همشهری آنلاین _ رضا نیکنام : در تقویم‌مان، تاریخ سیاه و سفید روزگار کهن تهران، حکایت‌های جالبی وجود دارد، مثلا حکایت تاریخ پیدایش دانشگاهی که اکنون «ام‌آی‌تی ایران» خوانده می‌شود. دانشگاه «صنعتی آریامهر» که بعدها به افتخار یکی از دانش‌آموختگان آن، «مجید شریف واقفی» عنوان «صنعتی شریف» را به خود می‌گیرد.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا ببینید
از حکم استاد مجتهدی تا معماری مهندس امانت
یکی از روزهای پاییزی سال ١٣٤٤ در دانشکده فنی دانشگاه تهران بعد از اتمام کلاس درسی که دکتر مجتهدی استاد آن بود، خبری به او رسید که مقدمه کار بزرگی بود. تاسیس چنین دانشگاهی مدت‌ها آرزویی بود که دکتر در خیال داشت. بنابراین طی یک هفته اساسنامه‌ای برای دانشگاه تنظیم و تدوین کرد. از این‌رو در تاریخ ١١ آبان ١٣٤٤ طی حکمی ساخت و بنیانگذاری این دانشگاه نوین به او سپرده شد.
مجتهدی به‌منظور جذب هیئت علمی دانشگاه از میان دانش‌آموختگان مراکز علمی معتبر راهی قاره اروپا و آمریکا شد. او برای ملاقات با دانش‌آموختگان ایرانی مقیم خارج از کشور به آلمان، اتریش، فرانسه، انگلستان، سوئیس، کانادا و آمریکا سفر کرد. او فروردین ماه ١٣٤۵ به آلمان رفت و طی جلسه‌ای خطاب به دانش‌آموختگان دوره دکترا گفت:«اگر همه دانشگاه‌های ایران را به شکل هرم در نظر بگیریم، دانشگاه تهران پایه هرم آموزشی‌پژوهشی کشور محسوب می‌شود، دانشگاه‌های دیگر بدنه هرم و دانشگاه صنعتی، راس این هرم خواهد بود.» این جملات تمامی افرادی که آن روز در آن جلسه حاضر بودند را تحت تاثیرقرار داد و سبب شد شمار کثیری از آنان خواستار همکاری با دکتر شوند.
وقتی موسم احداث بنای نخست دانشگاه فرا رسید. دکتر مجتهدی معماری ساختمان‌های اولیه آن را از جمله ساختمان ابن سینا را به حسین امانت سپرد. کسی که در سال ١٣٤٩ نماد «ایران مدرن» یعنی برج آزادی به‌دستان هنرمند او در یکی از میدان‌های اصلی غرب تهران استوار شد.
خلق فضاهای مورد نیاز یک دانشگاه به اقتصادی‌ترین شکل
از نکات حائز اهمیت این بنا و در کل سبک غالب کارهای مهندس امانت در ایران می‌توان به نگاه به معماری گذشته ایران و پیوند آن با مباحث روز معماری در آن دوره و همچنین علاقه ایشان به استفاده از مفاهیم و المان‌های معماری تاریخی ایران را بیان کرد که از آن به سبک معماری نوگرای ایرانی یاد می‌شود. شناخت مفاهیم فضاها در معماری ایرانی، استفاده از آجر در پرداخت نهایی، توجه به نور و کنترل آن و در نهایت توجه به نوع کاربری موضوع طراحی شده در این بنا و همچنین دو مجموعه دیگر (دانشکده مدیریت و سازمان میراث فرهنگی) از نکات حائز اهمیت این بناها است.
هدف طراح در معماری این دانشگاه خلق فضایی سیال، جا دادن فضاهای مورد نیاز یک دانشگاه به اقتصادی‌ترین شکل ممکن، و درنهایت به چشم آمدن ساختمان‌های آن در کم‌ترین زمان ممکن است. ساختمان‌های این مجموعه به گونه‌ای در کنار هم قرارگرفته‌اند تا حیاط‌هایی بسته (حیاط‌های داخلی چهارگوش) ایجاد شود که این حیاط‌ها از طریق ستون‌ها و طاق‌ها از هم جدا می‌شوند و مرز بین آن‌ها مشخص می‌شود.
تغییر نام ساختمان مجتهدی به ابن‌سینا
در باره ساختمان ابن سینا باید گفت که این فضا با ساختمان‌های دانشگاه ترکیب می‌شوند که چنین ایده‌ای کاملا شبیه مدارس سنتی ایرانی است و بهره‌گیری از آجرهای قرمز رنگ، معماری سنتی ایران را تداعی می‌نماید. ساختمان ابن‌سینا به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ساختمان‌ها و نماد دانشگاه صنعتی شریف درسال ١٣۵٤ توسط مهندس حسین امانت _آرشیتکت بناهای اصلی و اولیه دانشگاه_ معماری و طراحی شد و البته مهندس «منوچهر ایران‌پور» نیز با او همکاری کرده است. این مکان ابتدا ساختمان مجتهدی نامیده می‌شد و بعدها به ساختمان ابن‌سینا تغییر نام پیدا کرد. این ساختمان محل برگزاری کلاس‌های آموزشی، نمایشگاه‌های دوره‌ای و نیز گردهمایی‌های مناسبتی دانشجویی است.