همشهری آنلاین - ثریا روزبهانی: قبل از اینکه تهران پایتخت شود، درخت نارون در گوشه و کنار این پهنه، جا خوش کرده بود و کاشته میشد. از دهههای ۲۰ و ۳۰ در تهران بیشتر نارون پیوندی کاشته میشد. چون تهرانیها دریافتند که دیگر خاک تهران، آب کم و هوای ناسالم، به درد چنارکاری نمیخورد و باید نارون پیوندی که مقاومتش در برابر این مصائب، بینظیر است، کاشته شود.
قصههای خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
علیرضا زمانی، تهرانپژوه، درباره قدمت و کاشت این درخت در تهران قدیم میگوید: «در بلوک غار در منطقه ۱۷ امروزی، روستایی به نام وصفنارد وجود داشت و علت وجه تسمیه این محله هم به درختی برمیگردد که اهالی دور آن مینشستند و گپ میزدند. اهالی این قلعه تا سالیان سال خاطرات بسیاری از این نارون داشتند و معتقد بودند که این درخت همان نارونی است که با آن تابوت رستم، قهرمان شاهنامه، را ساختهاند.
به گفته اهالی، این درخت نارون زیبا و بزرگ، روبهروی مسجد اعظم وصفنارد قرار داشت، ولی در نهایت به سرنوشت بسیاری از چنارهای تهران گرفتار شد و از بین رفت. علاوه بر این درخت، نارونهای فراوانی دیگری هم در محدوده امامزاده زید(ع) که اکنون در ضلع غربی بزرگراه شهید آیتالله سعیدی واقع شده، کاشته شده بود. قبل از ساخت این بزرگراه، این محدوده هم جزئی از وصفنارد به شمار میرفت.»
همچنین از محلههای شمال تهران هم، دارآباد (خیابان شهید پورابتهاج فعلی) و ونک هم از درختان سرسبز نارون پر بود. تعداد این درختان آنقدر زیاد بود که دالانی از شاخ و برگ درست شده و یک جوی آب که از کوههای دارآباد به پایین سرازیر بود از پای درختان میگذشت.
در دهه ۳۰ جاده اصلی محله دارآباد برای سهولت در رفتوآمد آسفالت شد. بعد از انقلاب قهوهخانهای هم کنار قدیمیترین و بزرگترین درخت نارون ساخته شد که پاتوقی برای دورهمیهای جوانان محل بود. اما در دهه ۷۰ همه درختان نارون قدیمی را برای تعریض خیابان دارآباد قطع کردند و قهوهخانه هم جمعآوری شد.
اگرچه درباره علت نامگذاری محله ونک روایتهای مختلفی وجود دارد، اما یکی از این روایتها نام محله ونک را به شمار زیاد درختان زبانگنجشک در این محله نسبت میدهد. زمانی درباره این روایت میگوید: «درختان ون یا همان زبانگنجشک که اکنون در باغ مستوفی دهونک دیده میشوند از آخرین بازماندگان این درختان در محله ونک است. مهمترین ون هم در حیاط بقعه قاضیالصابر وجود داشت؛ این درخت کهن و قطور در میان اهالی دهونک مورد احترام بود.»
نام: نارون
موقعیت: وصفنارد، ونک و دارآباد
ویژگی: غیرمثمر، مقاوم در برابر کمآبی و تصفیهکننده هوا