به گزارش همشهری آنلاین، دکتر حسین فرشیدی، معاون بهداشت وزیر بهداشت در نشست خبری «روایت سلامت در دولت مردمی» گفت: در حوزه سلامت همیشه بهداشت و درمان مکمل در ارائه خدمات هستند، اما در بخش بهداشت دو محور به طور عمده دیده شده؛ جمعیت و برنامه سلامت خانواده و نظام ارجاع که در سال جاری بخش عمده‌ای از فعالیت‌ها را به خود اختصاص داده است.
وی افزود: در سال گذشته و امسال مقداری در کووید روند کاهشی و کنترل وجود داشته و از اضطرار خارج شده‌ایم. اما تبعات آن تازه آغاز شده و باید به تاب‌آوری نظام سلامت بپردازیم. در کووید ساختارهای نظام ارائه خدمات از جمله تشکیلات، فضای فیزیکی و نیروی انسانی متاثر از کووید قرار گرفتند. برای اینکه تبعات ناشی از کووید را پیشگیری کنیم، تاب‌آوری نظام سلامت جایگاه ویژه‌ای دارد که سازمان جهانی بهداشت هم به آن توجه ویژه دارد.
فرشیدی در این باره به ارائه خدمات بهداشتی به اربعین هم اشاره کرد و گفت: درباره زوار اگر در رعایت نکات بهداشتی تعلل شود با مشکلات زیادی مواجه می‌شویم و تجربه کووید به ما کمک کرد تا بتوانیم تاب‌آوری بخش سلامت را افزایش دهیم. برخی بیماری‌ها مثل سل یا مالاریا به شکل پاندمی در کشورهای منطقه وجود دارد یا بیماری‌هایی از جمله سل، سرخک و بیماری‌های عفونی در پاندمی کووید افزایش پیدا کرده است.
وی افزود: البته جایگاه ما به لحاظ ابتلا به سل در منطقه نسبت به کشورهای همسایه مناسب‌تر است و به همین دلیل ضرورت دارد که بعد از کووید برای حفظ دستاوردهای چندین ساله و تاب‌وری نظام سلامت با رصد دقیق بیماری‌ها را داشته باشیم.
سه فاکتور مهم در بیماری‌های غیرواگیر
فرشیدی همچنین به افزایش زیرساخت‌های فضای فیزیکی در حوزه بهداشت اشاره کرد و گفت: قرار است ۴ هزار ابنیه بهداشتی ساخته شود و به جز این ۵۵۲ مکان بهداشتی هم تجهیز شده و افتتاح می‌شود. تا دهه فجر ۲ هزار پروژه بهداشتی افتتاح خواهد شد و با ۲ هزار پروژه افتتاح شده در سال گذشته این عدد به ۴ هزار خواهد رسید.
این مسئول با تاکید بر اینکه در حوزه ارتقای سواد سلامت، خود مراقبتی و سلامت خانواده برای ما اهمیت زیادی دارد، بیان کرد: اگر این برنامه‌ها به خوبی اجرا شود از سال آینده با خیال راحت وارد فاز اجرایی کنترل بیماری‌های غیرواگیر خواهیم شد.
وی افزود: تا کنون ۹۱شهر تحت پوشش برنامه پزشکی خانواده شده‌اند و سه استان کرمان، کرمانشاه و کردستان هم به طور کامل تحت پوشش این برنامه قرار دارند. در ۳ استان بوشهر، کردستان و خراسان جنوبی تحت پوشش نظام ارجاع خدمات بستری رایگان ارائه می‌شود و اخیرا دانشگاه‌های علوم پزشکی زابل و جیرفت هم افزوده شده‌اند که بیماران از نظام ارجاع خدمات درمانی را رایگان دریافت می‌کنند.
این مسئول با بیان اینکه هدف این است که خانواده‌ها پرونده سلامت داشته باشند، عنوان کرد: دسترسی مردم به مراقب سلامت باید مناسب باشد که از طریق فضای الکترونیکی هم این ارتباط برقرار خواهد شد، همچنین بحث استفاده از هوش مصنوعی برای انتقال شفاهی مفاهیم سلامت، پاسخ به سوالات و ارتقای سواد سلامت و مراقب خانواده‌ها هم وجود دارد.
وی افزود: برای بیماری‌های غیرواگیر که عمدتا شایع‌ترین علل مرگ و میر در ده سال اخیر بوده است، برنامه‌ریزی بسیار گسترده‌ای داریم، از ماه‌های آخر سال جاری با ارائه برنامه سلامت خانواده و امکان دسترسی مناسب اجرا خواهد شد. در این باره غربالگری بیماری‌های غیرواگیر انجام می‌شود و در این باره آموزش در چند زمینه اهمیت دارد، از جمله تغذیه صحیح، فعالیت فیزیکی و سلامت روان.
فرشیدی افزود: باید امکان فعالیت فیزیکی در تمامی سنین انجام شود و حتی افرادی هم محدودیت‌هایی در انجام این فعالیت‌ها دارند هم باید با برنامه‌ریزی مثل نرمش‌ها، آب‌درمانی و… این تحرک را داشته باشند.
معاون وزیر بهداشت با تاکید بر اینکه این برنامه‌ها به‌ویژه در شهرهای بالای ۲۰ هزار نفر انجام خواهد شد، بیان کرد: در شهرهای زیر۲۰ هزار نفر و روستاها با توجه به ظرفیت ۱۷ هزار و ۹۰۰ خانه بهداشت و مراکز بهداشت و درمان دسترسی به این خدمات بیشتر است.
فرشیدی درباره اهمیت سلامت روان هم بیان کرد: به مبحث سلامت روان کنار توجه شده و حضور کارشناسان سلامت روان در مراکز در این برنامه به گونه‌ای انجام خواهد شد که دسترسی مردم افزایش پیدا کند. انتظار این است که تا پایان سال مراکز کاهش آسیب در شهرها افزایش پیدا کند که اعتبار خاصی می‌خواهد و در این باره برنامه مشترک با وزارت کشور داریم.
فرشیدی افزود: در بحث تغذیه هم کار مشکلی داریم. یکی از این موارد سالم‌سازی نان است که افزایش سبوس در آن ایجاد شود. حتی تغذیه دانش‌آموزان در مدارس هم باید مورد توجه قرار بگیرد.
فرشیدی در ادامه درباره وضعیت بروز سرطان در کشور نیز بیان کرد: یکی از برنامه‌های مهم ما در سال ۱۴۰۳ پرداختن به بیماری‌های غیرواگیر است. الان کشورهای جهان درگیر بیماری‌های غیرواگیر هستند و غربالگری برخی از این سرطان‌های شایع و قابل پیشگیری مانند سرطان پستان، سرطان روده و سرطان دهانه رحم در برنامه‌های غربالگری ما قرار گرفت. در دنیا بروز سرطان‌ها رو به افزایش است که دلایل مختلفی از جمله استرس، تغذیه، عدم تحرک و ژنتیک در آن نقش دارد. بخش مهمی از کنترل سرطان در پیشگیری و آگاهی است. سرطان‌ها علائم اولیه دارند که باید مردم آنها را بشناسند تا در مراحل اولیه شناسایی و درمان شوند.
در مورد مالیات بر دخانیات بسیار ضعیف عمل کرده‌ایم
وی افزود: در مورد مالیات بر دخانیات بسیار ضعیف عمل کرده‌ایم، ولی سال ۱۴۰۲ وضعیت اندکی بهتر شد. علی‌رغم همه این مشکلات البته در زمینه بیماری‌های غیرواگیر و مصرف دخانیات در منطقه امرو وضعیت مناسبی داریم. البته سازمان‌های موثر بر تولید و فروش دخانیات گروه هدف خود را افرادی که مصرف‌کننده نیستند، قرار می‌دهند و باید به این موضوع ورود کرد؛ الان در دنیا پیکان تبلیغ دخانیات به سمت زنان و جوانان است و باید مراقبت کنیم.
معاون بهداشت وزارت بهداشت با بیان اینکه ایران در میان کشورهای دنیا در حوزه خودکشی آمار پایینی دارد، تصریح کرد: البته حتی هر یک مورد هم باید کنترل و بررسی شود و کار آسیب‌شناسی انجام دهیم و افق دور را ببینیم. سلامت روان موضوع بسیار مهمی است.
فرشیدی ادامه داد: مردم باید بدانند می‌توانند بسیاری از خدمات را به شکل رایگان ذیل نظام شبکه بهداشتی دریافت کنند تا از بیماری‌های سخت در سالیان بعد جلوگیری کنند.
وی افزود: در کمیته ایمن‌سازی پیشنهاد دادیم که دو واکسن جدید پنوموکوک و روتاویروس تا پایان سال وارد برنامه کشوری شود.
وی همچنین در توضیح اقدامات انجام شده در حوزه جمعیت گفت: در سال ۱۴۰۱ اقدامات بسیار مفیدی برای جوانی جمعیت انجام شد و اتفاق امیدوار کننده‌ای در آمار و ارقام باروری دیدیم و شیب نزولی کاهشی شد. کار در این بخش بسیار بزرگ است و باید ریشه‌ای به آن نگاه شود. حدود ۳ میلیون زوج نابارور داریم که باید از آنها حمایت کنیم و اقدامات تشویقی هم انجام شود و در عین حال از سقط‌ها جلوگیری کنیم.
وی افزود: بحث سقط‌ها موضوع پیچیده‌ای است که بخشی از آن قانونی است؛ اما سقط‌هایی که امکان پیشگیری از آن وجود دارد باید بررسی شود و آمار دقیقی ندارد و در این بین باید بر موضوع مشاوره تاکید شود تا مادر از خطرات سقط آگاه شود.
وضعیت بروز مالاریا در کشور
فرشیدی در پاسخ به سوالی درخصوص وضعیت بروز مالاریا در کشور، بیان کرد: امسال در سطح کشور روند نسبت به سال قبل افزایشی است. ما در برنامه حذف مالاریا هستیم و ۴ سال است که انتقال محلی بیماری نداشتیم و عمده موارد وارده از سایر کشورها بوده‌اند. البته اقدامات کنترلی بر افراد و سربازان در سیستان و بلوچستان انجام می‌شود و همین سبب شد ۴۰۰۰ مورد مالاریا در شهرهای مختلف پیدا کردیم و این افتخار نظام شبکه بهداشتی است.