همشهری آنلاین- علی‌الله سلیمی: نشست خبری یازدهمین و دوازدهمین دوره اهدای نشان لاکپشت پرنده با حضور دست‌اندرکاران این جایزه فرهنگی در محل شهرکتاب مرکزی برگزار شد. در این مراسم اعلام شد که برنامه امسال کمی متفاوت‌تر از دوره‌های قبل است و به معرفی بهترین کتاب‌های کودک و نوجوان سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ می‌پردازد و در برنامه‌های تکمیلی در بهار سال آینده با جزئیات بیشتری به هر یک از کتاب‌های برگزیده پرداخته خواهد شد.
در ابتدای این نشست، بیانیه گروه داوران لاکپشت پرنده توسط محمود برآبادی، از نویسندگان پیشکسوت ادبیات کودک و نوجوان و همچنین از داوران این جایزه فرهنگی قرائت شد. متن کامل بیانیه به شرح زیل بود:
بیانیه گروه داوران لاکپشت پرنده
به مناسبت یازدهمین و دوازدهمین دوره‌ی اهدای نشان لاکپشت پرنده
۱۳ سال پیش گروه کوچک لاکپشت پرنده شکل گرفت و اولین آیین اهدای نشان را ۱۲ سال پیش در چنین روزهایی برگزار کردیم. در همه‌ی این سال‌ها کوشیده‌ایم نگذاریم پرهای پروازش چیده شود، حتی در آن سال‌های دشواری که بوی مرگ در شهرها پیچیده بود و گرد هم آمدن ناممکن بود. سال گذشته که لاکپشت پرنده‌ی ما پای به سن نوجوانی گذاشت، با همه‌ی سال‌ها فرق داشت و تنها سالی بود که دل و دماغ جشن برگزار کردن نداشتیم. اما از آن‌جا که برخورداری از کتاب‌های مناسب برای آگاهی، رشد و سرگرم شدن را حق کودکان و نوجوانان می‌دانیم، امسال نشان‌های دو دوره‌ی یازدهم و دوازدهم را با هم اعلام می‌کنیم، اما جشن اهدای نشان‌ها می‌ماند برای ماه‌های آینده. کتاب کودک و نوجوان در دو سال گذشته دوره‌ای از بیم و امید را پشت سر گذاشته است. متأسفانه افزایش هزینه‌های تولید، به‌ویژه گرانی کاغذ و هزینه‌های مربوط به چاپ به افزایش قیمت تمام‌شده‌ی کتاب کودک و نوجوان، مخصوصاً کتاب‌های چهاررنگ و ساخت‌وسازی کودکان انجامیده و با توجه به نابسامانی‌های اقتصادی و پایین آمدن قدرت خرید مردم، کتاب عملاً از سبد هزینه‌ی بسیاری از خانوارهای ایرانی حذف و به کالای لوکس تبدیل شده است. این اتفاق دسترسی به کتاب‌های تازه و باکیفیت را برای بسیاری از کودکان و نوجوانان ایرانی ناممکن یا دست‌کم دشوار کرده است. در چنین شرایطی گروه داوران لاکپشت پرنده ضمن ارج نهادن به فعالیت‌های داوطلبانه در سراسر ایران، امیدوار است در آستانه‌ی سال نو با اهدای مردمیِ کتاب به کتابخانه‌های عمومی در مناطق روستایی، حاشیه شهرهای بزرگ و شهرهای کوچک دسترسی همه‌ی کودکان و نوجوانان ایرانی به کتاب‌های باکیفیت فراهم شود. بااین‌حال در این دو سال گروه داوران لاکپشت پرنده طلیعه‌هایی از تحولی مثبت در کتاب‌های کودک و نوجوان ایران شاهد بوده است. به‌رغم این‌که در رمان و شعر اتفاق شگفت‌انگیزی به چشممان نیامده و گاهی به نظر می‌رسد که میان رمان‌ها و داستان‌ها و شعرها با زندگی کودکان و نوجوانان امروز ایران پیوندهای استواری نمی‌توان یافت، اما توجه به ادبیات غیرداستانی با گرایش به ایران، محیط‌زیست و طبیعت ایران، شخصیت‌های تأثیرگذار ایرانی و تاریخ و آیین‌های ایران را به فال نیک می‌گیریم، به‌ویژه که این تحول با تلاش‌های تصویرگران، عکاسان و طراحان گرافیک ایرانی در خلق تصویرهایی واقع‌گرایانه از ایران برای کودکان و نوجوانان همراه شده و تجربه‌های تازه‌ای را پدید آورده که با استقبال کودکان و نوجوانان و خانواده‌ها روبه‌رو شده است. امسال نخستین سالی است که تمام برگزیدگان ما آثار تألیفی و همه‌ی آن‌ها درباره‌ی ایران هستند. امیدواریم که در ماه‌ها و سال‌های آینده هیچ کودک و نوجوانی از حقوق خود، از جمله حق دسترسی به کتاب خوب و باکیفیت محروم نشود و زندگی همه‌ی ایرانیان با سربلندی و شادی همراه باشد.
گروه داوران لاکپشت پرنده: حمید اباذری، محمود برآبادی، شکوه حاجی‌نصرالله، شــیوا حریری، علی‌اصغر ســیدآبادی، شــادی خوشکار، گیسو فغفوری،نیکو کریمی، گیتی صفرزاده، نلی محجوب، مریم محمدخانی، فرمهر منجزی، فرناز میرحسینی و ربابه میرغیاثی
- قدردانی از تلاش های پیشکسوتان ادبیات کودک و نوجوان
در ادامه این نشست، فرمهر منجزی از داوران جایزه لاکپشت پرنده، اسامی نویسندگان و کتاب‌های برگزیده را اعلام کرد. او گفت:«ما هر سال برای قدردانی از تلاش های پیشکسوتان ادبیات کودک و نوجوان، از کتاب هایی یاد می کنیم که به رغم تاثیرگذاری و نوآوری چندان شناخته شده نیستند. در یازدهمین و دوازدهمین دوره اهدای نشان لاک پشت پرنده یاد می کنیم از کتاب«انسان و کلمه» نوشته منوچهر کریم زاده با تصویرهای هانیبال الخاص که به پیدایش زبان برای کودکان پرداخته و با تصویرهای درخشان همراه شده و در سال ۱۳۶۳ توسط انتشارات سهروردی منتشر شده است. همچنین یادی می کنیم از کتاب«شعر کودکان و نوجوانان در ده قرن از ۵۰ شاعر متقدم و معاصر که توسط آزاده مقدم انتخاب و در سال ۱۳۵۴ توسط دانشگاه فردوسی مشهد منتشر شده است.
- برگزیدگان نشان ویژه لاک پشت پرنده
در ادامه، اسامی برگزیدگان نشان ویژه لاک پشت پرنده اعلام شد که در این بخش، «محمودرضا بهمن‌پور» و «ایران گرگین» چهره‌های برگزیده این بخش بودند.
- اهدای نشان نقره‌ای لاکپشت پرنده به کتاب جنگل‌های هیرکانی
گروه داوری یازدهمین دوره‌ی اهدای نشان‌های طلایی و نقره‌ای لاکپشت پرنده به دلیل برخورد خلاقانه و هنرمندانه با محیط زیست و فراهم کردن فرصتی بینظیر برای آشنایی با جنگل‌های ایران و شکل دادن به احساس مسیولیت کودکان و نوجوانان ایرانی در برابر میراث ارزشمند طبیعی کشور, نشان نقره‌ای لاکپشت پرنده را اهدا کرد به اردوان زرندیان پدید آورنده کتاب جنگل‌های هیرکانی از انتشارات نردبان.
- اهدای نشان نقره‌ای لاکپشت پرنده به کتاب تماشای پرندگان
گروه داوری یازدهمین دوره‌ی اهدای نشان‌های طلایی و نقره‌ای لاکپشت پرنده به دلیل توجه به تنوع زیستی, اهمیت پرنده‌ها برای محیط زیست و تقویت احساس مسیولیت کودکان و نوجوانان ایرانی در برابر پرندگان ایرانی, نشان نقره‌ای لاکپشت پرنده را اهدا کرد به پرویز بختیاری پدید آورنده‌ی مجموعه‌ی سه جلدی تماشای پرندگان از انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان .
- اهدای نشان نقره‌ای لاکپشت پرنده به کتاب «نه مثل هر روز»
گروه داوری دوازدهمین دوره‌ی اهدای نشان‌های طلایی و نقره‌ای لاکپشت پرنده به دلیل توجه زیبایی‌شناسانه به شهر و بهره‌گیری هنرمندانه از عناصر بصری شهر در شکل دادن به کتاب تصویری جذاب و هم‌نشینی خلاقانه‌ی متن و تصویر, نشان نقره‌ای لاکپشت پرنده را اهدا کرد به هاله قربانی و فرهاد حسن‌زاده پدید آورندگان کتاب "نه مثل هر روز" از انتشارات کتاب چ. هاله قربانی تصویرگر و فرهاد حسن زاده نویسنده کتاب است.
- اهدای نشان نقره‌ای لاکپشت نقره‌ای به کتاب آذر در زهره
گروه داوری دوازدهمین دوره‌ی اهدای نشان‌های طلایی و نقره‌ای لاکپشت پرنده به دلیل ارایه روایتی هنرمندانه از زندگی زنی کوشا, تاثیرگذار, دانشمند و در عین حال کمتر شناخته شده با تصویرهایی هنرمندانه, نشان نقره‌ای لاکپشت پرنده را اهدا کرد به سودابه فرضی پور و فریده شهبازی پدید آورندگان کتاب آذر در زهره: زندگینامه آذر اندامی از مجموعه‌ی زنان و مردانی که ایران را ساخته‌اند از انتشارات شهر قلم. سودابه فرضی‌پور نویسنده و فریده شهبازی تصویرگر کتاب هستند.
- عکس‌ها: رضا نوراله