همشهری آنلاین -یکتا فراهانی: بیشت و هشتم جولای روز تولد دانشمند برنده جایزه نوبل؛ دکتر باروخ بلومبرگ است که ویروس هپاتیت B؛ HBV را کشف کرد و یک آزمایش تشخیصی و واکسن نیز برای این ویروس ساخت.
هپاتیت به معنای التهاب کبد است. کبد یک اندام حیاتی است که مواد مغذی را پردازش، خون را فیلتر و با عفونت‌ها مبارزه می‌کند. هنگامی که کبد ملتهب یا آسیب دیده باشد، عملکرد آن تحت تأثیر قرار می‌گیرد. مصرف زیاد الکل، سموم، بعضی داروها و بیماری‌ها می‌تواند باعث بروز بیماری هپاتیت شود.
شستن مکرر دست‌ها با آب و صابون می‌تواند به جلوگیری از گسترش هپاتیت A کمک کند. البته بهترین راه برای پیشگیری از هپاتیت A واکسینه شدن است. واکسیناسیون برای همه کودکان، مسافرانی که به کشورهای خاصی می‌روند و افرادی که در معرض خطر عفونت هستند توصیه می‌شود.
هپاتیت B یک بیماری قابل پیشگیری با واکسن است. این واکسن برای محافظت از نوزادان، کودکان و بزرگسالان در برابر هپاتیت B به عنوان واکسنی بسیار ایمن و مؤثر در نظر گرفته می‌شود ...
شریک جنسی، خانواده و اعضای نزدیک خانواده که با یک فرد مبتلا به بیماری مزمن زندگی می‌کنند باید آزمایش و واکسینه شوند. مهم است راه‌های انتقال آن هم فقط از طریق تماس مستقیم با خون و مایعات بدن آلوده است.
اما هپاتیت C یک عفونت کبدی است که توسط ویروس هپاتیت HCV ایجاد می‌شود. هپاتیت C از طریق تماس با خون فرد آلوده منتقل می‌شود. همچنین افراد با استفاده از سوزن‌های مشترک یا دیگر وسایل مورد استفاده برای تهیه و تزریق مواد مخدر به ویروس هپاتیت C مبتلا می‌شوند.
پیشگیری از ابتلا به هپاتیت
سید موید علویان، رییس انجمن مطالعات کبدی ایران در مورد مشکلات بیماران مبتلا به هپاتیت می‌گوید: «با توجه به اهمیت ابتلا به هپاتیت B و C باید تا حد امکان، اقدامات پیشگیرانه در مورد ابتلا به این بیماری و همچنین امکان درمان و کنترل بیماری در کشور وجود داشته باشد.
به همین دلیل سازمان بهداشت جهانی برای افزایش آگاهی جامعه و یادگیری بیشتر مردم و همچنین آشنا شدن پزشکان و متخصصان با تازه‌های تشخیص درمان و به روز شدن اطلاعات آنها، اختصاص روز خاصی برای توجه بیشتر به بیماری هپاتیت می‌تواند مؤثر واقع شود. از طرف دیگر، مسوولان هم نسبت به اهمیت سرمایه گذاری برای کنترل این بیماری‌ها توجه بیشتری نشان خواهند داد. »
ضرورت آزمایش هپاتیت برای تشخیص بیماری
به گفته رئیس انجمن مطالعات کبدی ایران، کشور ما در زمینه توجه به مشکلات بیماری هپاتیت پیشرو است. او می‌گوید ما ده سال قبل از اعلام جهانی روز هپاتیت، هفته اطلاع رسانی هپاتیت در آبان ماه را داشتیم و همچنان نیز داریم و در واقع دو بار در سال به این موضوع می‌پردازیم.
توجه داشته باشیم بیماری هپاتیت با واکسن قابل پیشگیری است و افراد زیادی هم در ایران علیه این بیماری واکسینه شده‌اند.
توصیه جدی سازمان بهداشت جهانی نیز این است که همه افراد بالای ۱۸ سال حداقل یک بار آزمایش هپاتیت بدهند. چون این بیماری بی‌علامت است و تشخیص افراد بی علامت هم بسیار حائز اهمیت است.
کنترل و درمان هپاتیت
علویان می‌گوید برای کنترل هپاتیت B درمان‌های موثری وجود دارد که در کشور ما هم در دسترس است. در ارتباط با هپاتیت C هم باید گفت طی ۱۸ سال اخیر میزان ابتلا به هپاتیت به ویژه در بیماران مبتلا به هموفیلی ۵۰ درصد، تالاسمی ۳۰ درصد و افراد دیالیزی ۲۰ درصد بوده که در حال حاضر به کمتر از یک درصد رسیده است. این موضوع نشا ن دهنده برنامه‌های موفق در تشخیص و درمان بیماران خاص است.
توجه به غربالگری و بیماریابی هپاتیت
رییس انجمن مطالعات کبدی ایران می‌گوید فراموش نکنیم افراد معتاد یا کسانی که سابقه تزریق غیر ایمن دارند یا زندان رفته‌اند بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند. بنابراین باید حتماً برای تشخیص بیماری، غربالگری شوند.
به این ترتیب دولت‌ها باید در این خصوص برای حمایت بیشتر از بیماران و افرادی که نمی‌توانند برای درمان و تشخیص بیماری هزینه کنند اقدام و به این افراد کمک کنند.
در صورتی که بتوانیم در گروه‌های پرخطر به ویژه معتادان تزریقی بیماریابی و آنها را درمان کنیم بیماری کاهش پیدا خواهد کرد و احتمال رسیدن به هدف اصلی یعنی ریشه‌کنی بیماری در سال ۲۰۳۰ (۱۴۱۰) آسان‌تر خواهد شد.
به طور کلی، رفتارهای آسیب زای دیگر در جامعه مانند رفتارهای جنسی پر خطر، اعتیاد تزریقی و خالکوبی‌های غیر بهداشتی همه می‌توانند باعث انتقال و ابتلا به بیماری‌های هپاتیت B و C شوند.
بنابراین باید جامعه را نسبت به این موضوع آگاه کرد. هدف اصلی کنترل بیماری در جامعه است که با کمک رسانی از رسانه‌ها و همچنین راه‌های مختلف آموزشی، فیلم و سریال و هر راه و روش دیگری که می‌تواند با هنر آمیخته شود و توجه بیشتر افراد را برای شناخت و دریافت اطلاعات جلب کند در این خصوص مؤثر خواهد بود.