همشهری آنلاین - ثریا روزبهانی: ماتئوس‌خان ملیکیانس، نخستین کتاب‌های درسی فارسی را در ایران به نام «نخست‌نامه» در سه جلد برای نوآموزان سال اول ابتدایی در مدارس تهران در سال ۱۲۸۴، یک سال قبل از صدور فرمان مشروطیت، نوشت.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
او تحصیلات ابتدایی را در مدرسه هایکازیان تهران فرا گرفت و سپس وارد کالج آمریکایی‌ها شد و بعد از فارغ‌التحصیلی چند سالی در همان کالج به تدریس پرداخت. ملیکیانس همچنین در وزارت خارجه، وزارت مالیه و اداره خزانه هم فعالیت داشت. ماتئوس‌خان به زبان‌های انگلیسی، فرانسه، فارسی و ارمنی تسلط داشت و از این زبان‌ها کتاب ترجمه کرده است.
او در سال ۱۲۸۹ به ریاست اداره رسومات منصوب شد. همچنین طرح تأسیس اداره تجدید دخانیات برای دریافت مالیات از دخانیـات و صرف آن برای توسعه آموزش و پرورش کشور و اجباری کردن تحصیلات ابتدایی را پیشنهاد داد و با این نظر اداره تجدید دخانیات تأسیس و ماتئوس‌خان به ریاست آن منصوب شد.
وی در دنیای مطبوعات فعال بود و در تحکیم پایه های مطبوعات نوپای ایران کوشید. پیوند او با مطبوعات و ادبیات فارسی تا پایان عمر همچنان برقرار ماند.