همشهری آنلاین - مریم سرخوش: جدیدترین تحقیقات از سوی متخصصان و شرکتهای صنایع غذایی نشان میدهد، کودکی که روز خود را با صبحانه شروع میکند نه تنها در مدرسه مفاهیم را بهتر یاد میگیرد و تمایل بیشتری برای شرکت در کلاس دارد، بلکه در دوستیابی هم موفقتر عمل میکند.
از سوی دیگر مشکلات توقف در رشد قدی، خستگی صبحگاهی، سرگیجه، بیحسی اندام، یبوست و حتی درگیری با بیماریهای قلبی هم در او کاهش پیدا میکند. نتایج جالبتر این که برای دانشآموزان بدون خوردن صبحانه، یادگیری دروس فیزیکی ۵۸ درصد، ریاضیات ۴۸ درصد و انگلیسی ۳۲ درصد سختتر است و بیش از نیمی از این کودکان هم بدخلقتر میشوند. بررسی چند پژوهش جهانی دیگر هم این موارد را ثابت میکند که مصرف صبحانه چه میزان در کودکان مؤثر و زندگی سالمتری برایشان رقم میزند.
قلب کودکتان را سالم نگه دارید
صبحانه همیشه به عنوان مهمترین وعده غذایی در روز مطرح بوده اما دانشمندان اکنون میگویند که این وعده غذایی میتواند خطر حمله قلبی و سکته را کاهش دهد.
صبحانه فقط یک وعده غذایی نیست، یک فرصت یادگیری است. وقتی بچهها صبحانه میخورند، به احتمال زیاد در کلاس درس رفتار و یادگیری بهتری دارند، آنها به ارحتی مشکلات را حل و دوست پیدا میکنند
تحقیقات منتشر شده در BMC Medicine نشان میدهد که مصرف کمتر یک تخممرغ در وعده صبحانه و جایگزین کردن آن با یک مشت آجیل میتواند خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی را تا ۱۷ درصد، دیابت را تا ۱۸ درصد و مرگ زودهنگام را تا ۱۵ درصد کاهش دهد. همچنین جایگزین کردن حبوبات، عدس، نخود یا لوبیا در وعده صبحانه به جای گوشتهای فرآوری شده از جمله سوسیس هم ۲۳ درصد خطر مرگ بر اثر یا ابتلا به بیماری قلبی را کاهش میدهد. دکتر سابرینا شلزینگر، یکی از نویسندگان این پژوهش اعلام کرده: «بسیاری از مردم روز را با یک تخممرغ آبپز یا سرخ کرده برای صبحانه شروع میکنند، اما نتایج این تجزیه و تحلیل نشان میدهد که بهتر است این غذاها با خوراکیهای گیاهی جایگزین شوند.»
کودکان ناشتا، بدخلق و شیطان
تحقیقات و نظرسنجی از سوی یک شرکت صنایع غذایی در آمریکا (General Mills) نشان میدهد که ۵۶ درصد از بچهها صبحانه را مهمترین وعده غذایی میدانند اما بخشی از آنها به دلیل این که صبحها احساس گرسنگی ندارند، آن را حذف میکنند.
۴۵ درصد از والدین هم گرسنه نبودن کودکانشان را در زمان صرف صبحانه را تایید کردهاند. در واقع، ۳۶ درصد از دانشآموزان گرسنه نبودن را به عنوان دلیل اصلی حذف وعده غذایی صبحگاهی عنوان میکنند، ۱۹ درصد وقت کافی برای خوردن صبحانه ندارند و ۱۵ درصد هم وعدههای غذایی برای صبحانه را لذتبخش نمیدانند.
۴۲ درصد کودکانی هم بدون صبحانه در مدرسه حاضر میشوند عنوان کردهاند که خستگی بیشتری در کلاس دارند و ۲۴ درصد هم گفتهاند که باید تلاش بیشتری برای فهم مطالب عنوان شده از سوی معلم داشته باشند. همچنین دو نفر از هر پنج کودکی ۶ تا ۱۱ سالهای (۶۰۰ کودک) که در این نظرسنجی شرکت کردند، اعلام کردهاند که اگر روز را بدون صبحانه مناسب شروع کنند، بیشتر در مدرسه شیطنت خواهند کرد. این مطالعه همچنین نشان داد که یادگیری کودکان بدون خوردن صبحانه برای دروس فیزیکی ۵۸ درصد، ریاضیات ۴۸ درصد و زبانهای خارجی هم ۳۲ درصد سختتر میشود. این تحقیق همچنین در نظرسنجی از والدین نشان داد که ۹۷ درصد آنها، فرزندان خود را تشویق میکنند که هر روز صبحانه بخورند. ۵۴ درصد از این خانوادهها هم اعلام کردند که احساس میکنند کودکان صبحانه نخوردهشان بدخلقتر هستند و ۱۴ درصد هم فکر میکردند که کودکان راحتتر مسائل آموزشی را فراموش میکنند.
۵۶ درصد از بچهها صبحانه را مهمترین وعده غذایی میدانند اما بخشی از آنها به دلیل این که صبحها احساس گرسنگی ندارند، آن را حذف میکنند
سخنگوی این شرکت صنایع غذایی در پایان این پژوهش اعلام کرده: «صبحانه فقط یک وعده غذایی نیست، یک فرصت یادگیری است. وقتی بچهها صبحانه میخورند، به احتمال زیاد در کلاس درس رفتار و یادگیری بهتری دارند، آنها به ارحتی مشکلات را حل و دوست پیدا میکنند.»
رفع یک مشکل مهم با صبحانه
ناصر ابراهیمی دریانی، فوقتخصص بیماریهای گوارش و کبد و استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی تهران در این باره گفته «با توجه به وجود سه وعده غذایی در تغذیه روزانه، صبحانه مهمترین نقش را در سلامتی افراد ایفا میکند به خصوص در افرادی که دچار یبوست هستند حتماً باید صبحانه خود را کامل بخورند. به این دلیل که وقتی غذا وارد معده میشود، به صورت غیرارادی حرکات رودهها (پریستالتیسم) آغاز میشود و به دفع افراد کمک میکند. بنابراین اهمیت خوردن صبحانه کامل، نه تنها به دریافت انرژی مورد نیاز ساعات اولیه روز کمک میکند، بلکه باعث برطرف شدن یبوست در فرد نیز میشود.»
۵ عارضه جدی حذف مداوم صبحانه
صبحانه فقط یک وعده غذایی نیست، بخشی ضروری از یک سبک زندگی سالم است. خوردن صبحانه از سوی کودکان زمینه را برای رشد، زندگی سالمتر و کمتر بیمارشدنشان فراهم میکند. نخوردن صبحانه هم بر اندامهای بدن، سلامتی و عملکرد آنها تأثیر منفی دارد و خسته، ناراحت و پریشانترشان میکند.
۱. توقف رشد قدی
یکی از مهمترین مشکلات این روزهای نوجوانان و جوانان توقف در رشد قدی آنهاست که شایعترین دلیلش حذف مداوم صبحانه عنوان میشود. صبحانه برای رشد بدن بسیار مهم است زیرا زمانی که سلولهای بدن قویترین عملکرد را دارند و مواد مغذی را به طور موثر جذب میکنند، به بدن کمک میکند تا انرژی کافی برای یادگیری و ارتقای رشد جسمانی را دریافت کند. بیماریهای گوارشی مانند اسهال، سوءهاضمه و نفخ هم از علل سوءجذب هستند که بر رشد قد تأثیر منفی میگذارند.
۲. آسیب به معده
حدود ۷ صبح معده، اسید، آنزیمهای گوارشی و... ترشح میکند و در این زمان برای خنثی سازی این اسیدها و آنزیمها بدن به مکملهای غذایی نیاز دارد، حذف صبحانه مخاط معده را تحت تاثیر قرار داده و منجر به بیماریهایی مانند گاستریت مزمن، زخم معده و... میشود.
۳. التهاب صفرا
مجرای صفراوی در شب به طور مداوم ترشح و در کیسه صفرا ذخیره میشود، صبحانه باعث تحریک ترشح صفراست و اگر حذف شود ترشح کلسترول در کیسه صفرا وجود خواهد داشت که منجر به التهاب کیسه صفراست.
۴. سرماخوردگیهای بیشتر
مطالعات علمی نشان داده کودکان و بزرگسالانی که عادت به حذف صبحانه دارند بیشتر دچار سرماخوردگی و آنفولانزا میشوند.
۵. چاقی
کودکانی که صبحانه را حذف میکنند، در وعدههای ناهار و شام، بیشتر میخورند یا میانوعده بیشتری مصرف میکنند تا گرسنگی نمانند که منجر چاقی آنهاست.