همشهری آنلاین -یکتا فراهانی: افسانه‌ها، اطلاعات و گفته‌های درست و غلط زیادی درباره مغز وجود دارد که به‌عنوان حقایق مغز از آن‌ها نام برده می‌شود. این موضوع با توجه به اهمیت مغز تا حدود زیادی قابل درک است. چون مطالعه مغز انسان یکی از حوزه‌های علمی است که به‌اندازه کافی در مورد آن کاوش و بررسی نشده است. اما چیزی که همه متخصصان با آن موافق هستند این است که هنوز ناشناخته‌های زیادی درباره مغز وجود دارد که نسبت به دانسته‌های ما بسیار بیشتر است.
ساختار مغز
مغز را می‌توان به سه واحد اصلی تقسیم کرد: مغز جلویی، میانی و عقبی. مغز عقبی شامل قسمت بالایی نخاع، ساقه مغز و یک توپ تقریباً چروکیده از بافت به نام مخچه است که عملکردهای حیاتی بدن مانند تنفس و ضربان قلب را کنترل می‌کند.
قدرت مغز ما، ظرفیت حافظه ما
یکی از مواردی که برای همه ما در مورد مغز وجود دارد آن است که بدانیم ظرفیت حافظه مغز چقدر است و زندگی مدرن امروزی تا چه حد بر آن تأثیر گذاشته است. چون در حال حاضر بسیاری افراد حتی جوانان نیز از نوعی ابتلا به فراموشی و از یاد بردن موضوعات مهم شاکی هستند و می‌خواهند بدانند این موضوع تا چه حد به ساختار مغز آن‌ها مربوط است.
در واقع ظرفیت حافظه مغز انسان چقدر است و آیا محدویتی برای میزان اطلاعاتی که می‌تواند ذخیره کند برای آن وجود دارد؟
بیشتر بخوانید:
ژن عامل رشد مخچه
۱۰ روش موثر برای تقویت حافظه
معرفی برترین رسانه‌های دیجیتال ایران
ورود به عصر دیجیتال
به طور کلی، استفاده از رسانه‌های دیجیتال، از بازی‌های آنلاین گرفته تا تلفن هوشمند، تبلت یا استفاده از اینترنت، جوامع را در سراسر جهان متحول کرده است. به گونه‌ای که تنها در بریتانیا طبق داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط یک آژانس نظارتی برای ارتباطات ۹۵ درصد از افراد ۱۶ تا ۲۴ ساله صاحب یک گوشی هوشمند هستند که به طور متوسط هر ۱۲ دقیقه آن را چک می‌کنند. برآوردها نشان می‌دهد که ۲۰ درصد از کل بزرگسالان بیش از ۴۰ ساعت در هفته آنلاین هستند.
بنابراین شکی نیست که رسانه‌های دیجیتال، بیشتر از همه اینترنت در حال تبدیل شدن به جنبه‌های مهم زندگی مدرن ما هستند. اما مغز و ذهن ما چگونه و با چه هزینه‌ای می‌تواند با این شرایط سازگار شوند؟
تأثیر رسانه‌های دیجیتال بر مغز
با وجود جنبه‌های مثبت زیادی که رسانه‌های دیجیتال برای ما دارند از جمله توانایی برقراری ارتباط بدون زحمت با دیگران، حتی از راه دور، و استفاده از آن‌ها به عنوان ابزار آموزشی برای دانش آموزان، دانشجویان، سالمندان و ... اما اثرات مخربی هم بر مغز و ذهن ما به جای می‌گذارند.
پیامدهای مربوط به اعتیاد به اینترنت، بازی و دور شدن از فضای واقعی و فعالیت‌های فیزیکی از جمله مشکلاتی است که مربوط به زندگی مدرن امروزی است که همه این موارد به نوعی مغز ما را هم تحت الشعاع قرار می‌دهد.
نگرانی از تأثیر رسانه‌های دیجیتال بر عملکرد و ساختار مغز
در واقع نگرانی‌ها در مورد اثرات استفاده از رسانه‌های دیجیتال بر عملکرد و ساختار مغز و همچنین سلامت جسمی و روانی، آموزش و تعامل اجتماعی در حال افزایش است.
در سال ۲۰۱۹، سازمان بهداشت جهانی (WHO) دستورالعمل‌های سخت‌گیرانه‌ای درباره زمان تماشای نمایشگر کودکان منتشر کرد که به مدارس اجازه می‌داد استفاده از گوشی‌های هوشمند را محدود کنند.
این اقدامات پس از انتشار نتایج مبنی بر استفاده زیاد از رسانه‌های دیجیتال در کاهش ظرفیت حافظه انجام شد. در مشکلات روانی، از افسردگی گرفته تا اضطراب و اختلالات خواب و همچنین سطح درک متن و خواندن متون مختلف به نوعی می‌توانند با این موضوع در ارتباط باشند و در واقع می‌توان تأثیر پرسه زدن‌های زیاد در فضاهای مجازی را مشاهده کرد.
ارتباط فناوری و تضعیف قدرت مغز
توجه داشته باشیم مشکل آن نیست که فناوری، قدرت مغز را تضعیف می‌کند، بلکه مشکل این است که ما هارد دیسک مغزی خودمان را برای کاهش تمایل به ارتباط مداوم با بودن در فضاهای مجازی تنظیم نمی‌کنیم.
در واقع اگر تمام روز را فقط به خاطر صفحه کوچک موبایلی که در جیبمان است راه می‌رویم، فراموش می‌کنیم که باید کمتر تحت فشار عصر اطلاعات قرار بگیریم.
مغز ما به چارچوب حیاتی از حقایق و تجربیات و یادگیری نیاز دارد تا بتواند ارتباطات زیادی با دیگران ایجاد کند تا خلاقیت داشته باشد.
تأثیر زندگی مدرن بر مغز
می‌توان گفت سبک زندگی امروز و مشکلات مربوط به آن مانند استرس و افسردگی مزمن که در زندگی مدرن شایع است، می‌تواند موجب کاهش محسوس‌اندازه مغز شود.
همچنین انواع رژیم‌های غذایی که در حال حاضر نیز بسیار رایج است به نوعی سلامت مغز را تحت الشعاع قرار می‌دهد. چون سطوح پایین امگا ۳ در مغز به کاهش‌اندازه مغز منجر خواهد شد. سلول‌های مغز به‌عنوان آخرین منبع انرژی برای بقا دربرابر گرسنگی شدید همدیگر را می‌خورند. بنابراین، رژیم‌های غذایی که ازنظر چربی بسیار فقیر هستند هم می‌توانند به گونه‌ای مغز را مجبور به خودخوری کنند.
فناوری‌های زندگی امروز هم باعث شده مغز در عین حال بر چند فعالیت متمرکز شود. در صورتی که مغز نمی‌تواند همزمان روی دو وظیفه تمرکز کند یا همزمان دو چیز را یاد بگیرد. بنابراین به سرعت بین انجام این کارها جابه‌جا شود؛ چیزی که باعث کاهش بازه توجه، توانایی یادگیری، حافظه کوتاه‌مدت و عملکرد کلی ذهن خواهد شد. .
منبع:
https: //www. ncbi. nlm. nih. gov/pmc/articles/PMC۷۳۶۶۹۴۴/
https: //sapienlabs. org/lab-talk/brain-impact-modern-life/