همشهری آنلاین-مژگان مهرابی: خیابان شهید سجادی شلوغ است. حتی جای سوزن انداختن نیست. برگزاری همایش شیرخوارگان باعث شده مردم زیادی از راه‌های دور و نزدیک به حرم سیده ملک خاتون(س) بیایند. اغلب آنها مادرانی هستند که با فرزندان شیرخوارشان آمده‌اند.در روز عاشورا نیز از دیرباز میعادگاه بسیاری از دسته‌های عزاداری منطقه و به‌ویژه محله‌های اطراف است که برای عرض ارادت به خاندان و فرزندان اهل‌بیت(ع) به این بقعه می‌آیند. این بانوی بزرگوار از سلاله امام موسی کاظم(ع) است و مشهور به زهد و تقوا. حالا خانه‌اش مأمنی برای دردمندان و گرفتارانی است که پناهی جز خدا ندارند.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
پایگاه مذهبی محله اتابک
خیابان برادران سجادی را که تا انتها بروید بقعه سبز رنگ سیده ملک خاتون(س) از دور پیداست. حالا هم که محرم شده لباس سیاه به تن کرده و عزادار امام حسین(ع) شده است. سردرش طاق‌نمای آجری دارد. هر کسی قصد زیارت دارد جلو در می‌ایستد و به نشانه ادب سر خم می‌کند و بعد هم با احترام وارد می‌شود. از زمانی که محله اتابک شکل گرفت بقعه سیده ملک خاتون(س) پایگاه مذهبی مردم بود. حالا هم همین‌طور است. مردم می‌آیند دلی سبک می‌کنند و اشک می‌ریزند تا خدا به برکت اشک‌هایی که می‌ریزند حاجت‌شان را روا کند. سیده ملک خاتون(س) همیشه مهمان دارد اما امروز بیشتر است چرا که قرار است مراسمی برای همدردی با مادر حضرت علی اصغر(ع) و عرض ارادت به طفل شش‌ماهه امام حسین(ع) برگزار شود. روی بنری جلو در نوشته شده: «همایش شیرخواره‌های حسینی» از این روست که امروز ملک خاتون(س) مهمانان زیادی دارد.
فاتحـه‌ای نثار شهدای گمنام
حیاط آستان سیده ملک خاتون(س) بزرگ است. آقایانی که همراه خانواده‌شان آمده‌اند کنار مزار ۵ شهید گمنام ایستاده‌اند، فاتحه‌ای می‌خوانند و طلب شفاعت می‌کنند. چند بانوی سالمند هم که نشستن روی زمین برایشان دشوار است روی صندلی‌های کنار باغچه نشسته‌اند. بعضی‌شان هم برای زیارت به داخل صحن رفته‌اند. یکی از بانوان حال مضطربی دارد. می‌گوید که پسرش سال گذشته تصادف کرده و مرحوم شده است. هر روز صبح زود به اینجا می‌آید و بعد از اینکه نماز ظهرش را می‌خواند به خانه می‌رود. می‌گوید: «در اینجا دلم آرام می‌گیرد. با بانو خلوت کرده و برایش حرف می‌زنم. برای اینکه سبک شوم.»
لالایی مادرانه
داخل بقعه فضای زیادی برای برگزاری همایش شیرخواره‌ها ندارد. ناگزیر حیاط را مفروش کرده‌اند. هنوز برنامه شروع نشده اما بانوان زیادی منتظر نشسته‌اند. ساعت ۲ و نیم بعد ازظهر را نشان می‌دهد که روضه‌خوان می‌آید و در جایگاه قرار می‌گیرد. بسم‌الله می‌گوید و دعای فرج را می‌خواند. همه دست به دعا می‌شوند و بعد هم نوحه‌سرایی می‌کند. سوز صدای مداح زن و مرد را به گریه می‌اندازد. مادرها بچه‌هایشان را روی دست گرفته و هم‌نوا با مداح لالایی می‌خوانند. حال خوشی است اینجا. بانویی ناله می‌زند و شفای طفل بیمارش را از خدا می‌خواهد. طفلش را روی دست بلند می‌کند و حضرت علی اصغر(ع) را واسطه قرار می‌دهد. یکی دیگر از لابه‌لای جمعیت دست به دامن طفل شش ماهه شده تا گره کور زندگی‌اش باز شود.
روزهای پنجشنبه و جمعه برنامه‌های فرهنگی، مسابقه برای کودکان و نوجوانان برگزار می‌شود. مشاور مذهبی از قم دعوت می‌شود و در این مکان پاسخگوی سؤالات دینی اهالی است. حجت‌الاسلام صفری می‌گوید: «در مناسبت‌های ملی و مذهبی برنامه‌های متنوعی برگزار می‌شود. در حیاط صندلی می‌چینیم و انتهای آن سن می‌گذاریم. با مدیران مدارس منطقه هماهنگ کرده‌ایم و برنامه جشن تکلیف در این مکان برگزار می‌شود. تعداد زیادی از دانش‌آموزان از مناطق دور و نزدیک به اینجا می‌آیند. در واقع هم در یک مکان مذهبی مراسم جشن تکلیف آنها انجام می‌شود و هم به نوعی با پیشینه بقعه و شجره امامزاده آشنا می‌شوند.»
سیده ملک خاتون(س) و سلطان محمود
سیده ملک خاتون(س) بانویی زاهد و پرهیزگار است که می‌گویند نخستین زنی است که پس از استقرار اسلام در ایران به حکومت می‌رسد. نسب این بانو به امام موسی کاظم(ع) می‌رسد و تاریخ وفات او را ۴۱۹ قمری نوشته‌اند. اما معماری بقعه‌اش به دوران قاجار باز می‌گردد. روی دیوار آستان نیز تابلویی فلزی نصب است که این گفته را تأیید می‌کند. ضریح این آستان تا چند سال پیش چوبی بود و حیاطش مزارستان. حالا خیلی تغییر کرده و صحن و سرای آستان او یکی از مکان‌های فرهنگی و مذهبی منطقه شده است.
مدیریت این آستان برعهده حجت‌الاسلام «محمدرضا صفری» است. او درباره سیده ملک خاتون(س) می‌گوید: «این بانو شاهزاده‌ای ایرانی بوده و در جوانی همسرش را از دست می‌دهد و چون فرزندانش کوچک بودند زمام حکومت ری را به دست می‌گیرد و مقتدرانه مملکت‌داری می‌کند. تا اینکه سلطان محمود غزنوی برای کشورگشایی قصد حمله به ری را می‌کند و در نامه‌ای به این بانو می‌نویسد که تسلیم شود یا ملک ری را تصرف می‌کند. سیده ملک خاتون(س) هم در جواب می‌نویسد اگر پیروز شوی از یک زن برده‌ای که کار مهمی نکرده‌ای. اگر هم شکست بخوری از یک زن شکست خورده‌ای که برای تو خیلی بد می‌شود. سلطان محمود هم از حمله منصرف می‌شود و همواره به وی احترام می‌گذارد.»
به گفته حجت‌الاسلام صفری، این بانو به سبب زهدش مورد تکریم مردم است و بقعه آن مکانی برای برگزاری مناسبت‌های مذهبی شده است. او ادامه می‌دهد: «در ایام محرم اینجا شلوغ می‌شود به‌خصوص روز تاسوعا و عاشورا هیئت‌های زیادی به آستان سیده ملک خاتون(س) می‌آیند.»
۵۰ خانواده حمایت می‌شوند
یکی از اقدامات تأثیرگذاری که از سوی مدیریت امامزاده انجام می‌شود رسیدگی به فقرای محله است. با کمک اهالی و کاسبان محله، نیازمندان شناسایی می‌شوند. بعد هم گروه تحقیق امامزاده برای بررسی از صحت و سقم موضوع به خانه فرد معرفی شده می‌روند. در صورت تأیید تحت حمایت امامزاده قرار می‌گیرند. به گفته حجت‌الاسلام صفری ۵۰ خانواده زیر چتر حمایتی آستان سیده ملک خاتون(س) هستند. او توضیح می‌دهد: «مردم این محله قشر کم درآمدی هستند و خیلی نمی‌توانند در تأمین مایحتاج نیازمندان ما را کمک کنند. البته از نذرهایی که می‌کنند برای مستمندان مواد غذایی تهیه می‌کنیم. خیّرانی هم هستند که در این کار ما را یاری می‌کنند.»
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
*منتشر شده در همشهری محله منطقه ۱۵ در تاریخ ۱۳۹۵/۰۷/۱۷