همشهری آنلاین - یکتا فراهانی: زمانی که سلولهای داخل استخوان شروع به تقسیم غیرقابل کنترل میکنند، معمولاً به آنها تومورهای استخوانی میگویند. بیشتر ضایعات استخوانی خوشخیم هستند، یعنی سرطانی نیستند. با این حال، برخی از ضایعات استخوانی سرطانی هستند و به عنوان تومورهای بدخیم استخوان شناخته میشوند اغلب ضایعات استخوانی خوشخیم هستند یعنی تهدیدکننده زندگی نیستند و به دیگر قسمتهای بدن گسترش نمییابند.
تشخیص بیماری
دکتر ایمان محمد پور، متخصص جراحی استخوان و مفاصل (ارتوپد) در مورد تومورهای استخوانی میگوید: در مورد تومورهای استخوانی و بافت نرم اندامها؛ اولین قدم در تشخیص آنها معاینه فیزیکی است. چون ممکن است این مشکل با شکایت درد بیمار یا حین ارزیابی یک مشکل غیر مرتبط به صورت تصادفی در رادیوگرافی، تشخیص داده شود.
به گفته این متخصص جراحی استخوان، تومورهایی که خود استخوان را درگیر میکنند اغلب با درد همراه هستند. البته درد ابتدا حین فعالیت ایجاد میشود. ولی در بیمارانی که مبتلا به بیماریهای بدخیم استخوانی هستند اغلب درد پیشرونده در حالت استراحت و شب هم وجود دارد.
درد ضایعات خوش خیم
دکتر ایمان محمد پور در ادامه میافزاید: ضایعات خوشخیم هم اگر به اندازهای بزرگ باشند که بتوانند استخوان را ضعیف کنند برای بیمار ایجاد درد میکند. ولی در سایزهای کوچک و اندازههایی که استخوان را تحت فشار قرار نداده؛ معمولاً با درد همراه نیستند. اما بیماران مبتلا به تومورهای بافت نرم معمولاً درد ندارند و شکایت اصلی آنها از وجود یک توده بدون درد است که معمولاً به صورت اتفاقی کشف میشود؛ به استثنای تومورهایی که از بافتهای عصبی و غلافهای عصبی سرچشمه میگیرند که میتوانند دردناک باشند.
شیوع تومورهای استخوانی در مردان و زنان
دکتر محمد پور میگوید: به طور کلی شیوع تومورهای استخوانی در مردان و زنان به یک نسبت است. موارد کمی هستند که ممکن است یک مقدار شیوع بیماری در آنها متفاوت شود. بهجز موارد استثنایی؛ نژاد و وراثت هم چندان قابل اهمیت نیست.
سن؛ عامل مهم در تشخیص بیماری
به گفته این جراح استخوان، یکی از فاکتورهای خیلی مهم در تشخیص خوشخیم و بدخیم بودن نوع تومورهای استخوانی و انتخاب نوع درمان یکی از فاکتورهای مهم سن بیمار است. بیشتر تومورهای خوشخیم و بدخیم استخوانی در محدوده سنی خاصی ایجاد میشوند. در مواردی که شک به تومور استخوانی و عضلانی داریم، ابتدا رادیوگرافی ساده انجام میشود که میتواند اطلاعات تشخیصی مفیدی برای ارزیابی ضایعات استخوانی به ما ارائه کند. معمولاً توجه به سن بیمار و رادیوگرافی برای تشخیص کفایت میکند و میتوان تشخیص داد یک تومور خوشخیم یا بدخیم است. البته سیتی اسکن و ام آر آی هم برای بررسی ضایعات استخوانی و متاستازهایی که در استخوان ایجاد میشود کمک کننده خواهد بود.
سرایت و متاستاز بعضی سرطانها به استخوان
دکتر محمد پور میگوید: بعضی سرطانها در نواحی دیگر هم هستند که میتوانند به استخوان هم سرایت کنند و به اصطلاح دچار متاستاز میشوند. مثل سرطان پروستات و سرطان سینه که از شایعترین سرطانهایی هستند که استخوان را به صورت ثانویه درگیر خواهند کرد.
وی ادامه میدهد: ضایعات خوشخیم هم که بدون علامت هستند و اغلب به صورت تصادفی کشف میشوند و حاشیه توده نیز کاملاً مشخص است و تخریبی در کورتکس استخوان ایجاد نکردهاند معمولاً نیاز به درمان ندارند. و در بعضی موارد ممکن است تودهها خود به خود از بین بروند.