همشهری آنلاین - ثریا روزبهانی: در ماه مبارک رمضان کاسبان خرید و فروش اجناسشان را با وسواس انجام می‌دادند تا حقی ضایع نشود. در میان مردم تهران قدیم همانقدر که کفران نعمت مطرود بود، هیچ شکمی گرسنه نمی‌ماند و کافی بود در کوچه و خیابان کسی ندای گرسنگی سر دهد؛ در اندک مدتی در خانه‌ها باز می‌شد تا ثواب این عمل صواب، نصیب نخستین کسی شود که آن گرسنه را سیر کرده بود.
در همین ماه بود که اعمال خلاف اخلاق و شرع به حداقل خود می‌رسید و چه بسا بسیاری از اعمال مطرود ترک می‌شد و افراد با درس‌گیری از عمل خود، اعمال نکوهیده را به کناری می‌گذاشتند. هرچند همیشه بوده‌اند و هستند افرادی که تمامی روزهای هفته، ماه و سال برایشان یکی است و به روزمرگی افتاده‌اند.
همایون عبدالرحیمی، نویسنده و محقق، درباره برخی از راه و روش‌های کاسبی در این ماه می‌گوید: «کاسبان در این ماه بیشتر از ایام دیگر به ترازوهایشان، حساس بودند. ترازوها و باسکول‌هایشان را اواخر شعبان حتماً چک می‌کردند یا سنگین‌تر می‌گرفتند تا کم‌فروشی در معامله صورت نگیرد. حتماً در بازار جنس باکیفیت می‌آوردند و سعی می‌کردند جنس‌هایشان را ارزان‌تر بدهند. همچنین با خوشرویی با مردم رفتار می‌کردند. این رفتار کموبیش در بازار همچنان دیده می‌شود.
علاوه بر این، صبح‌ها که بازاری‌ها می‌آمدند، اول قرآن را روی میز می‌گذاشتند و قرآن‌شان را می‌خواندند. آن دوران در بازار درس مکاسب برگزار می‌شد، به همین خاطر اوستاها، شاگردهایشان را می‌فرستادند که درس مکاسب ببینند. بازار اغلب در این ماه بعد از نماز ظهر تعطیل می‌شد. در آن دوران می‌بینیم که رمضان ماه دوستی، رفع کدورت‌ها، ماه آشتی‌کنان و طلب بخشش از دیگران بود.