به گزارش همشهری آنلاین به نقل از آسوشیتدپرس سازمان جهانی بهداشت بیش از سه سال پیش وضعیت اضطراری جهانی بهداشت عمومی برای شیوع کووید-۱۹ اعلام کرد. مقامات این سازمان بهداشتی وابسته به سازمان ملل می‌گویند گرچه مرحله اضطراری این پاندمی پایان یافته است، اما هنوز پاندمی به پایان نرسیده است و به افزایش‌های اخیر در موارد عفونت در آسیای جنوب شرقی و خاورمیانه اشاره می‌کنند. سازمان جهانی بهداشت می‌گوید هزاران نفر هنوز هر هفته به علت عفونت با این ویروس می‌میرند.
تدروس آدهانوم قبریسوس، مدیر کل سازمان جهانی بهداشت در این باره گفت: «با امید فراوان می‌گویم که کووید-۱۹ به عنوان یک اضطرار بهداشت جهانی پایان یافته است. این اعلام به معنای ان نیست که کووید-۱۹ به عنوان تهدیدی برای بهداشت جهانی پایان یافته است» و افزود که در صورتی که کووید-۱۹ دوباره «جهان را در معرض خطر قرار دهد» دوباره کارشناسان را برای ارزیابی موقعیت احضار خواهد کرد.
تدروس گفت این پاندمی برای بیش از یک سال است که روندی رو به نزول دارد و تایید کرد که زندگی در اغلب کشورها به وضعیت پیش از ظهور کووید-۱۹ بازگشته است.
او از آسیبی که کووید-۱۹ به جامعه جهانی زده است، اظهار تاسف کرد و گفت شیوع این ویروس باعث از بین رفتن کسب‌وکارها شد، اختلاف‌های سیاسی را تشدید کرد و میلیون‌ها نفر را به فقر کشاند. تدروس همچنین یادآور شد که احتمال دست کم ۲۰ میلیون مرگ ناشی از کووید-۱۹ رخ داده است که بسیار بیشتر از میزان رسمی گزارش‌شده ۷ میلیون نفر است.
تدروس گفت: «کووید جهان ما را تغییر داده است و ما را نیز تغییر داده است» و هشدار داد که هنوز خطر ظهور سویه‌های جدید کروناویروس وجود دارد.
رهبران جهانی باید برای تهدیدهای آینده تصمیم بگیرند
دکتر مایکل رایان، رئیس بخش اضطرارهای سازمان جهانی بهداشت نیز گفت با توجه به مشکلات متعددی که پاسخ جهانی به پاندمی کووید-۱۹ را مختل کرد، این وظیفه روسای کشورهای و سایر رهبران است که درباره چگونگی مواجهه با تهدیدهای آینده بهداشتی تصمیم بگیرند. کشورهای جهان هم اکنون در حال مذاکره درباره یک پیمان پاندمی هستند با این امید که درباره چگونگی مواجهه با تهدیدهای آینده ناشی از بیماری‌ها به توافق برسند- اما بعید است چنین پیمانی از لحاظ قانونی الزام‌آور باشد.
هنگامی که سازمان جهانی بهداشت برای نخستین بار کروناویروس را در ۳۰ ژانویه ۲۰۲۰ یک بحران بین‌المللی اعلام کرد، هنوز بیماری ناشی از آن کووید-۱۹ نامیده نشده بود و هنوز هیچ شیوع عمده‌ای فراسوی چین وجود نداشت.
بیش از سه سال بعد، این ویروس تقریبا باعث ایجاد ۷۶۴ میلیون مورد عفونت در جهان شده است و حدود ۵ میلیارد نفر دست کم یک دوز واکسن دریافت کرده‌اند.
هنگامی که تدروس در سال ۲۰۲۰ کووید-۱۹ را یک اضطرار جهانی اعلام کرد، بزرگترین ترس این بود که توانایی ویروس برای انتشار به کشورهایی بود که نظام‌های بهداشتی ضعیف دارند و او آنها را «بدون آمادگی» توصیف کرده بود.
اما در واقع، برخی از کشورها که بدترین میزان تلفات کووید-۱۹ را تحمل کردند، کشورهایی بودند که قبل از آن دارای بهترین آمادگی برای پاندمی توصیف شده بودند، از جمله آمریکا و انگلیس. در حالی که بر اساس داده‌های سازمان جهانی بهداشت، شمار مرگ‌های گزارش‌شده در آفریقا فقط ۳ درصد کل تلفات جهانی بود.
خطاهای سازمان جهانی بهداشت
سازمان جهانی بهداشت پاندمی‌ها یا عالمگیری‌های جهانی را «اعلام نمی‌کند»، بلکه برای نخستین بار در مارس ۲۰۲۰ برای توصیف شیوع کرونا استفاده کرد، هنگامی که ویروس به هر قاره‌ای به جز قاره جنوبگان گسترش یافته بود و مدت‌ها پس از آنکه سایر دانشمندان گفته بودند که پاندمی در راه است.
سازمان جهانی بهداشت تنها سازمانی است که وظیفه پاسخ جهانی به تهدیدهای حاد بهداشتی را به عهده دارد، اما این سازمان در حالیکه شیوع کرونا ادامه می‌یافت، بارها از خود تزلزل نشان داد.
سازمان جهانی بهداشت در ژانویه ۲۰۲۰ به طور علنی از چین به خاطر پاسخ سریع و شفاف به شیوع کرونا تشکر کرد، هر چند که در دیدارهای خصوصی مقامات ارشد این سازمان از همکاری نکردن این سازمان ابراز ناکامی می‌کردند.
توصیه سازمان جهانی بهداشت برای ماه‌ها این بود که لزومی ندارد مردم در فضاهای عمومی برای حفاظت در برابر کووید-۱۹ ماسک بزنند، اشتباهی که به گفته بسیاری از مقامات بهداشتی به قیمت جان افراد بسیاری تمام شد.
شمار بسیاری از دانشمندان همچنین از اکراه سازمان جهانی بهداشت در تایید اینکه کووید-۱۹ اغلب از طریق هوا و بوسیله افرادی که علامت ندارند، منتشر می‌شوند، سرزنش کردند و از نبود رهبری قوی این سازمان برای پیشگیری از این راه قرار گرفتن در معرض ویروس انتقاد کردند.
تدروس یک منتقد پرسروصدای کشورهای ثروتمند بود که ذخایر محدود واکسن‌های کرونا را احتکار کردند و هشدار می‌داد که جهان با در اختیار نگذاشتن واکسن‌ها برای کشورهای فقیر در آستانه یک «شکست اخلاقی مصیبت‌بار» قرار گرفته است.
سازمان جهانی بهداشت اخیرا همچنین در اقداماتش برای بررسی منشا کروناویروس- یک تلاش چالش‌آفرین علمی که با یک پیکار سیاسی هم همراه شده است، ناتوانی نشان داده است.
این سازمان پس از اعزام یک هیئت برای ماموریتی چند هفته‌ای به چین در سال ۲۰۲۱ گزارشی منتشر شکرد که به این نتیجه می‌رسید که کووید-۱۹ احتمالا از حیوان‌ها به انسان‌ها انتقال یافته است و احتمال منشا گرفتن آن از یک آزمایشگاه را «بسیار نامحتمل» می‌دانست.
اما این سازمان در سال بعد از این نتیجه‌گیری عقب‌نشینی کرد و گفت «مجموعه‌های بسیار مهمی از داده‌ها» هنوز مفقود هستند و هنوز زود است که ارتباط کووید-۱۹ با یک آزمایشگاه ویروس‌شناسی را رد کرد.
یک هیئت مامورشده بوسیله سازمان جهانی بهداشت برای بازبینی کارکردش در جریان پاندمی از چین و سایر کشورها به خاطر اقدام نکردن سریع‌تر برای متوقف کردن ویروس انتقاد کرد و گفت عملکرد این سازمان هم به علت محدودیت منابع وهم ناتوانی در متقاعد کردن کشورها برای عمل کردن دچار به مانع برخورد.