همشهری آنلاین - یکتا فراهانی: قرار گرفتن در معرض سطوح بالای آلودگی هوا می‌تواند پیامدهای نامطلوب مختلفی برای سلامتی ایجاد کند. خطر ابتلا به عفونت‌های تنفسی، بیماریهای قلبی و سرطان ریه را افزایش می‌دهد. همچنین قرار گرفتن کوتاه مدت و درازمدت در معرض آلاینده‌های هوا تهیدی برای سلامتی به شمار می‌رود و البته تأثیرات شدیدتری بر بیماران خواهد گذاشت.
علائمی که ممکن است به دلیل آلودگی هوا تجربه کنید
دکتر زهرا شجری، متخصص قلب و عروق، استادیار دانشگاه علوم پزشکی تهران؛ بیمارستان سینا درباره علائمی که ممکن است به دلیل آلودگی هوا تجربه کنید می‌گوید: علایم اثرات مضر آلودگی هوا بر سلامت می‌تواند شامل این موارد زیر باشد:
- خستگی
- سردرد یا سرگیجه
- سرفه و عطسه
- خس خس سینه یا مشکل در تنفس
- مخاط بیشتر در بینی یا گلو
- خشکی یا تحریک چشم، بینی، گلو و پوست
البته ممکن است بعد از چند دقیقه یا چند ساعت متوجه این علائم شوید و بعد از ترک محل آلوده احساس بهتری پیدا کنید. ضمن آنکه افراد مبتلا به بیماریهای قلبی یا ریوی ممکن است علائم مکرر و شدیدتری را تجربه کنند. همچنین ممکن است برای کاهش این علائم به داروهای بیشتری احتیاج داشته باشند.
چه کسانی بیشتر در معرض تأثیر منفی آلودگی هوا قرار دارند؟
به گفته این متخصص قلب و عروق سالمندان، کودکان، کسانی که خارج از منزل فعال هستند، کسانی که بیماری قلبی دارند و در نزدیکی مناطق صنعتی یا خیابان‌های شلوغ زندگی می‌کنند یا مشکلات تنفسی یا بیماری ریوی دارند بیشتر در معرض تأثیر منفی آلودگی هوا بر روی سلامتی قرار دارند.
نکاتی برای محافظت از خود در برابر هوای ناسالم
استادیار دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌گوید برای محافظت از خود در برابر هوای ناسالم می‌توانیم به این موارد توجه داشته باشیم:
پیش بینی‌های روزانه آلودگی هوا را در منطقه خود بررسی کنید. پیش بینی آلودگی که بر اساس رنگ نشان داده می‌شود می‌تواند به شما اطلاع دهد که چه هنگام هوا در منطقه شما ناسالم است.
۱. در صورت زیاد بودن میزان آلودگی از ورزش و فعالیت در فضای باز خودداری کنید. هنگامی که هوا بد است، در فضای بسته مانند مرکز خرید، پیاده روی یا در سالن‌های ورزشی ورزش کنید و از دستگاه‌های مختلف ورزشی در فضاهای داخلی استفاده کنید. اگر کیفیت هوا ناسالم است، زمان کودک خود را برای بازی کردن در خارج از خانه محدود کنید.
۲. از انجام ورزش در نزدیکی مناطق پرترافیک پرهیز کنید. توجه داشته باشیم حتی هنگامی که پیش بینی کیفیت هوا سبز است، وسایل نقلیه موجود در بزرگراه‌های شلوغ می‌توانند سطح آلودگی بالایی را تا حدود ۵۰۰ متر دورتر هم ایجاد کنند.
۳. از منابع انرژی کمتری در خانه خود استفاده کنید. تولید برق و دیگر منابع انرژی باعث ایجاد آلودگی هوا می‌شود. با کاهش مصرف انرژی می‌توانید به بهبود کیفیت هوا، کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، مصرف انرژی و صرفه جویی در هزینه کمک کنید.
۴. اتوبوس، مترو، قطارهای مسافرتی یا دیگر گزینه‌ها را جایگزین استفاده از خودروی شخصی کنید.
۵.چوب و زباله را نسوزانید. سوزاندن هیزم و زباله از مهم‌ترین منابع آلودگی ذرات (دوده) در بسیاری از مناطق است.
۶.اجازه ندهید کسی داخل خانه سیگار بکشد و از اقدامات لازم برای استفاده نکردن از دخانیات در اماکن عمومی حمایت کنید.
نقش تغذیه در برابر آلودگی هوا
دکتر شجری می‌گوید انتخاب رژیم غذایی معقول؛ عامل مهم تعیین کننده سلامتی در کل زندگی است و می‌تواند تأثیر زیان آور آلودگی هوا بر سلامتی را کاهش دهد. استرس اکسیداتیو یکی از اصلی‌ترین مکانیسم‌هایی است که توسط آن آلاینده‌های هوا بر سلامت تنفسی و قلب و عروق تأثیر می‌گذارد.
همان طور که مطالعات متعدد نشان می‌دهند بعضی مواد مغذی مانند ویتامین‌ها، کاروتن و امگا که در غذاهایی مانند غلات، میوه تازه و خشک شده، سبزیجات و غلات، روغن زیتون، سیر و دیگر ادویه‌ها و طعم دهنده‌های گیاهی، دانه‌ها، ماهی و دیگر غذاهای دریایی وجود دارند می‌توانند استرس اکسیداتیو ناشی از آلودگی هوا و التهاب در بیماریهای قلبی- عروقی، آسم و سایر بیماریهای التهابی مزمن را کاهش می‌دهند و از این طریق علاوه بر آن نیز می‌توانند به راهکارهای مدیریت بیماری شما کمک کنند.
استرس اکسیداتیو نیز هنگامی اتفاق می‌افتد که بین تولید رادیکال‌های آزاد و توانایی بدن برای مقابله با آن‌ها تعادل وجود نداشته باشد.