همشهری آنلاین - یکتا فراهانی: اگر زنی به دلایل مختلف نتواند باردار شود ممکن است استفاده از رحم جایگزین برای او در نظر گرفته شود. رحم جایگزین می‌تواند تجربه جالب و رضایت‌بخشی باشد؛ هم برای والدین مورد نظر و هم برای ناقلان جنین. البته این امر مستلزم تعهد قابل توجهی از جانب هر دو طرف است. بنابراین مهم است قبل از شروع این فرآیند، همه جوانب مثبت و منفی رحم جایگزین را در نظر بگیرید.
برای والدین امیدوار، مزایای رحم جایگزین بدیهی به نظر می‌رسد: این راهی است برای تحقق بخشیدن به رویاهای آنها برای پدر و مادر شدن. صدها خانواده‌ای هم که پروسه رحم جایگزین را طی کرده‌اند به شما اطمینان می‌دهند که استفاده از رحم جایگزین می‌تواند شما را صاحب فرزند کند.
مزایا و معایب رحم جایگزین
رحم جایگزین امکان ارتباط ژنتیکی را به خانواده‌ها می‌دهد و معمولاً یک یا هر دو والدین را قادر می‌سازد تا رابطه بیولوژیکی با فرزند خود را حفظ کنند. ضمن آنکه بسیاری از والدین در طول فرآیند رحم جایگزین با جانشین خود و خانواده او صمیمی می‌شوند و پیوندهای معناداری ایجاد می‌کنند که می‌تواند تا آخر عمر باقی بماند. در این میان، یک قرارداد قانونی وجود که انتظارات هر دو طرف را مشخص می‌کند. قبل از انتقال جنین مورد مذاکره و امضا قرار می‌گیرد، بنابراین هر دو طرف دقیقاً می‌دانند که در طول فرآیند رحم جایگزین چه انتظاری دارند.
مادران جایگزین نیز سابقه اثبات شده‌ای در بارداری‌های سالم و انجام این کار دارند که اغلب احتمال موفقیت‌آمیز بودن رحم جایگزین را بیشتر از درمان‌های باروری برای والدین مورد نظر می‌کند. در حالی که برای والدین مورد نظر مزایای رحم جایگزین بسیاری وجود دارد، معایبی نیز برای والدین امیدوار وجود دارد. مثلاً هزینه‌های رحم جایگزین می‌تواند برای بعضی خانواده‌ها قابل توجه باشد...
بنابراین شاید این مسیر برای پدر و مادر شدن برای همه مناسب نباشد. با این حال، اکثر خانواده‌هایی که از طریق رحم اجاره‌ای تشکیل می‌شوند، موافق هستند که وقتی برای اولین بار نوزاد خود را در آغوش می‌گیرید، مزایای آن بسیار بیشتر از مشکلات مربوط به رحم جایگزین است.
تجربه شیرین مادرشدن
رحم جایگزین هدیه ارزشمندی برای تجربه احساس مادری است. چون مادران جایگزین اغلب از باردار شدن لذت می‌برند. پروسه رحم جایگزین نیز به آنها این امکان را می‌دهد که تمام شادی‌ها و شگفتی‌های بارداری را دوباره تجربه کنند؛ حتی اگر خانواده خودشان از قبل کامل شده باشند.
آنها همچنین در ازای تعهد یک ساله خود به والدین مورد نظر و بسیاری از خواسته‌های جسمی و روحی بارداری، هزینه‌ای دریافت خواهند کرد که ممکن است برای کمک به آنها در دستیابی به اهداف آینده، مانند خرید خانه یا پرداخت هزینه تحصیلات فرزندانشان استفاده شود.
آمادگی برای انتقال جنین
اولین و مهم‌ترین کاری که می‌توانید قبل از انتقال جنین انجام دهید این است که استراحت و آرامش را در برنامه خود بگنجانید. زودتر و بیشتر بخوابید. در طول روز نیز استراحت کنید. تغذیه مناسبی داشته باشید و بر خوردن وعده‌های غذایی سالم‌تری که شامل میوه‌ها و سبزیجات است تمرکز کنید. مراقبت از خود می‌تواند به شما کمک کند که بهترین احساس را در زمان انتقال جنین داشته باشید.
رحم اجاره‌ای
نسیم خیام نکویی، کارشناس و مشاور نازایی در زمینه درمان با «آی وی اف» و «آی یو آی» در مورد رحم جایگزین می‌گوید: رحم اجاره‌ای که به انگلیسی surrogacy نیز گفته می‌شود؛ روشی برای کمک به تولید مثل است که در آن جنینی که از تخمک و اسپرم یک زوج ایجاد شده است، در رحم شخص سومی کاشته می‌شود. پس از زایمان نیز نوزاد به زوجی تعلق می‌گیرد که اسپرم و تخمک از آنها گرفته شده است؛ زنی هم که رحمش میزبان جنین بوده است، در ازای اجاره دادن رحمش به زوج متقاضی، مبلغی تحت عنوان اجاره رحم دریافت می‌کند.
چه کسانی از رحم جایگزین استفاده می‌کنند؟
این کارشناس و مشاور نازایی در پاسخ به این سوال که معمولا چه کسانی از رحم جایگزین استفاده می‌کنند، توضیح می‌دهد: کسانی که به هر دلیلی مشکل ناباروری دارند، از باردار شدن می‌ترسند، مشکل سقط جنین مکرر دارند یا توانایی لازم برای بارداری را ندارند، زنانی که شغل‌های پرمشغله و پراسترس دارند و بارداری برای آنها مقدور نیست و گاهی هم خطر جانی برای مادر به دنبال دارد، زنان ورزشکار که در رشته‌های المپیک و پارالمپیک مشغول به فعالیت هستند و زنانی که مشکلات قلبی، فشار خون و… دارند و پزشک اجاره بارداری به آنها نمی‌دهد، جزو افرادی هستند که از رحم جایگزین می‌توانند استفاده کنند.
چطور می‌توان به رحم جایگزین اعتماد کرد؟
به گفته این کارشناس نازایی، بین پدر و مادر جنین و رحم جایگزین قرارداد محضری بسته می‌شود و دوطرف متعهد به انجام تعهدات خود خواهند بود. البته مبلغ توافقی و اهدایی به رحم جایگزین نیز به صورت ماهانه و بعد از تأیید پزشک هر ماه باید پرداخت شود. البته اغلب زوج‌ها هم برای مراقبت بیشتر از جنین خود توجه بیشتری به تغذیه، آرامش و سلامت فردی دارند که جنین آنها را حمل می‌کند.
هزینه‌های رحم جایگزین
نسیم نکویی می‌گوید: کسانی که اقدام به گرفتن رحم جایگزین می‌کنند باید کلیه هزینه‌های بارداری تا زایمان شامل دارو، سونوگرافی، ویزیت پزشک تزریقات ایاب و ذهاب رحم جایگزین غربالگری و آزمایش و زایمان را پرداخت کنند و البته ماهانه مبلغی را به عنوان هزینه خورد و خوراک که حداقل ۴ میلیون تومان است نیز به رحم جایگزین پرداخت کنند و نیز مبلغی را به عنوان هدیه -حداقل ۲۰۰ میلیون تومان- به نفر سوم بپردازند.
چه کسانی می‌توانند کاندیدای رحم جایگزین شوند؟
به گفته این مشاور نازایی، خانم‌های زیر ۳۵ سال که هیچ گونه بیماری و سابقه اعتیاد نداشته باشند می‌توانند رحم خود را به زوج‌های متقاضی اجاره دهند. ضمن آنکه باید حداقل یک بار سابقه زایمان موفق داشته باشند. البته اگر متأهل باشند نیز این کار باید با رضایت همسر انجام شود.
نخستین گام برای گرفتن رحم جایگزین
نسیم نکویی در ادامه می‌گوید: مراجعه زن و شوهر متقاضی فرزند به پزشک و متخصص ناباروری و انجام آزمایش‌های مربوطه برای مشخص شدن اینکه زن قادر به باردار شدن نیست. سپس مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک برای شروع پروسه آی وی اف و تشکیل جنین. پس از آن نیز جنین تشکیل شده فریز می‌شود و زوج هرزمان خواستند می‌توانند برای گرفتن رحم جایگزین اقدام کنند.
رحم جایگزین چه مراحلی را برای انتقال جنین باید سپری کند؟
مراجعه به پزشک متخصص یا مشاور ناباروری و انجام آزمایش‌های مربوطه، مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک متخصص برای آماده‌سازی رحم که البته تمام هزینه‌ها نیز به عهده پدر و مادر جنین خواهد بود.