همشهری آنلاین -یکتا فراهانی: تلقیح داخل رحمی یا IntraUterine Insemination (IUI) یک درمان باروری است که به اسپرم شانس بیشتری برای بارور کردن تخمک می‌دهد. این درمان می‌تواند شانس بارداری را برای ببعضی زوج‌ها بهبود ببخشد.
برای باردار شدن صبور باشید و نیازی نیست قبل از یک سال تلاش برای بارداری به پزشک مراجعه کنید. اما اگر سقط جنین داشته‌اید، سن شما بالای ۴۰ سال است، شش ماه یا بیشتر برای باردار شدن تلاش کرده‌اید، پریودهای نامنظم، دردناک یا آندومتریوز و بیماری التهابی لگن دارید بهتر است به پزشک مراجعه کنید. مردان هم به دلیل سابقه ناباروری در خانواده، تعداد کم اسپرم یا مشکلات دیگر مربوط به آن، سابقه مشکلات جنسی، بیضه یا پروستات برای بچه دار شدن بهتر است به پزشک مراجعه کنند.
تعریف ناباروری
دکتر مهشید کریمی، جراح و متخصص زنان و نازایی، فلوشیپ فوق تخصص ناباروری و IVF در مورد ناباروری می‌گوید: «ناباروری عدم توانایی برای باردار شدن پس از دوازده ماه رابطه جنسی محافظت نشده است. این بدین معناست که زن و شوهر پس از یک سال تلاش قادر به باردار شدن نیستند. با این حال، برای زنان ۳۵ سال و بالاتر، عدم توانایی در بارداری بعد از ۶ ماه ناباروری در نظر گرفته می‌شود.»
تلقیح داخل رحمی اسپرم
به گفته دکتر کریمی، یکی از روش‌های مقابله با ناباروری IUI است. در آی یو آی، تلقیح داخل رحمی اسپرم انجام می‌شود. در واقع این یکی از روش‌های کمک باروری است که در آن، اسپرم مستقیماً در داخل رحم زن قرار داده می‌شود.
در حالت طبیعی، اسپرم باید ابتدا وارد واژن و سپس از طریق سرویکس (دهانه رحم) وارد رحم شود و در نهایت به لوله‌های فالوپ راه یابد. اما در عمل IUI، نمونه اسپرم دریافت شده از همسر بیمار پس از شسته شدن به طور مستقیم در داخل رحم قرار داده می‌شود تا اسپرم در نزدیک‌ترین موقعیت به تخمک قرار بگیرد.
مزیت IUI
تکنیک آی یو آی می‌تواند سبب افزایش احتمال باروری در زوج‌هایی شود که بارداری آنها دچار اختلال شده است. این روش نسبت به روش‌های دیگر کمک باروری مانند IVF کم تهاجمی‌تر و ارزان‌تر است. البته در بسیاری از موارد ناباروری، آی یو آی قبل از انجام IVF انجام می‌شود.
کاربردهای آی یو آی (IUI)
این متخصص زنان در مورد اینکه چه زمان از عمل آی یو آی استفاده می‌شود می‌گوید این روش معمولاً برای تعیین جنسیت، مواردی که علل ناباروری مربوط به مردان باشد یا زوجین بخواهند از اسپرم اهدایی استفاده کنند، ناباروری‌های بدون علت؛ وجود اندومتریوز خفیف، کاهش تعداد و حرکت اسپرم، اختلالات دهانه رحم (سرویکس) به کار می‌رود.
روش‌های جایگزین
به گفته دکتر کریمی، در مواردی که نتوان از آی یو آی برای درمان ناباروری استفاده کرد می‌توان از روش‌های دیگر کمک باروری مانند IVF هم استفاده کرد. البته روش مناسب برای درمان نازایی یا ناباروری بر مبنای دلایل ناباروری و تشخیص پزشک انتخاب می‌شود.
مراحل انجام ای یو ای
IUI تقریباً یک روش بدون درد و غیر تهاجمی است که اولین مرحله آن تحریک تخمک گذاری از است که در آن از داروهای تحریک تخمدان مانند کلومیفن سیترات، FSH و HCG برای رشد و آزاد سازی فولیکول‌های بالغ استفاده می‌شود.
در مرحله تحریک تخمک گذاری ممکن است چندین بار به تجویز پزشک، سونوگرافی و آزمایش خون انجام شود. به طور معمول داروهای تحریک تخمدان برای ۱۰ تا ۱۶ روز تجویز می‌شوند و در طول ویزیت‌های متعدد توسط پزشک، رشد کافی فولیکول‌ها بررسی و IUI انجام خواهد شد.
احتمال بارداری دو هفته پس از انجام IUI
به گفته این متخصص زنان، گرفتن نمونه اسپرم یکی دیگر از مراحل ای یو ای است. صبح روز انجام این عمل، نمونه اسپرم از همسر بیمار گرفته می‌شود و پس از شست و شوی اسپرم‌ها در آزمایشگاه، اسپرم‌های با کیفیت برای قرار گرفتن در رحم آماده می‌شوند.
معمولاً انجام آی یو آی نیازی به بیهوشی ندارد و مدت زمان انجام آن هم ۱۵ تا ۳۰ دقیقه بیشتر نیست. هنگام عمل نیز بیمار روی تخت معاینه دراز می‌کشد و وسیله‌ای به نام اسپکولوم در سرویکس قرار داده می‌شود، سپس اسپرم با کمک وسیله مخصوصی در داخل رحم قرار داده می‌شود.
پس از انجام IUI، داروهای هورمونی از جمله پروژسترون به بیمار تجویز می‌شود. ضمن آنکه استفاده از داروهای هورمونی در دوران بارداری هم ادامه خواهد داشت.
یک روز پس از انجام آی یو آی هم بیمار هیچ محدودیتی در انجام فعالیت‌های روزانه خود ندارد و دو هفته پس از انجام آن نیز بیمار می‌تواند تست بارداری بدهد.