همشهری آنلاین-مرضیه کاویانی: حرفه عطاری از گذشتههای دور در میان ایرانیان مرسوم است. امروزه اگرچه علم پزشکی پیشرفت کرده، اما هنوز هم برخی از افراد به شیوه طب سنتی با داروهای گیاهی سعی میکنند بیماری خود را درمان کنند. رونق بازار عطاران باعث شده است که در محلههای منطقه هم تعدادی از این مغازهها را مشاهده کنیم. عطار هممحلهای سلامتی و آرامش خود را از دعای خیر این افراد میداند. سالها فعالیت او در حرفه عطاری و کمک به افراد نیازمند هممحلهای بهانهای شد تا سراغش برویم و پای صحبتهایش بنشینیم.
قصههای خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
شاگرد مسگری که عطار شد
در خانوادهای پر جمعیت متولد شد. مشکلات خانواده باعث شد تا خیلی زود همانند دیگر برادرانش برای کمک به خرج و مخارج خانوادهاش در کنار درس کار کند. بیات با اشاره به این موضوع میگوید: «وقتی ۱۱ ساله بودم برای کمک به خانواده در بازار مسگرها در کنار درس کار کردن را تجربه کردم. آن روزها شاگرد مغازه بودم. سعی میکردم کار را از اوستا یاد بگیرم، اما کار مسگری برای من که خیلی کوچک بودم سخت بود.» برای رفتوآمد به خانه باید از بازار عطارها میگذشت، از اینکه میدید برخی از گیاهان برای درمان بیماریها مفیدند به حرفه عطاری علاقهمند شد.
کمی که بزرگتر شد سعی کرد از قدیمیهای این حرفه در بازار درسهایی یاد بگیرد. بیات از آن روزها میگوید: «هر روز ساعاتی را نزد حاج آقا درود و حاج آقا کمالی، عطارهای قدیمی بازار میرفتم و درباره خواص گیاهان درسهایی میآموختم. آنها حتی از آموختههایم امتحان میگرفتند. با کمک این افراد توانستم تا حدودی با گیاهان و خواصشان آشنا شوم.» برای بالا بردن آگاهیهایش از کتابهای ابوعلی سینا و طب سنتی هم کمک میگرفت و خیلی زود با گیاهان آشنا شد. سرانجام مغازه عطاریاش را راهاندازی کرد. او حالا ۳۶ سالی میشود که در محله عطاری دارد.
وظیفهای به نام کمک به همنوع
اگرچه سالهاست محل سکونتش را از منطقه به محلهای دیگر برده است، اما حضور مداومش در مغازه باعث شده است تا خود را همچنان ساکن محله بداند. کمک به همنوعانش را وظیفه اصلیاش میداند و از اینکه نیازمندی در محلهاش باشد غمگین میشود. بیات میگوید: «گرفتن دست نیازمندان وظیفه هر فردی است، وظیفه خود میدانم نعمتهایی را که خداوند به من عطا کرده است با نیازمندان تقسیم کنم.» عطار قدیمی محله تاکنون در تأمین جهیزیه چند نوعروس کمبضاعت محله کمک کرده است. او با اشاره به این موضوع میگوید: «سعی میکنم با تهیه وسایل بزرگ زندگی مانند یخچال، تلویزیون، ماشین لباسشویی، گاز و... کمبودهای جهیزیه این افراد را تهیه کنم. هر سال حداقل در تهیه جهیزیه ۲ نوعروس شرکت میکنم.»
عطار هممحلهای معمولاً نیازمندان هممحلهایاش را با کمک بانوان و اهالی خیر محلهاش شناسایی میکند. او حفظ آبروی این افراد را بسیار مهم میداند و میگوید: «دوست دارم کمکهایم برای فرد نیازمند به شکل ناشناس باقی بماند.» عطار قدیمی محله علاوه بر کمک به تأمین جهیزیه نوعروسان به تازگی در ساخت یک حسینیه هم کمک کرده است. او در تأمین نیازهای یکی از حسینیههای محلهاش هم نقش دارد. عطار هممحلهای مدتی پیش در پی فروش ملک خود با قیمتی پایین برای راهاندازی سرای محله، زیر زمین این ملک را با مساحت ۲۲۰مترمربع برای حسینیه وقف کرد.
مشتریانی از همه سنین
علاوه بر هممحلهایهایش، افراد گذری هم مشتریاش هستند. بیات از مشتریانش میگوید: «درمیان مشتریانم از نوجوان۱۰ ساله تا پیرمرد ۹۰ ساله مشاهده میشود. امروزه مردم به خوبی با خواص داروهای گیاهی آشنا هستند پس سعی میکنند به جای داروهای شیمیایی برای درمان دردها از داروهای گیاهی استفاده کنند.» دقت و تجربه در کارش باعث شده است تا تقریباً همه مشتریانش از فعالیتش در عطاری راضی باشند و او را به خوبی بشناسند. میگوید تاکنون پیش نیامده است دارویی را به اشتباه دست مشتری دهد. چون سلامت مشتری، رکن اصلی حرفهاش است.
عطار هممحلهای در حالی که به برخی از داروهای تبلیغاتی اشاره میکند میگوید: «متأسفانه عدهای در این حرفه با وارد کردن داروهای لاغری و ترک اعتیاد یا بدنسازی که بیشتر شیمیایی هستند بدون توجه به سلامت مشتری سعی در تبلیغ و فروش این داروها دارند، حال آنکه عوارض جانبی این داروها بیشتر از فوایدشان است.» بیات برای درمان چاقی و ترک اعتیاد هم از گیاهان دارویی کمک میگیرد. او دوست ندارد با داروهای شیمیایی سلامت مشتریاش را به خطر بیندازد.
برخورد خوب سرمایه کاسب است
بیات سلامتی خود و خانوادهاش را مدیون دعای خیر افراد نیازمندی میداند که دست یاریشان را گرفته است. میگوید سلامتی و آرامش بالاترین ثروتی است که خدا به او داده است. در حرفه عطاری امید به بیمار را وظیفه اصلی یک عطار میداند و میگوید: «مشتریان ما اغلب بیمارانی هستند که برای درمان بیماری و درد به سراغ ما میآیند. یک عطار در درجه اول باید با اطلاع کافی از گیاه و خواصش، آن را توصیه کند. سپس با امید به بهبودی فرد به او در درمان بیماری کمک کند.»
بیات در ادامه به ویژگیهای یک کاسب خوب هم اشاره میکند و میافزاید: «برخورد خوب یک کاسب، سرمایه او در کسب و کار است. کاسب خوب کسی است که وجدانکاری داشته باشد. وقتی کاسب درستکار باشد مشتریان او را قبول دارند و به او اعتماد میکنند.» عطار قدیمی محله شریعتی معمولاً سعی میکند اجناس مغازهاش را از بازار با قیمت مناسب تهیه کند و هنگام فروش هم سود چندانی روی اجناسش نمیکشد. او دوست دارد مشتریان با رضایت جنس مورد نیاز خود را تهیه کنند.
۳۶۵ روز زمان تاریخ مصرف داروهای گیاهی است. بعد از آن معمولاً بسیاری از داروهای گیاهی فاسد و غیرقابل استفاده میشوند.
۱۲ جهیزیه نوعروسان منطقه تا به حال توسط عطار خیّر منطقه ما تهیه شده است. او علاقه زیادی به انجام کارهای خیر دارد.
-----------------------------------------------------------------------------------------------
*منتشر شده در همشهری محله منطقه ۱۸ در تاریخ۱۳۹۴/۰۹/۰۱