به گزارش همشهری آنلاین این ویروس از طریق تماس «دست به دهان» با سطوح یا غذای آلوده منتقل می‌شود.
روتاویروس علت اصلی گاستروانتریت یا التهاب معده و روده شدید در کودکان زیر ۵ سال است. واکسنی برای پیشگیری از عفونت با این ویروس وجود دارد که باعث پیشگیری از اغلب اثرات شدید عفونت با این ویروس می‌شود. با این حال کودکان واکسینه‌شده هنوز ممکن است دچار عفونت و بیماری شوند.
انتقال شخص به شخص این ویروس در محیط‌های بسته مانند خانه‌ها، بیمارستان‌ها و آسایشگاه‌ها وجود دارد.
روتاویروس چگونه انتشار پیدا می‌کند؟
روتاویروس‌ها عمدتا از طریق تماس دست به دهان پس از آلوده شدن با مدفوع حاوی ویروس منتقل می‌شوند.
افراد اگر دست‌هایشان را پس از دفع مدفوع، پاک کردن کودکی دفع مدفوع انجام داده است و عوض کردن پوشک کودک نشویند ممکن است ویروس را منتقل کنند. این ویروس می‌تواند ساعت‌ها بر روی دست‌ها و سطوح سخت زنده بماند و برای یک هفته در مدفوع همچنان مسری باشد.
افرادی که دچار عفونت با روتاویروس می‌شوند، پیش از آنکه علامت‌دار شوند، مقدار قابل‌توجهی ذرات ویروسی دفع می‌کنند.
برای اینکه عفونت روتاویروس منتقل شود، باید بین ۱۰۰۰۰ تا ۱۰ میلیون ذره ویروسی منتقل شود. مدفوع به طور کلی حاوی ۱۰۰ میلیارد ذره ویروسی در هر میلی‌لیتر است.
آیا روتاویروس از طریق هوا قابل‌انتقال است؟
گرچه انتقال مدفوعی- دهانی علت اصلی عفونت با روتاویروس است، امکان انتقال آن از طریق هوا یا سرفه و عطسه کردن وجود دارد.
انتقال روتاویروس از طریق قطرک‌های هوابرد ممکن است توضیح‌دهنده سرعت تجمع آنتی‌بادی ضد روتاویروس در سه سال اول زندگی شخص بدون توجه به شرایط بهداشتی است، اما دانشمندان باید این نظریه را ثابت کنند.
روتاویروس چگونه از شخصی به شخص دیگر منتشر می‌شود؟
به نظر می‌رسد انتقال شخص به شخص از طریق دست مسئول انتشار روتاویروس در محیط‌های بسته باشد. چنین محیط‌هایی شامل خانه‌ها، بیمارستان‌ها و آسایشگاه‌ها می‌شود.
کودکان ممکن است ویروس را در نتیجه تماس مستقیم با اسباب‌بازی‌ها، غذا یا چیزهای دیگر منتقل کنند. کودکان با بیشترین احتمال در ماه‌های زمستان و بهار دچار عفونت با این ویروس می‌شوند و ممکن است ویروس را به سایر اعضای خانواده منتقل کنند.
افراد با وارد شدن ذرات روتاویروس به دهانشان دچار عفونت با این ویروس می‌شوند. ورود این ذرات به دهان هنگامی رخ می‌دهد که افراد در تماس با مدفوع حاوی ویروس قرار می‌گیرند و چنین تماسی در این موارد امکان‌پذیر است:
- وارد کردن دست‌های شسته‌نشده به دهان
- لمس کردن اشیا یا سطوحی که روی آنها ماده مدفوعی حاوی ویروس وجود دارد و بعد وارد کردن انگشت‌های آلودده شده به درون دهانو
- خوردن غذایی که با دست‌های شسته‌نشده آماده شده است.
دوره نهفتگی روتاویروس چه مدتی است؟
«دوره نهفتگی» به مدت زمان میان تماس فرد با ویروس و ظهور نخستین علائم اطلاق می‌شود. این دوره نهفتگی در مورد روتاویروس حدود ۲ روز است.
افراد با بیشترین احتمال ویروس را در هنگامی علامت‌دار شده‌اند و در طول ۳ روز اول پس از بهبودی انتقال می‌دهند.البته ممکن است افراد دچار عفونت روتاویروس ذرات ویروس را در روزهای پیش از ظهور علائم هم به دیگران منتقل کنند.
علائم عفونت روتاویروسی
علائم عفونت روتاویروسی معمولا حدود ۲ روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس بروز می‌کند. این علائم شامل اسهال شدید آبکی، استفراغ، تب، درد شکمی، بی‌اشتهایی و کم‌آبی بدن می‌شوند.
روتاویروس بیش از همه در میان نوزادان و کودکان شایع است. بزرگسالانی که به عفونت روتاویروسی دچار می‌شوند، علائم خفیف‌تری دارند.
نکات پیشگیری
واکسنی برای روتاویروس وجود دارد که می‌تواند در ۹۰ درصد کودکان از بیماری شدید پیشگیری کند. این واکسن معمولا به صورت قطره‌ای است که در دهان کودک چکانده می‌شود. کودکان بسته به نشان تجاری واکسنی که دریافت می‌کنند، ممکن است به دو یا سه دوز آن نیاز داشته باشند.
اما حتی کودکان واکسینه‌شده ممکن است دچار عفونت و بیماری ناشی از روتاویروس شوند، زیرا چه عفونت طبیعی و چه واکسیناسیون حفاظت کامل در برابر عفونت‌های آینده ایجاد نمی‌کنند. کودکانی که واکسینه نشده‌اند ممکن است در نخستین تماس با ویروس علائم شدیدتری پیدا کنند.
شستن دست‌ها پس از استفاده از توالت و پیش از خوردن غذا هم ممکن است به جلوگیری از انتشار ویروس بوسیله افراد کمک کند.
به علاوه، افرادی که از کودک مراقبت می‌کنند باید دست‌هایشان را پس از تعویض پوشک بشویند. با این حال، روتاویروس به اغلب مواد پاک‌کننده ضدعفونی‌کنند از جمله فراورده‌های أنتی‌باکتریال مقاوم است و ممکن است حتی پاک‌ترین محیط‌ها را آلوده کند.
اگر شخصی به روتاویروس مبتلا شد، پیشگیری از کم‌آبی بدن ضروری است. نوشیدن کافی مایعات بهترین راه برای انجام این کار است. همچنین می‌توان برای این هدف از فراورده‌های آماده ORS استفاده کرد. البته درباره شیوه بازیابی با مایعات در موارد کم‌آبی شدید بدن با پزشک مشورت کنید.
چه مواردی نیاز به مراجعه به پزشک دارد
عفونت روتاویروس به علت ایجاد اسهال و استفراغ ممکن است باعث کم‌آبی شدید بدن شود و این وضعیت به خصوص برای نوزادان و کودکان خطرناک است.
علائم کم‌آبی شدید بدن شامل کاهش میزان ادرار، خشکی دهان و گلو، احساس سیاهی رفتن چشم‌ها هنگام ایستادن، گریه کردن با اشک به مقدار کم یا بدون اشک، خواب‌آلودگی یا ناآرامی نامعمول کودک می‌شود.
بروز علائم کم‌آبی شدید بدن چه در بزرگسالان و چه در کودکان نیاز به مراجعه فوری به پزشک را مطرح می‌کند. کم‌آبی شدید ممکن است نیاز به بستری شدن و تجویز مایعات داخل‌وریدی داشته باشد.