همشهری آنلاین: گیاهان ریشه‌ای زیاد هستند ولی مهم‌ترین آنها همین سیر، پیاز، موسیر، پیازچه و تره‌فرنگی هستند. برای همین در این شماره، شما را با خواص شگفت‌انگیز این بدبوهای بی‌قیافه ولی منبع خاصیت، آشنا می‌کنیم.
پیاز، اشکم را درآر
پیاز خیلی خوب اشک آدم را درمی‌آورد ولی آن‌قدر خاصیت دارد که به چند قطره اشک می‌ارزد. پیاز خام مقدار زیادی ویتامین C، B و A دارد و سرشار از املاح معدنی مثل گوگرد، آهن، آهک، فسفر، پتاسیم، سدیم، ید، سیلیس، کلسیم و... است.
فسفر پشیاز قدرت فکر را بالا می‌برد و ید آن در درمان گواتر و بیماری‌های لنفاوی مثل ورم غده، آبسه و جوش‌های زیرپوستی تاثیر زیادی دارد. سیلیس پیاز به نگهداری استخوان‌ها و رگ‌ها کمک می‌کند و گوگرد آن در ضدعفونی کردن خون و شش‌ها تاثیرگذار است.
پیاز مقدار زیادی آنتی‌بیوتیک دارد که خون و مجاری تنفسی را ضدعفونی می‌کند. پیاز همچنین مقدار زیادی هورمون و دیاستاز دارد که باعث تقویت غده اشکی و گوارشی و غده جنسی می‌شود. پیاز قند خون را پایین می‌آورد.
سیر، بویت مرا کشته
خیلی‌ها به خاطر بوی بد سیر از خیر این منبع خاصیت می‌گذرند ولی نمی‌دانند این حبه‌های کوچک سیر چه کارهایی که نمی‌کنند؛ مثلا در پژوهش‌هایی که درباره اثر سیر در کاهش چربی‌های خون انجام شده، ثابت شده که سیر اثر قابل‌توجهی در کاهش کلسترول و تری‌گلیسیرید خون دارد. سیر میزان گلوکز خون را پایین می‌آورد و فشار سیتولی و دیاستولی خون را کاهش می‌دهد. مطالعات نشان می‌دهد که خوردن سیر به طور مرتب خطر سرطان‌های مری، معده و روده را کم می‌کند.
ترکیبات سولفور موجود در سیر از رشد انواع مختلف سرطان به‌خصوص تومورهای سینه و پوست جلوگیری می‌کند. سیر، از تجمع و چسبندگی پلاکت‌ها جلوگیری کرده و تجزیه فیبرین را که در اثر لخته شدن آرام خون اتفاق می‌افتد، افزایش می‌دهد. سیر دارای خواص ضدباکتریایی، ضدویروسی و ضدقارچی است و با انگل‌های روده‌ای مبارزه می‌کند.
خوردن سیر یکی از موثرترین راه‌های کاهش فشار خون است. سیر، گرفتگی و اسپاسم سرخرگی را کم کرده و ضربان و ریتم قلب را آرام می‌کند. همچنین یکی از مهم‌ترین غذاها برای سیستم گوارشی است و تاثیرات مفیدی روی لنف دارد و مواد زائد و مضر را از بدن حذف می‌کند. سیر سرشار از فولیک اسید، ویتامین C، کلسیم، آهن، منیزیم، پتاسیم و مقدار کمی روی و ویتامین‌های B۱، B۲ و B۳ است.
مصرف سیر باعث افزایش اثرات ضد انعقادی وارفارین می‌شود. به همین دلیل بیمارانی که از وارفارین استفاده می‌کنند باید به مصرف همزمان سیر و اثرات آن توجه داشته باشند. در این بیماران زمان تشکیل لخته خونی دو برابر می‌شود.
پیازچه، اکسیر کوچک
پیازچه غنی از کروم است. کروم ماده‌ای معدنی است که بدن از آن برای تنظیم گلوکز، سوخت‌وساز بدن و ذخیره‌سازی ماکرونوترنیت‌ها استفاده می‌کند. کروم باعث کاهش کلسترول و کاهش تری‌گلیسیرید هم می‌شود. پیازچه سرشار از ویتامین C هم هست. ویتامین C به بالا بردن سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند و از بدن در برابر بیماری‌های قبلی، عروقی، بیماری‌های چشمی و چین‌وچروک‌های پوستی محافظت می‌کند.
پیازچه فیبر، منیزیم، ویتامین B۶ و پتاسیم و مس هم دارد. به غیر از اینها، پیازچه آلیل پروبیل دی‌سولفاید هم دارد که این ترکیب سطوح قند خون را کم می‌کند. این ترکیب به دلیل داشتن دی‌سولفید با انسولین رقابت می‌کند و جای انسولین در کبد را می‌گیرد. کوئرستین دیگر ترکیب مهم موجود در پیازچه است که فواید ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی دارد و از خطر بروز سرطان و پیشرفت آن جلوگیری می‌کند.
تره‌فرنگی، سبزی خارجی
تره فرنگی هم از خانواده پیاز، سیر، موسیر و پیازچه است که شباهت زیادی به پیازچه دارد. تره فرنگی مانند دیگر اعضای خانواده‌اش کلسترول بد خون را کاهش می‌دهد و از افزایش پلاکت‌های خونی که باعث گرفتگی رگ‌ها و بیماری‌های قلبی می‌شود، جلوگیری می‌کند. تره فرنگی حاوی مقدار زیادی منگنز، ویتامین B۶، ویتامین C، فولات و آهن است که ترکیب این مواد مغزی باعث تثبیت قند خون می‌شود.
تره فرنگی خوب نباید زرد و پلاسیده باشد و حتی نباید پیاز آن شکسته و ضرب‌دیده باشد. تره فرنگی را می‌توان به مدت سه ماه در فریزر نگهداری کرد.
موسیر، ارباب ترشی
موسیر شبیه سیر و پیاز است ولی گل‌های آن تخم نمی‌دهد و برخلاف سیر بوی خوبی هم دارد. موسیر سرشار از ویتامین C، پتاسیم، فیبر، اسید فولیک، کلسیم و آهن است و منبع خوبی از پروتئین است.
موسیر دارای ترکیبات سولفوری مثل آلین پروبیل دی سولفید و فلاوونوئیدهایی از قبیل کوئرستین است. کارشناسان معتقدند افرادی که به میزان زیادی از فلاوونوئیدها مصرف می‌کنند، از بیماری‌های سرطانی، قلبی و دیابت در امان هستند. فلاوونوئیدها اثر آنتی‌باکتریالی هم دارند و این توانایی را دارند که ضدالتهاب، ضدویروس و ضدآلرژی هم باشند.
موسیر سرشار از ساپونین است که این ماده در مهار و کشتن سلول‌های سرطانی نقش زیادی دارد. موسیر به دلیل داشتن پروستاگلاندین‌ها خون را رقیق می‌کند. همچنین به سیستم قلبی- عروقی، تنظیم فشار خون و کاهش چربی‌های خون کمک می‌کند.