اواخر شهریور و اوایل مهر بهترین موقع تزریق واکسن آنفلوانزا اما اگر در این موقع نتوانید واکسن بزنید، دریافت واکسن در زمانهای بعدی هم سودمند است. اغلب افراد بالای ۶ ماه میتوانند واکسن آنفلوانزا را دریافت کنند.
واکسنهای آنفلوانزا ساخت شرکتهای گوناگون ممکن است سهظرفیتی یا چهار ظرفیتی باشند، به این معنا که در برابر سه سویه یا چهار سویه ویروس آنفلوانزا ایمنی ایجاد کنند.
واکسنهای سهظرفیتی در برابر دو ویروس H1N1 و H3N2 از آنفلوآنزاهای نوع A و یک ویروس آنفلوانزای نوع B ایمنی ایجاد میکنند. واکسنهای چهار ظرفیتی در برابر ویروس آنفلوانزای نوع A و دو ویروس آنفلوانزای نوع B مصونیت ایجاد میکنند، بنابراین حفاظت بیشتری در برابر عفونت ایجاد میکنند.
هریک از این واکسنهای سهظرفیتی و چهار ظرفیتی میتواند به چهار شکل به بازار عرضه شوند:
یک- واکسن با دوز معمول استاندارد که نوع سهظرفیتی آن برای افراد ششماهه و بالاتر در دسترس هستند. نوع چهار ظرفیتی این واکسن هم موجود است که حاوی شکل غیرفعال ویروسهای رشد دادهشده در کشت سلولی است. این واکسن بهخصوص فقط برای افراد بالای ۴ سال قابل تجویز است.
دو- نوع با دوز بالای واکسن چهار ظرفیتی که بهطور خاص برای سالمندان ۶۵ ساله و بالاتر طرحی شده است. عوارض مربوط به آنفلوانزا با افزایش سن بیشتر میشوند، چراکه افراد سالمند دستگاه ایمنی ضعیفتری دارند. واکسن با دوز بالا که بهاینعلت برای سالمندان تجویز میشود که تا ۸۵ درصد مرگهای مربوط به آنفلوانزا در آنها رخ میدهد.
سه- واکسنهای سهظرفیتی و چهار ظرفیتی که علاوه بر ویروسهای غیرفعال دارای «ادجوانت» یک ماده تحریککننده دستگاه ایمنی هم هستند، یک گزینه دیگر برای افراد ۶۵ ساله و بالاتر هستند.
چهار-واکسن نوترکیب چهار ظرفیتی که با رشد دادن ویروسها در تخممرغ ساخته نمیشوند و بنابراین گزینه مناسبی برای کسانی هستند که به تخممرغ آلرژی دارند. این نوع واکسن بری افراد ۱۸ ساله و بالاتر تأیید شده است.
پنج- پنج واکسن حاوی ویروس زنده ضعیفشده که بهصورت اسپری داخل بینی مصرف میشود. این واکسن هم با استفاده از تخممرغ ساخته شه است و برای افراد ۲ ساله تا ۴۹ ساله و زنان غیر باردار تأییدشده است.
این واکسن حاوی یک دوز از ویروس زنده ضعیف شده است، نه ویروس کشتهشده مانند واکسنهای تزریقی. این ویروس بهشدت تضعیف شده است، بهطوریکه نمیتواند عفونت گستردهای در بدن ایجاد کند.
عوارض جانبی واکسن آنفلوانزا
واکسن آنفلوانزا مانند سایر واکسنها دارای عوارض جانبی است. شایعترین عارضه این واکسن درد و حساسیت در محل تزریق واکسن است.
بهعلاوه برخی افراد ممکن است در طول یک تا دو روز پس از واکسیناسیون علائم خفیف شبیه آنفلوآنزا ازجمله ضعف، درد بدنی، تب داشته باشند، اما بههرحال این بیماری آنفلوانزا نیست.
اگر آلرژی شدید به تخممرغ یا هر جزء دیگر واکسن دارید، باید به پزشکتان اطلاع دهید.
اهمیت واکسیناسیون سالانه آنفلوانزا
واکسیناسیون آنفلوانزا درمجموع یکی از بهترین راهها برای محافظت شما در برابر ویروس آنفلوانزا است. این واکسیناسیون از این لحاظ اهمیت دارد که پیشرفت عفونت ویروسی در برخی از افراد به عفونتهای ثانویه مانند برونشیت (التهاب راههای هوایی ریهها)، ذاتالریه (التهاب کیسههای هوایی ریه) و عفونت گوش منجر میشود.
این عوارض بهخصوص در افراد دارای دستگاه ایمنی ضعیف مانند کودکان کمسن، سالمندان و افراد دچار بیماریهای مزمن رخ میدهند.
به یاد داشته باشید که حدود دو هفته طول میکشد تا ایمنی ناشی از واکسن به حدی برسد که از شما حفاظت کند.
ضمناً باید بدانید که واکسن آنفلوانزا در بهترین حالت هنگامیکه انواع ویروس انتخابشده برای واکسن با ویروسهای در چرخش در آن فصل مطابقت دارند، اثربخشی حدود ۴۰ تا ۶۰ درصد دارد. اما افرادی که واکسینه شدهاند، حتی اگر دچار آنفلوانزا شوند، معمولاً بیماریشان شدید نمیشود.