همشهری آنلاین، رابعه تیموری:شاید این کودکان هم مانند دختران نوجوان اتریشی و آمریکایی، روزی از والدین خود شاکی شوند که چرا حقوق خصوصی آنها را نقض کردهاند و شاید هم گرفتار شدن این کودکان به پیامدهای شخصیتی نشو و نما در فضای مجازی سبب شود هرگز اجحاف والدینشان در حق خود را نبخشند.
نقض حریم شخصی
در سال ٢٠١٦ میلادی در روزنامه دیلی میل خبری منتشر شد که بازگو میکرد دختر ١٨ساله اتریشی از والدین خود به علت خودداری از حذف عکسهایی که از او در کودکی در فیسبوک منتشر کردهاند شکایت کرده است. او انتشار این عکسها را "شرمآور" و نقض حریم شخصی خود خوانده است. این دختر که نامش بنا بر قوانین اتریش فاش نشده، درباره والدین خود به خبرنگار اینروزنامه گفته است: «هیچ حد و مرز و هیچ شرمی نداشتهاند. برایشان مهم نبوده است من در چه حالتی هستم و حتی زمانی که برهنه روی تخت سفری دراز کشیدهام یا هر لحظه دیگر زندگی من عکاسی و منتشر شده است.» سال گذشته هم دختری در انگلیس از والدین خود به دلیل انتشار عکسهای نامناسب در فضای مجازی شکایت کرد. به گفته او پدر و مادر این دختر در کودکی وی را با دوربین تعقیب میکردند و در هر شرایطی از او عکس میگرفتند. شاید خیلی طول نکشد که یکی از نوجوانان ایرانی هم که امروز جزئیترین رفتارشان توسط والدین آنها تصویربرداری و در پلتفرمهای شبکههای اجتماعی مانند اینستاگرام، یوتیوب و سایر پلتفرمها منتشر میشود تا برای پدر و مادرشان شهرت و لایک و کامنت به همراه بیاورد به صف این شاکیان بپیوندند.
شخصیتسازی پیش از بلوغ
مریم یکتا درباره اثرات انتشار تصاویر کودکان در فضای مجازی میگوید: «در موارد زیادی کودک در بزرگسالی از انتشار بعضی از رفتارهای خود احساس شرم میکند و از این رفتار والدینش احساس ناخوشایندی دارد.» اینروانشناس و مشاور خانواده میافزاید: «کودکانی که از خردسالی در معرض قضاوت دیگران قرار میگیرند و با لایکها و بازخوردهای مخاطبان میزان محبوبیت خود را میسنجند، در بزرگسالی هم همواره نگران قضاوت دیگران هستند و شخصیتی متزلزل و ظاهربین پیدا میکنند.»
او شخصیتسازی پیش از بلوغ را از پیامدهای منفی این رفتار والدین ذکر میکند و میگوید: «کودکانی که در نوجوانی خود را بازیگری میبینند که تصاویر، حرکات و گفتار آنها برای دیگران جذابیت دارد، در آینده نیز شخصیتی نمایشی پیدا میکنند و برای شکوفایی و استفاده از توانمندیها و استعدادهای ذهنی و روانی خود انگیزهای ندارند.»
تبهکاران در کمین هستند
سرهنگ رامین پاشایی معاون اجتماعی پلیس فتا در این زمینه میگوید: «این روزها بسیاری از والدین عکس کودکان خود را در سنین مختلف در فضای مجازی به ویژه اینستاگرام به نمایش میگذارند و جزئیترین حرکات آنها را در معرض دید عموم کاربران فضای مجازی قرار میدهند. آنها همه ویژگیهای شخصیتی و رفتاری کودکشان را برای دیگران شرح میدهند و آنها را در جریان خصوصیترین مسائل زندگی کودکشان قرار میدهند. این رفتار والدین که ممکن است آگاهانه یا ناآگاهانه صورت بپذیرد، عواقب غیرقابل جبرانی به همراه دارد. در انتشاراین ویدئوها و عکسها احتمال سوءاستفاده وجود دارد و همواره کلاهبرداران و تبهکاران در کمین نشستهاند تا از کوچکترین فرصتها بیشترین بهرهبرداری را داشته باشند. »سرهنگ پاشایی ادامه میدهد: «در فضایی که تکنولوژی و ابزارهای ارتباط جمعی گسترش یافته است به همان نسبت جرائم نیز توسعه مییابد، یعنی جرائم به نسبت توسعه امکانات امروزی، شکل جدید به خود گرفته و تبهکاران از ابزارهای نوین برای ارتکاب جرم استفاده میکنند، توسعه فضای مجازی نیز فرصتی است برای این افراد تا با عناوین و شگردهای مختلف به میدان آمده و هدف نهایی خود را پیاده کنند. باید والدین آگاه باشند که استفاده از عکسهای شخصی خود و فرزندان بهعنوان پروفایل یا به اشتراک گذاشتن آنها در فضای مجازی میتواند، مشکلات زیادی را برای آنها ایجاد کند و زمینه سوء استفاده از این تصاویر را به وجود آورد.»