همشهری آنلاین - حمیدرضا رسولی: لات های معروف تهران به سرکردگی طیب حاج رضایی و شعبان جعفری و با چراغ سبز فرماندهان ارتش شاهنشاهی، مراکز و ساختمان های مهم پایتخت را اشغال کردند تا در نهایت به خانه دکتر مصدق در خیابان کاخ سابق رسیدند. اردشیر ال عوض، محقق فرهنگ عامه روایت هایی خواندنی از تحرکات ارازل و اوباش شناخته شده تهران برای ابقای حکومت محمدرضا پهلوی روایت می کند.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
اتحاد چماقدارها
طیب حاج‌رضایی که حضرت امام(ره) در سال ۱۳۴۲ از او به‌عنوان «حر زمانه» یاد کرد، یکی دیگر از لوطی‌های تهران بوده که روایت‌های بسیاری درباره حضورش در بطن اتفاقات ۲۸ مرداد نقل شده است. اردشیر آل عوض درباره دایره حرکت طیب حاج‌رضایی و دار و دسته‌اش در روزهای کودتا می‌گوید: «طیب وقتی از قزوین به تهران مهاجرت کرد مورد حمایت فردی به نام حاجی‌خداداد قرار گرفت. حاجی‌خداداد یکی از باباشمل‌های معروف تهران بود که در جریان کودتای ۲۸ مرداد گروهی از اراذل و اوباش حامی شاه را از نظر مالی شارژ می‌کرد. طیب بعد از کودتا و در خاطراتش می‌گوید: ما در روز کودتا ۱۰ بار چوب خریدیم. آنطور که تخمین زده‌اند چیزی بین هزار تا ۳ هزار نفر چوب‌به‌دست، در روز ۲۸ مرداد با لباس یک‌شکل و شعارهای واحد از مکانی به نام «سرقبر آقا» در محله مولوی به سمت چهارراه مولوی و سه‌راه سیروس حرکت می‌کند تا از مقابل خانه سید محمد بهبهانی که مخالف مصدق بود عبور کنند و به سمت میدان بهارستان بروند. این گروه در میدان بهارستان در حمایت از شاه شعار می‌دهند.»
مردم دولت ملی نمی خواهند
گروهی از اراذل و اوباش حکومتی در روز ۲۸ مرداد از محله جوادیه تهران به گروه طیب حاج‌رضایی ملحق می‌شوند تا هسته مرکزی کودتا در میدان بهارستان و مقابل مجلس شکل بگیرد. آل عوض، دسته دوم اراذل و اوباش حامی کوتا را این‌گونه معرفی می‌کند: «فردی به نام بیوک که سردسته اراذل و اوباش جوادیه بود در میدان بهارستان به همقطارانش ملحق می‌شود تا به نمایندگان مجلس و مصدق تفهیم یا به عبارتی القا کنند که مردم دولت ملی را نمی‌خواهند. رژیم شاه و در رأس آن، فضل‌الله زاهدی تلاش می‌کرد تا این اقدامات را مردمی جلوه بدهد.»آل عوض درباره مسیر حرکت شعبان جعفری و دار و دسته‌اش می‌گوید: «لوطی‌ها و باباشمل‌ها در برخی دستگاه‌ها نفوذ زیادی داشتند و نفوذ آنها باعث شد تا شعبان جعفری در روز کودتا از زندان آزاد شود و با دار و دسته‌اش از چهارراه گلوبندک خودش را به جمع اراذل و اوباش چماق‌به‌دست در میدان بهارستان برساند.»
استقرار در مراکز حساس پایتخت
آنطور که در اسناد تاریخی مکتوب آمده، ساماندهی کودتا از ۶ صبح ۲۸ مرداد با حضور اراذل و اوباش در میدان‌ها و خیابان‌های اصلی تهران شروع می شود. اردشیر آل عوض حضور آنها را آرایش غیرنظامی رژیم شاه برای عبور از مصدق می‌داند: «طراحی کودتا به گونه‌ای بوده که ابتدا اوباش در خیابان‌های اصلی تهران و حول ساختمان‌های مهم اداری مثل محدوده سنگلج، پارک شهر، میدان توپخانه و میدان بهارستان مستقر شوند و در مرحله بعد ارتش وارد عمل شود. آنها بخش‌های حساس سیاسی و اقتصادی را مورد هدف قرار داده بودند و جالب است که سوار بر خوردوهای ارتش در شهر جولان می‌دادند.»