همشهری آنلاین – مریم سرخوش: تقریبا سه سال پیش بود که به دلیل شیوع گسترده پاندمی کووید-۱۹ در جهان، سازمان ملل متحد، روز ۲۷ دسامبر را به عنوان «روز جهانی آمادگی برای مبارزه با اپیدمی» اعلام کرد تا دولت‌ها آماده برای مبارزه با هر گونه پاندمی احتمالی باشند.
این در حالی است که بسیاری از کارشناسان حوزه سلامت هم معتقدند در آینده‌ای نزدیک، جوامع بشری با اپیدمی‌های متعددی مواجه می‌شوند. به تازگی هم بیل گیتس، بنیانگذار شرکت بزرگ مایکروسافت هشدار داده که جهان خود را برای همه‌گیری بعدی آماده کند چرا که می‌تواند بسیار بدتر از کووید-۱۹ باشد.
قطعا کسی نمی‌تواند آینده را تشخیص دهد اما رسوخ تکنولوژی به حوزه سلامت با بهره‌گیری از هوش مصنوعی اکنون به مرحله‌ای رسیده که همین چند روز پیش اعلام شد با استفاده از مدل ترانسفورماتور ChatGPT حتی می‌توان زمان مرگ یک نفر را تخمین زد.
حالا ۳ ربات هوش مصنوعی در پاسخ به سوالات همشهری، بیماری‌هایی که در آینده می‌تواند افراد را تهدید کند را پیش‌بینی کرده‌اند، از جمله بیماری‌های عفونی، بیماری‌های غیرواگیر، بیماری‌های ناشی از خشکسالی و البته بخشی هم ناشی از مقاومت‌هایی دارویی به دلیل مصرف خودسرانه.
نکته جالب این که این ربات‌ها یک تدبیر مشترک هم با سازمان ملل داشتند؛ این که کشورها آمادگی مقابله با این شرایط را داشته باشند.
در آینده بیماری‌های جدید عفونی متحمل‌ترین چالش نظام‌های سلامت خواهد بود، به دلیل سبک زندگی و پیری جمعیت جهان هم بیماری‌های غیرواگیر شیوع بیشتری پیدا می‌کند
GPT-۴: این بیماری‌ها کمین کرده‌اند
ربات اول GPT-۴ است و در پاسخ به این سؤال که «آیا می‌داند پاندمی تازه پیش روی جهان چه خواهد بود، پاسخ داد: من به عنوان یک هوش مصنوعی، اطلاعات لحظه‌ای درباره رویدادهای آینده ندارم. با این حال احتمال ظهور اپیدمی‌ها و همه‌گیری‌های جدید در آینده همیشه وجود دارد. در طول تاریخ هم جوامع با شیوع و بیماری‌های همه‌گیر مختلفی مواجه شده‌اند، به همین دلیل باید آمادگی برای چنین شرایطی بسیار مهمی وجود داشته باشد.
این ربات همچنین توصیه می‌کند که منابع موثق مانند سازمان جهانی بهداشت (WHO) و مقامات بهداشتی محلی به شدت پیگیری شود.
GPT-۴ همچنین درباره این که چه بیماری‌های در آینده انسان‌ها را بیمارتر خواهد کرد، توضیح می‌دهد: پیش‌بینی بیماری‌های خاصی که ممکن است جوامع را در آینده تهدید کند چالش‌برانگیز است زیرا به عوامل مختلفی مانند تغییرات محیطی، پویایی جمعیت و پیشرفت‌های مراقبت‌های بهداشتی بستگی دارد. با این حال، نگرانی‌هایی در زمینه بهداشت عمومی وجود دارد.
این ربات یکی از جنبه های احتمالی را ظهور بیماری‌های عفونی جدید می‌داند و پاسخ می‌دهد: همانطور که در مورد شیوع‌های قبلی مانند سارس، مرس و ابولا دیده‌ایم، ویروس‌های جدید هم می‌توانند ایجاد شوند و چالش‌های مهمی را ایجاد کنند. نگرانی دیگر هم ظهور مجدد بیماری‌های شناخته شده به دلیل عواملی مانند مقاومت آنتی بیوتیکی یا تغییر در میزان واکسیناسیون است. علاوه بر این، بیماری‌های غیرواگیر مانند بیماری‌های قلبی عروقی، سرطان و دیابت هم همچنان چالش‌های بهداشت جهانی خواهند بود که ۲ عامل مهم این وضعیت سبک زندگی و پیری جمعیت است.
این هوش مصنوعی همچنین تمرکز بر تقویت سیستم مراقبت‌های بهداشتی، ترویج اقدامات بهداشت عمومی و سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه برای مقابله با تهدیدات شناخته شده و نوظهور در آینده را ضروری می‌داند و این که با آگاهی و هوشیاری، جوامع می‌توانند به تهدیدات بیماری‌های بالقوه بهتر پاسخ دهند و آنها را مدیریت کنند.
چه باید کرد؟
به اعتقاد ربات GPT-۴ برای رسیدگی به تهدیدات احتمالی بیماری در آینده، چندین اقدام کلیدی وجود دارد که افراد، جوامع و دولت‌ها می‌توانند انجام دهند:
۱. در جریان باشید: یعنی نظام سلامت هر کشور نسبت به آخرین اطلاعات و دستورالعمل‌های ارائه شده از سوی سازمان‌های بهداشتی معتبر مانند سازمان جهانی بهداشت (WHO) و مقامات بهداشتی محلی آگاه و به‌روز باشد. همچنین باید از هر گونه شیوع بیماری بالقوه آگاهی وجود داشته باشد و اقدامات پیشگیرانه توصیه شده هم دنبال شود.
۲. بهداشت را خوب رعایت کنید: یعنی اقدامات بهداشتی مناسب مانند شستن مرتب دست‌ها با آب و صابون، استفاده از ضدعفونی کننده‌های دست، پوشاندن دهان و بینی هنگام سرفه یا عطسه با دستمال یا آرنج و اجتناب از تماس نزدیک با افراد بیمار.
۳. واکسیناسیون: واکسن‌های توصیه شده تزریق شود و البته در حالت به‌روزرسانی قرار بگیرند تا از مردم در برابر بیماری‌های قابل پیشگیری محافظت کند. واکسیناسیون نقش مهمی در پیشگیری از شیوع بیماری‌های عفونی دارد.
۴. ترویج اقدامات بهداشت عمومی: یعنی حمایت و پایبندی به اقدامات بهداشت عمومی اجرا شده از سوی متولیان نظام سلامت، مانند فاصله‌گذاری اجتماعی، پوشیدن ماسک در صورت لزوم و رعایت آداب تنفسی. این اقدامات می‌تواند به کاهش انتقال بیماری‌ها کمک کند.
۵. آمادگی سیستم سلامت: دولت‌ها باید روی سیستم مراقبت های بهداشتی قوی، از جمله سیستم‌های نظارتی، قابلیت‌های تشخیصی و زیرساخت‌های بهداشتی کافی سرمایه‌گذاری کنند تا به طور موثر تهدیدهای بیماری شناسایی شود؛ به آنها پاسخ داده و مدیریت‌شان کنند.
۶. تحقیق و توسعه: دولت‌ها باید از تلاش‌های تحقیق و توسعه علمی برای درک بهتر بیماری‌ها، توسعه درمان‌های موثر و ایجاد واکسن حمایت کنند. این شامل تأمین مالی مؤسسات تحقیقاتی و حمایت از همکاری بین دانشمندان و متخصصان مراقبت‌های بهداشتی است.
با اجرای این اقدامات، می‌توان به طور جمعی برای پیشگیری و کاهش تأثیر تهدیدات احتمالی بیماری در آینده، تضمین سلامت و رفاه افراد و جوامع تلاش کرد.
پاندمی بعدی جهان چیست؟
این ربات درباره این که آیا می‌توان پاندمی جدید پیش روی جوامع بعد از کرونا را پیش‌بینی کرد هم عنوان می‌کند: به عنوان یک هوش مصنوعی، نمی‌توانم آینده را پیش‌بینی کنم. با این حال، توجه به این نکته مهم است که همه‌گیری‌ها غیرقابل پیش‌بینی هستند و می‌توانند به وسیله عوامل مختلفی از جمله بیماری‌های عفونی جدید، جهش‌های پاتوژن‌های موجود و تغییر در الگوهای سفر و تجارت جهانی ایجاد شوند. برای سازمان‌های بهداشت جهانی و دولت‌ها بسیار مهم است که مراقب باشند و آماده پاسخگویی به همه‌گیری‌های بالقوه با سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های بهداشت عمومی، سیستم‌های نظارتی و تحقیقات در مورد بیماری‌های عفونی نوظهور باشند.
JWGPT: ظهور نسخه‌های جدید بیماری
ربات دوم اطلاعات بیشتری از بیماری‌های آینده دارد اما پیش از آن تاکید می‌کند که همواره بیماری‌های جدید و تهدیدکننده در جوامع وجود خواهد داشت. این بیماری‌ها ممکن است به صورت طبیعی از حیوانات به انسان منتقل شوند یا نتیجه تغییرات زیست محیطی، تغذیه، شرایط بهداشت عمومی و رفتار انسان باشند.
JWGPT درباره این بیماری‌ها که ممکن است در آینده برخی جوامع را درگیر کند، چند مثال می‌زند:
۱. افزایش تعداد بیماران با عفونت‌های مقاوم به دارو: با استفاده نادرست و غیرضروری از آنتی‌بیوتیک‌ها، باکتری‌ها و... عامل‌های عفونت‌زا قادر به تغذیه و تکثیر در برابر دارو هستند و باعث افزایش مقاومت میکروبی در افراد می‌شود.
۲. بیماری‌های ناشی از خشکسالی: کاهش منابع آب شیرین، کاشت نامناسب محصولات کشاورزی و تغییرات آب و هوا منجر به خشکسالی گسترده‌تری خواهد شد که کمبود منابع غذائی، فقیرسازی جوامع روستایی، سوءتغذیه، کاهش دریافت ویتامین‌ها و... را به دنبال خواهد داشت.
۳. پیدایش بروز نسخۀ جدیدی از ویروش HIV/AIDS در صورت عدم کنترل مناسب
JWGPT درباره این که آیا پیش‌بینی جدیدی از ظهور یک اپیدمی یا پاندمی جدید وجود دارد هم پاسخ می‌دهد: این مساله به عوامل مختلفی مانند شرایط بهداشت عمومی، تغذیه، ترافیک بین‌المللی و رفتار اجتماع بستگی دارد. با این حال، سازمان‌های بهداشت جهانی و سایر سازمان‌های بهداشت در کشورهای مختلف در حال نظارت بر علائم و نشانگرهای جدید برای شناسایی هرگونه خطرات جدید هستند.
بیماری‌های جدید و تهدیدکننده در آینده ممکن است به صورت طبیعی از حیوانات به انسان منتقل شوند یا نتیجه تغییرات زیست محیطی، تغذیه، شرایط بهداشت عمومی و رفتار انسان باشد
GPT۳.۵-turbo: غلبه بیماری‌های عفونی
ربات سوم هم تاکید می‌کند که قادر به پیش‌بینی آینده نیست اما بیماری‌های عفونی و ویروسی را محتمل‌ترین بیماری‌ها در آینده می‌داند.
به تاکید این هوش مصنوعی بیماری‌های جدید می‌توانند از عوامل مختلفی مانند سرریز مشترک انسان و دام، جهش پاتوژن‌های موجود یا تغییر در شرایط محیطی ایجاد شوند.
GPT۳.۵ درباره شیوع یک پاندمی جدید هم اعلام می‌کند تمامی همه‌گیری‌ها غیرقابل پیش‌بینی هستند و می‌توانند از سوی عوامل مختلفی از جمله بیماری‌های عفونی جدید، تغییر در الگوهای سفر و تجارت جهانی ایجاد شوند.
بیشتر بخوانید