همشهری - مهدیه تقوی‌راد: برای آن دسته از افرادی که شناخت کمتری از کوه و کوهپیمایی دارند، مطالب پیش‌رو کمک می‌کند تا مقاصد سنگی را متناسب با شرایط جسمی، آمادگی بدنی و راههای دسترسی‌اش انتخاب کنند. در استان تهران ارتفاعات متعدد منشعب از رشته‌کوه البرز مرکزی وجود دارد که می‌تواند محل خوبی برای کوهپیمایی باشد؛ قله‌هایی که وجه اشتراک صعود همه آنها رعایت نکات ایمنی و همراه داشتن یک راهنما در مسیر است.
کوه پرسون(سیاهچال)
یکی از قله های زیبای البرز مرکزی، در منطقه لواسان است که به طور معمول از روستای افجه صعود می‌شود. پرسون نام اصیل دخترانه ایرانی به معنای خرمن ماه است. قله پرسون به سبب ارتفاع زیاد و برف‌گیر بودن، دارای پوشش گیاهی نسبتا انبوه و متنوعی است و انواع گیاهان گلپر، گزنه، خار، گون، آویشن در دامنه هایش می رویند و از چراگاه‌ها و مراتع مهم منطقه محسوب می‌شود. در این منطقه میتوان شاهد زیست گونه‌های جانوری همچون کل، بز، گرگ، روباه و پرندگانی مثل بلدرچین وحشی، سینه سرخ، عقاب و کبک بود.
موقعیت: لواسان، روستای افجه
- ارتفاع:۳۲۲۰ متر
- پناهگاه: ندارد
- درجه سختی مسیر: مناسب مبتدی ها و نیمه حرفه ای ها
- صعود با کمک راهنما: دارد
راههای صعود: مســیر اصلی از سمت شــرق دشــت هویج از کنار دره‌ای به سمت بالا ارتفاع می‌گیرد. راه دیگر صعود به قله نیز قبل از رسیدن به دشــت هویج قرار دارد. در اینجا باید در جهت شرقی برای رسیدن به یال قله اندار و سپس یال قله پرسون تغییر جهت دهید. راه دیگر از طریق روستای برگ جهان است. انتهای جاده یک پاکوب از سمت راست، شما را مستقیما به گردنه سل می‌رساند. مسیر پاکوب در ادامه به سمت دره اندار سرازیر می‌شود. در اینجا با جدا شدن از پاکوب، از سمت چپ مسیر یال را به سوی خطالرأس ادامه دهید.
قله ریزان
این قله روی خط‌الراســی شــامل ۵ قله اندار، پرسون، ریزان، آتشــکوه و ســاکا اســت که در مرکز آن قابل تشخیص است. این خطالرأس همچون دیواری نعلی شکل دور تا دور منطقه دشت هویج یا به عبارت محلی آن دشت گرچان کشیده شده اســت. در این منطقه، پوشــش گیاهانی همچــون گلپر، گزنه، خــار، گون، آویشن و بابونه و جانورانی از قبیل کل، بز، خرس، روباه، بلدرچین وحشی، سینه سرخ، عقاب طالیی و کبک را مشاهده می‌کنید.
- موقعیت:لواسان، روستای افجه
- ارتفاع:۳۵۷۰ متر
- پناهگاه: ندارد
- درجه سختی مسیر: مناسب مبتدی ها (به جز فصل زمستان)
- صعود با کمک راهنما: دارد
راههای صعود: راه اصلی و نزدیکترین مسیر به قله از دشت هویج است. باید داخل روستای برگ جهان در مسیر آبشار حرکت کنید و در امتداد از سمت راست وارد مسیر یال شوید. در مسیر یال راه مالرو و پاکوب خوبی وجود دارد که حدود ۲ ساعت بعد شما را به گردنه اندار می‌رساند. از روی گردنه به چپ پیچیده و ارتفاع بگیرید تا به خط الرأس برسید. از آنجا با ادامه مسیر حدود یک ساعت بعد به قله پرسون میرسید.
قله جانستون
در فصل تابســتان دمای این قله به‌طور تقریبی ۳ تا ۵ درجه از قله توچال خنک‌تر و بهتر است. لباس مناسب همراه خود داشته باشید. بهترین فصل صعود به این قله برای افراد مبتدی از اوایل خردادماه تا اواســط آبان‌ماه همراه با راهنماســت. در این منطقه پوشــش گیاهی متنوعی همچون گلپر، تره کوهی، پونه و ... انواع جانوران و پرندگانی مثل کل، بز، خرس، عقاب طلایی، کبک و ... را مشاهده می‌کنید. یکی از دیدنی‌های معروف دشت جانستون هم، غارهای دســت‌کندی بیوک‌آقاست که درون صخره‌ها ساخته شده‌اند.
- موقعیت: فشم، روستای آبنیک
- ارتفاع: ۳۹۵۰ متر
- پناهگاه: ندارد
- درجه سختی مسیر: متوسط، مناسب مبتدی ها و نیمه حرفه ای‌ها
- صعود با کمک راهنما: دارد
راههای صعود: مسیر جنوبی، مسیر نرمال صعود این قله است. در انتهای دشت، از سمت چپ غار بیوک‌آقا شروع شده، سپس از طریق گردنه ای که از میان سنگ‌ها، صخره‌ها و برف‌چال‌های فصلی می‌گذرد، به قله میرسید.
مسیر شرقی، از مسیر یال زمستانی بعد از گذر از تنگه آبنیک و ابتدای دشت جانستون شروع می‌شود. مسیر غربی که از همان دره شرقی و انتهای دشت (مسیرصعود به خرسنگ) شروع می‌شود، طولانی است.
قله سرکچال
خطالرأس ســرکچال شامل ۳ قله اســت که روی یک خطالرأس شرقی - غربی، در شمال شمشک و همچنین روســتای روته قرار گرفتــه و از محبوب‌ترین قله‌های البرز مرکزی است. پوشــش گیاهی این منطقه شامل گیاهانی همچون اورس، گردو، چنار، سماق، شیرخشت، دغدغک، زالزالک، ولیک، بادام وحشــی و زرشــک و گیاهان کوهی مانند گلپر، ریواس، قارچ، والک، سیرک، خاکشیر، آویشن، پرسیاوشان، کما، انواع لاله‌ها، شقایق و زنبق است. در این مسیر، حیواناتی همچون روباه، گرگ، قوچ و میش را میتوان مشاهده کرد.
- موقعیت: فشم، روستای شمشک
- ارتفاع: سرکچال یک ۴۲۱۰ متر، سرکچال دو ۴۱۵۲ متر و سرکچال سه ۴۱۲۴ متر
- پناهگاه: دارد
- درجه سختی مسیر: مناسب مبتدی ها
- صعود با کمک راهنما: دارد
راههای صعود: بیشتر تردد، از شمشک (جبهه جنوبی) با ارتفاع بیش از ۲۷۰۰متر انجام می‌شود که بعد از جانپناهی در ارتفاع ۳۴۰۰متری به قله سرکچال یک میرسید. برای صعود از مسیر غربی باید از گردنه دیزین به سمت قله کلون بستک بروید. برای صعود از مسیر شرقی هم در روستای لالون، ابتدا به قله شانه شرقی بروید و سپس به قله‌های سرکچال سه، دو و یک میرسید.
کلون بستک
برخی از افراد برای این کوه از ترکیب کلوم بســتک هم اســتفاده می‌کنند که با توجه به بررسی منابع موجود درباره اینجا، واژه کلوم بستک اشــتباه بوده و کلون در فرهنگ معین، قفل چوبی قدیمی معنا شده است. اینجا یکی از در دسترس‌ترین قله‌های موجود در رشته کوه البرز مرکزی است که به دلیل شــرایط خاص منطقه، صعود به این قله در فصل زمستان به دلیل خطر احتمالی ریزش بهمن در جاده شمشک به دیزین سخت است و معموال مسیر بسته می‌شود و بهترین زمان بازدید همین روزهاست.
- موقعیت: شمال منطقه دربند سر، نزدیک دیزین
- ارتفاع:۴۱۸۰ متر
- پناهگاه: ندارد
- درجه سختی مسیر: مناسب مبتدی ها و حرفه ای ها
- صعود با کمک راهنما: برای افراد مبتدی به راهنما نیاز دارد
راههای صعود: مسیر گردنه دیزین به قله یا یال جنوبی، پررفت و آمدترین مسیر و کوتاهترین راه است. این مسیر از گردنه دیزین و محل ایستگاه مخابرات که یک پاکوب وجود دارد، آغاز می‌شود و از طریق یال جنوب به سمت قله امتداد می‌یابد.