به گزارش همشهری آنلاین به نقل از گاردین گفته می‌شود واتس‌اپ در انگلیس رسانه اجتماعی افراد سالمندتر است، به عبارت دیگر عمده کاربران آن بالای ۳۰ سال هستند. واتس‌اپ به قلمرویی برای غر زدن به سیاست‌های دولت درباره کرونا یا گروه‌های خانوادگی که عکس‌های فارغ‌التحصیلی نزدیکان را به اشتراک می‌گذارند بدل شده است. در مقابل افراد کم‌سن‌تر به خصوص نوجوانان از طریق اسنپ‌چت (Snapchat) ارتباط برقرار می‌کنند که ۹۰ درصد افراد ۱۳ تا ۲۴ ساله و ۷۵ درصد کاربران آن ۱۳ تا۳۴ ساله در انگلیس از آن استفاده می‌کنند. اسنپ‌چت بیش از ۲۱ میلیون کاربر فعال در ماه در انگلیس دارد که تقریبا معادل یک سوم جمعیت این کشور است و هر کدام از آنها به طور میانگین روزانه ۵۰ بار به آن مراجعه می‌کنند.
اگر به گذشته به دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ بازگردیم، یکی از وظایف اصلی پدرومادرها ایمن نگهداشتن فیزیکی کودکان بود. تنها نگهداشتن یک نوجوان دمدمی ۱۴ ساله در اتاقش کاری عادی بود- در واقع همین کار ساده برای حفاظت از آنها کافی بود. والدین نظارتی واضح بر معاشران کودک در فضای خانه و مواد فیزیکی که مصرف می‌کردند، داشتند.
اما اکنون در سال ۲۰۲۳ کودکان همچنان در اتاق‌هایشان در خانه‌ها هستند و گرچه از لحاظ فیزیکی ایمن هستند، در معرض کل فضای مجازی قرار دارند که در آن هیچ مقررات و نظارتی بر محتوایی که آنها می‌توانند ببینند، اینکه چه مدتی از وقت‌شان را صرفا وسائل الکترونیکی می‌کنند یا مرزی میان ارتباطات اجتماعی ضروری با دوستان و دنیای بسیار تاریک مطالب زیانبار یا غیراخلاقی و «اینفلوئنسرهای» سوءاستفاده‌گر از کودکان وجود ندارد.
رسانه‌هایی که اعتیادآورند
مشکل پیچیده‌تری که نوجوانان و والدین با آن مواجه هستند، این حقیقت است که این اپلیکیشن‌ها اغلب طوری عامدانه طراحی شده‌اند که اعتیادآور باشند و به استفاده اجباری و وسواس‌آمیز کاربران بینجامند. این رسانه‌ها اغلب تعامل‌های اجتماعی را به «بازی» بدل می‌کنند- بازی‌های مانند «اسنپ‌استریک» (snapstreak) که در آن کاربر برای شمار روزهای متوالی که یک تصویر را با هر یک از افراد در تماسش به اشتارک می‌گذارد، امتیاز می‌گیرد. این اپلیکیشن‌ها همچنین مشکلات نگران‌کننده‌ای از لحاظ ایمنی کودکان و امکان نظارت بر آنها ایجاد می‌کنند. اسنپ‌چت بود که ویژگی ناپدید شدن پیام‌ها را رایج کرد و د رنتیجه والدین نمی‌توانند بر آنچه کودکانشان می‌بینند یا ارسال می‌کنند، نظارت کنند و بسیاری از اپلیکیشن‌های رسانه‌های اجتماعی به طور پیش‌فرض مکان کاربر را با دیگران به اشتراک می‌گذارند. کودکان و نوجوانان ممکن است حتی ندانند که دارند داده‌های مربوط به مکانشان را به طور زنده به اشتراک می‌گذارند.
اثرات زیانبار بر سلامت روانی کودکان و نوجوانان
جراح کل ایاات متحده آمریکا (رئیس عملیاتی سپاه خدمات بهداشت عمومی آمریکا) دو ماه پیش در بیانیه‌ای مشورتی درباره اثرات رسانه‌های اجتماعی بر سلامت روانی کودکان و نوجوانان منتشر کرد و در آن نوشت:«رایج‌ترین سوالی که والدین از من می‌پرسند، این است که آیا رسانه‌های اجتماعی برای کودکان من ایمن و بی‌خطر هستند یا نه. پاسخ این است که گرچه از یک طرف ما شواهد کافی برای تایید کردن ایمن بودن آنها نداریم، در طرف مقابل شواهد فزاینده‌ای در دست که رسانه‌های اجتماعی برای سلامت روانی افراد کم‌سن زیانبار هستند. مادر میانه یک بحران ملی بهداشت روانی کودکان هستیم و نگرانی من این است که رسانه‌های اجتماعی برانگیزاننده مهمی در این بحران هستند.»
رئیس انجمن پزشکی آمریکا در بیانیه‌ای در این باره لحنی حتی جدی‌تر درباره رسانه‌های اجتماعی به کار برد و گفت: «این اپلیکیشن‌ها و سایت‌ها خطرهایی شدید و آسیب‌های سلامت روانی را به شیوه‌هایی که تازه به طور کامل داریم به طور کامل آنها را می‌فهمیم، برای ما به بار می‌آورند.»
یافته‌های بررسی‌های متعدد به اجماع نظر فزاینده در میان کارشناسان بهداشتی درباره اثرات بهداشتی منفی طول‌کشنده استفاده از رسانه‌های اجتماعی انجامیده است. با این حال اغلب وظیفه یافتن راه‌حل‌هایی برای این عارضه جانبی تلفن‌های هوشمند جهان‌گیرشده صرفا بر دوش والدین و سایر بزرگسالان نگران در این باره گذاشته می‌شود. اما این وظیقه دولت‌ها است که اثرات منفی برخی از اپلیکیشن‌های رسانه اجتماعی را شناسایی کنند، سیاست‌هایی برای نظارت بر شرکت‌های آنها وضع کنند تا مطمئن شوند آنها این فراورده خطرناک را به کودکان نمی‌فروشند و به سوی راه‌حل‌هایی عمومی گام بردارند، از جمله کار کردن با شرکت‌های رسانه‌های اجتماعی برای طراحی و توسعه امکاناتی در فراورده‌های تولیدی آنها که به ایمنی و سلامت کاربران اولویت دهد.
مقاومت شرکت‌های رسانه‌های اجتماعی در برابر نظارت برای کسب سود بیشتر
شرکت‌های رسانه‌های اجتماعی ممکن است در برابر ای نظارت مقاومت کنند، چرا که علائق مالی آنها وابسته به نگهداشتن هر بیشتر کاربران در پلتفرم‌هایشان است. «مدت زمان استفاده از صفحه نمایش» (screen time) است که منبع درآمد آنها است: ۹۹ درصد درآمد اسنپ‌چت مربوط به نمایش آگهی به کاربرانش است، این رقم برای شرکت متا که مالک فیس‌بوک و اینستاگرام است حدود ۹۸ درصد است. هر چه کودکان مدت زمان بیشتری در این پلتفرم‌ها بمانند پول بیشتری نصیب این شرکت‌ها می‌شود و هزینه این کار به صورت به خطر افتادن سلامت روانی نسل بعدی جامعه ما پرداخته می‌شود.
پیشنهاد ممنوع کردن رسانه‌های اجتماعی برای زیر ۱۳ ساله‌ها
یک گروه دوحزبی از سناتورهای آمریکا در آوریل امسال طرحی جدید- لایحه حفاظت کودکان در رسانه‌های اجتماعی، را ارائه کرند که ۱۳ سال را حداقل سن برای استفاده از رسانه‌های اجتماعی تعیین می‌کند، رضایت والدین را برای استفاده از آنها بوسیله کودکان و نوجوانان ۱۳ تا ۱۸ ساله الزامی می‌داند و این پلتفرم‌هایی را از استفاده از الگوریتم‌هایی معین برای کاربران کم‌سن ممنوع می‌کند.
این سیاست‌ها مانند سیاست‌هایی که دولت‌ها برای محدود کردن دخانیات، الکل و قمار وضع می‌کنند، می‌توانند تضمین کنند که هنگامی که شرکت‌های خصوص فراوردهای با اثرات زیانبار برای سلامت را می‌فروشند، باید دستورالعمل‌های معینی را رعایت کنند که کاربران آسیب‌پذیر را از قرار گرفتن کامل در معرض خطرات مصون نگه می‌دارد.