همشهری آنلاین -یکتا فراهانی: افسردگی یک بیماری مزمن با شیوع بالاست؛ به گونهای که اختلالات مربوط به آن، دومین علت اصلی ناتوانی و بیماری در سال ۲۰۱۰ در سطح جهان شناخته شده که متاسفانه رو به افزایش هم هست؛ یعنی پیشبینی میشود تا سال ۲۰۳۰ علت اصلی بیماریها و صدمه به نظام سلامت باشد.
سرما خوردگی روانی
دکتر حسین ابراهیمی مقدم، روان شناس و استاد دانشگاه تهران و علامه در مورد افسردگی میگوید: در روان شناسی از افسردگی به عنوان سرما خوردگی روانی نام برده میشود. چون شیوع، موقتی و فصلی بودن آن شباهت زیادی به بیماری سرما خوردگی دارد.
افسردگی در تمام دنیا بین زنان بیشتر شایع است. ساختار فیزیولوژی و تغییرات هورمونی در دورانهای مختلف زندگی زنان مانند عادت ماهانه، بارداری و یائسگی از جمله دلایل مهم شیوع بیشتر افسردگی در زنان است.
از جمله نشانههای مهم بروز افسردگی بین زنان نیز کاهش اشتها، ترس، ضعف، اضطراب شدید، عصبی بودن، پرخاشگری و گریههای بیدلیل است.
شیوع بیشتری افسردگی در زنان
به گفته این روان شناس، مطالعات در داخل و خارج کشور حاکی از آن است که میزان افسردگی تقریباً در زنها دو برابر مردان است. به نظر میرسد عوامل متعددی هم در این خصوص دخیل هستند.
همچنین مردان چون در انجام بعضی فعالیتها که باعث پیشگیری از افسردگی میشود بیشتر شرکت میکنند؛ کمتر به افسردگی مبتلا میشوند. مثلاً انجام بعضی فعالیتها مانند ورزشهای گروهی در پارکها یا خیابانها هم میتوانند بیشتر به این موضوع کمک کند. ضمن آنکه معمولاً امکانات مختلفی که برای استفاده آقایان در نظر گرفته شده هم بیشتر از امکانات مشابه برای زنان است.
همچنین اغلب زمانهای محدود و نامناسبی برای استفاده از این گونه مکانها برای خانمها در نظر گرفته میشود. نوع تربیت و فرهنگ هم عامل بسیار مهمی است؛ به ویژه در جوامع مرد سالار که زنها کمتر حق انتخاب دارند هم نمیتوانند احساس خوب و گاهی هم مفید بودن داشته باشند.
بیشتر بخوانید
دلیل یائسگی زنان در سنین کمتر چیست؟
مفاهیم: افسردگی چیست؟
پرخاشگری والدین چه تاثیری بر مغز بچهها دارد؟ | آیا محبت میتواند تأثیر پرخاشگری را از بین ببرد؟
عوامل زیست شناختی
دکتر ابراهیمی مقدم میگوید: به غیر از عوامل فرهنگی و اجتماعی؛ عوامل زیست شناسی هم میتواند در ابتلای بیشتر زنان به افسردگی اثرگذار باشد. همان گونه که بررسیها نشان داده ژن افسردگی بیشتر بر کروموزم ایکس مینشیند. به همین خاطر هم زنها با داشتن دو کروموزم ایکس احتمال بیشتری برای ابتلا به چنین بیماری دارند.
خطر بهره کشی جنسی در دوران کودکی دخترها هم میتواند زمینهسازی برای ابتلا به افسردگی بیشتر آنها درزمان بزرگسالی باشد. قرار گرفتن بیشتر زنها به روشهای مختلف در برابر محرکهای تنش زایی مانند فقر مؤثر خواهد بود و همچنین اینکه بار مسوولیت اصلی مراقبت از فرزندان هم بر دوش آنهاست از جمله عوامل دیگری است که میتواند عاملی برای ابتلای بیشتر آنها به افسردگی به حساب بیاید.
تاثیرحمایتهای عاطفی در میزان ابتلا به افسردگی
به گفته این روان شناس، برخورداری از روابط خوب و سالم، حمایت روانی اجتماعی به دنبال دارد که میتواند احساسات مثبتی به همراه داشته باشد و از میزان ابتلای افراد به افسردگی نیز کم کند. مثلاً از جمله پیش بینیها برای درمان سریعتر افسردگی داشتن ارتباط زناشویی خوب است که در آن دو طرف از حمایت عاطفی لازم برخوردار باشند.
البته در روابط و ازدواجهایی که مجادله، کشمکش، دعوا و بحثهای بیاساس زیا د است و افراد حاضر به شنیدن خواستههای همدیگر نیستند روحیه آنها بدتر هم خواهد شد.
دکتر ابراهیمی مقدم میگوید: خشمهای فروخورده نیز از جمله عوامل دیگر ناکامیها، پرخاشگری و بروز عصبانیت است. با توجه به اینکه زنان معمولاً سعی میکنند مانع از بروز احساسات واقعی خود شوند، کمتر علایق خود را مطرح میکنند و بیشتر به فکر برآوردن نیازهای دیگران هستند. یعنی در واقع خشمی را در درون خود میریزند که امکان بروز پیدا نمیکند. اما به مرور باعث احساس یاس و ناامیدی و افسردگی خواهد شد.