد را همراه با شاخصهای بیشتر کمخونی در استخوانها مانند تخلخل، نازک شدن و تغییر شکل جستجو کنند.
در موارد مورد بررسی تیم تحقیقاتی، ۷ مورد از ۲۱ مومیایی کودکی که در موزههای آلمان، ایتالیا و سوئیس مورد بررسی قرار دارند، نشانههای کمخونی قابل اندازهگیری و بهویژه طاق جمجمه پیشانی بزرگ شده داشتند. علاوه بر این، یک کودک - که به عنوان مورد ۲ نامیده می شود - مبتلا به تالاسمی بود و در ۱ سال و نیمگی فوت کرده است.
بیشتر بخوانید:
کودکان مومیایی شده، که تخمین زده میشود در هنگام مرگ بین ۱ تا ۱۴ سال سن داشتهاند، در چندین دوره زندگی میکردند. قدیمیترین مومیایی از نظر زمانی به بازه زمانی بین پادشاهی قدیم (۲۶۸۶-۲۱۶۰ قبل از میلاد) و اولین دوره میانی (۲۱۶۰-۲۰۵۵ قبل از میلاد) برمیگردد. بیشتر مومیاییها به دوره بطلمیوس (۳۳۲ تا ۳۰ قبل از میلاد) و دوره روم (۳۰ قبل از میلاد تا ۳۹۵ پس از میلاد) مرتبط هستند.
هدف از این مطالعه برآورد شیوع کمخونی در مومیاییهای کودکان مصر باستان و ارائه دادههای مقایسهای برای مطالعات آینده بود.