همشهری آنلاین- بهاره خسروی : مرحوم «سید عبدالله انوار» در سال ۱۳۰۳ خورشیدی در تهران متولد شد. پدرش سید یعقوب انوار از علما و مجتهدان و فعالان مشروطه خواه بود و در حوزه علمیه تدریس می کرد. نسب خانوادگی انوار به فقیه عصر صفوی «سید نعمت الله جزایری» می رسد و نام خانوادگی انوار نیز از کتاب او انوار نعمانیه گرفته شده است. مادر استاد دختر عموی میرزاعلی خان امین‌الدوله بود.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
ترجمه مهم‌ترین اثر فاخر فارسی
یکی از مهم‌ترین خدمات فرهنگی استاد عبد الله انوار در طول نزدیک به یک قرن عمرش که صرف اعتلای علم و فرهنگ دانش ادبی کشور کرد، ترجمه کتاب «تاریخ جهانگشای نادری» این اثر فاخر فارسی است. «غلامحسین امیرخانی» استادیار کتابخانه ملی، در چهاردهمین نشست مرکز تهران‌شناسی همشهری به بزرگداشت استاد عبدالله انوار اختصاص داشت با بیان این مطلب درباره دیگر خدمات استاد می‌گوید: «انوار در حوزه‌های مختلف از جمله ریاضیات، منطق و موسیقی صاحب‌نظر بود و به متون کهن ادبی، فلسفه و تاریخ تسلط داشت. با تصمیم و انتخاب مرحوم دکتر معین، عضو مؤسسه مرحوم دهخدا شد و در طول بیست سال ریاست بخش نسخ خطی کتابخانه ملی، حدود ۱۰ جلد فهرست نسخه‌های خطی به فارسی و عربی را تدوین کرد. همچنین تدوین یکی از حروف مجلدات لغتنامه دهخدا را به عهده داشت. تا چند سال پیش هم به دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف ریاضی دوره دکترا درس می‌داد. علاوه بر این، استاد به فلسفه جدید غرب و قرن بیستم هم تسلط داشت.»
از شاگردی در محضر پدر تا استادان بنام
انوار در خانواده‌ای به دنیا آمد که در بخش مهمی از تاریخ ایران اثرگذار بودند. مرحوم «سید یعقوب انوار شیرازی» از مبارزان دوران مشروطه بود که با بسیاری از رجال سیاسی کشور ارتباط داشت. غلامرضا امیرخانی با اشاره به این پیشنه خانوادگی به تلمذ این دانشمند فرهیخته در محضر پدر و سایر استادان اشاره می‌کند: «نخستین استاد مرحوم انوار پدرش بود. تمام ۱۴ تا ۱۵ سطح دروس مقدماتی حوزه را خوانده بود. پدر از همان ابتدا به پسرش توصیه کرده بود که از محضر درس استادان مختلف شهر تهران بهره‌مند شود. مرحوم انوار ۵ سال در کنار مرحوم شهید مطهری درس عربی آموخت و نیز ریاضیات و هندسه را از مهندس بهجت یاد گرفت. در دانشگاه تهران رشته‌های تحصیلی حقوق و علوم سیاسی را دنبال کرد و سال‌های ۱۳۲۳ و ۲۴ از این دانشگاه فارغ‌التحصیل شد.»
از باجه بانک ملی تا کتابخانه ملی
استاد انوار بعد از فارغ‌التحصیلی،در بانک ملی خیابان سعدی مشغول به کار شد. اما دلش جای دیگری بود و کارمندی در بانک چندان خوشایند مذاقش نبود. غلامرضا امیرخانی درباره فعالیت فرهنگی مرحوم عبدالله انوار توضیح می‌دهد: «کار در باجه بانک با روحیات استاد چندان سازگار نبود و خودش هم به این موضوع اشاره داشت. به همین دلیل بعد از مدتی در دبیرستان معروف ابوریحان که امروز در حوالی خیابان ۱۷ شهریور واقع است به تدریس پرداخت تا اینکه روزی در صحافی آقای بادارام‌پور با محروم دکتر همایی آشنا شد و در آنجا از علاقه‌مندی‌اش به متون ادبیات تعریف کرد. به دعوت مرحوم همایی به مؤسسه لغتنامه دهخدا رفت و در آنجا با استادانی مانند دکتر شریفی، مرحوم محمد پروین گنابادی، یزدان بخش قهرمان، داماد ملک‌الشعرای بهار و... آشنا شد. او چندی بعد نیز با دعوت دکتر مهدی محقق به کتابخانه ملی رفت و مسئولیت ریاست بخش نسخ خطی کتابخانه را برعهده گرفت.»