همشهری آنلاین - یکتا فراهانی: شواهد و بررسی‌ها نشان می‌دهند قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض آلودگی هوا می‌تواند با کاهش سطح باروری مرتبط باشد. اگرچه در مورد اینکه چگونه قرار گرفتن در معرض کوتاه‌مدت ممکن است باروری را در بیماران IVF نیز به خطر بیندازد اختلاف نظر وجود دارد. اما در نهایت می‌تواند دراین خصوص تأثیر گذار باشد.
عوامل مؤثر بر نازایی زنان و مردان
دکتر مهشید کریمی، جراح و متخصص زنان و نازایی. فلوشیپ فوق تخصص ناباروری و ivf۱ می‌گوید: در حال حاضر تقریباً ۹ درصد از مردان و ۱۳ درصد از زنان در سنین باروری با مشکل ناباروری یا اختلال در باروری رو به رو هستند.
عوامل خارجی قطعاً با این روند نگران‌کننده مرتبط هستند. شواهد نشان می‌دهد قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی، هوای آلوده، آفت کش‌ها، گرما و سبک زندگی نامناسب در این امر نقش بسزایی دارند و تا ۲۰ درصد خطر مشکلات ناباروری زنان و مردان را افزایش می‌دهند.
تأثیر آلاینده‌های هوا
به گفته این جراح و متخصص زنان، آلاینده‌های هوا با مکانیسم‌های متعددی می‌توانند بر عملکردهای فیزیولوژیک بدن از جمله تولید مثل تأثیر بگذارند.
اگر چه مهم‌ترین و تاثیرگذارترین عامل تعیین‌کننده وضعیت باروری زنان، سن است؛ اما در معرض این گونه آلودگی‌ها قرار گرفتن نیز می‌تواند بر ژن‌های مرتبط با هورمون‌های استروئیدی جنسی تأثیر گذاشته و باروری را مختل کند.
مطالعه‌ای که در ایتالیا انجام شد، نشان داد که سطح هورمون آنتی مولرین یا AMH که ذخیره تخمک‌های یک زن را نشان می‌دهد و به عنوان ذخیره تخمدان شناخته می‌شود با آلودگی هوا رابطه معکوس دارد و سطح آن در زنانی که در شهرهایی با هوای آلوده زندگی می‌کنند کمتر از زنانی است که در شهرهایی با هوای سالم زندگی می‌کنند.
خطر یائسگی زود رس با سطح بالای آلودگی
این مسئله نشان‌دهنده آن است که زنانی که در معرض سطوح بالای آلودگی هوا هستند ممکن است فرصت کوتاه‌تری برای فرزندآوری داشته باشند و حتی زودتر دچار یائسگی شوند.
دکتر کریمی می‌گوید: مطالعات اپیدمیولوژیک حیوانی و انسانی از این ایده حمایت می‌کنند و نشان می‌دهند آلاینده‌های هوا باعث ایجاد نقص در طول گامتوژنز می‌شود که منجر به کاهش ظرفیت تولید مثل و ناباروری در جمعیت‌های در معرض خطر خواهد شد.
هوای آلوده به دلیل اثرات نامطلوبی که بر تولید هورمون‌های تخمدان و گامتوژنز دارد، سبب تسریع پیری تخمدان، کاهش میزان و کیفیت تخمک‌ها و بی‌نظمی چرخه قاعدگی می‌شود که همه این موارد منجر به کاهش باروری زنان می‌گردد. همچنین ممکن است کیفیت جنین و پذیرش آندومتر را نیز کاهش دهد.
کاهش تاثیرات آلودگی هوا با مصرف اسید فولیک
هرچند قرار گرفتن در معرض هوای آلوده به طور مداوم با کاهش باروری زنان مرتبط است. اما مطالعات نشان داده است که مصرف مواد مغذی مانند اسیدفولیک موفقیت باروری را در زنان افزایش می‌دهد و می‌تواند سمی بودن آلاینده هوا را کاهش دهد.
به گفته این فلوشیپ فوق تخصص ناباروری؛ خبر خوب آن است که امروزه هم فناوری و هم راه حل‌های معماری می‌توانند به حفظ سطح عالی کیفیت هوای داخل در مقایسه با هوای بیرون کمک کنند.
توجه به مناسب‌سازی خانه‌ها
توصیه این متخصص زنان برای کسانی که در نزدیکی مناطق شهری به ویژه آلوده زندگی می‌کنند آن است که توجه خود را به مناسب‌سازی خانه یا محل کار خود (در صورت امکان) برای کاهش اثرات آلودگی هوا بر سلامتی خود اختصاص دهند.
البته هیچ کس نمی‌تواند به طور کلی از اثرات آلودگی هوا در امان باشد. با این حال، همه می‌توانند برای کاهش تأثیر آلودگی هوا بر سلامتی خودشان تلاش کنند و زمان صرف شده در محیط‌های آلوده را کاهش دهند.
سپر دفاعی در برابر آلودگی
دکتر کریمی می‌گوید: کارهای زیادی وجود دارد که می‌توان با انجام آن‌ها خطر قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا را کمتر کرد. مثلاًمی‌توان از انجام ورزش شدید در فضای باز به خصوص در روزهای اوج آلودگی خودداری کرد.
بهتر است در صورت امکان از تردد در جاده‌های اصلی و تقاطع‌های شلوغ دوری کرد و برای پیاده‌روی، دویدن و دوچرخه‌سواری به خیابان‌های خلوت‌تر رفت.
در صورت زندگی و داشتن اسکان در مراکز شلوغ شهر هم بهتر است پنجره‌ها را در ساعات شلوغی؛ بسته نگه داریم و تا حد امکان در روزهای آلوده از منزل خارج نشویم.
داشتن رژیم غذایی سالم غنی از آنتی اکسیدان‌ها و اسیدهای چرب امگا ۳ و همچنینن مصرف مکمل اسید فولیک هم ممکن است بعضی تاثیرات مضر آلاینده‌های هوا را خنثی کند.
بیشتر بخوانید
آیا ناباروری و بچه‌دار نشدن تقصیر زن است؟
ارتباط عجیب مُرده‌زایی در کشور با آلودگی هوا | چه کسی مقصر است؟!