همشهری آنلاین - محمد سرابی: بیشتر تفاوت سطح برقی‌سازی ناشی از هزینه زیاد یا نبود اراده کافی برای این کار است. در این میان شهرداری‌های کلانشهرها با برقی کردن تدریجی حمل‌ونقل درون‌شهری یکی از پیشروترین برنامه‌ها را به اجرا درآورده‌اند.
موزه برقی‌سازی
سانفرانسیسکو سابقه طولانی در برقی‌سازی حمل‌ونقل عمومی دارد که از ۱۰۰ سال هم بیشتر است. استفاده از تراموا و نوعی واگن کابلی مخصوص خیابان‌های شیب‌دار در این بندر به قرن ۱۹ برمی‌گردد و بعضی از خطوط تراموا همچنان در مسیرهای قدیمی مشغول به‌کار هستند. در سال‌های ۱۹۵۰ اتوبوس‌های برقی که انرژی را از سیم‌های آویخته در بالای خیابان دریافت می‌کردند یک وسیله کاملا رایج در آمریکا بودند و در ۳۰شهر از آنها استفاده می‌شد. به‌تدریج این وسیله کنار گذاشته شده و حالا فقط ۵شهر همچنان از این نوع اتوبوس‌های برقی دارند. یکی از این شهرها سانفرانسیسکو است که هنوز ۲۷۰ اتوبوس برقی در آن مشغول کار هستند و یک‌سوم از کل حمل‌ونقل لاستیکی شهر را تشکیل می‌دهند. بقیه این اتوبوس‌ها از سوخت دیزل استفاده می‌کنند. از سال‌های ۱۹۷۰شهرداری سانفرانسیسکو آزمایش اتوبوس‌های برقی را شروع کرد ولی هنوز این فناوری اقتصادی به‌نظر نمی‌رسید. در طول قرن بیستم در کشورهای فرانسه، انگلستان و ایتالیا ترامواهای برقی کاهش یافته است. دلیل این اتفاق در انگلیس، افزایش خودروهای شخصی بین طبقه متوسط بود. در برخی کشورهای دیگر اروپایی تراموا ابتدا با اتوبوس برقی جایگزین شد و بعد اتوبوس‌ها هم جمع‌آوری شدند. در این مدت سانفرانسیسکو سامانه‌های برقی خود را حفظ کرد. نیروگاه برقابی نزدیک شهر هم انرژی ارزان را تامین می‌کرد. شکل جغرافیایی شهر پر از تپه‌های شیب‌دار است. موتورهای بنزینی قدیمی به سختی از این شیب‌ها بالا می‌رفتند اما موتورهای الکتریکی توان بیشتری داشتند. اتوبوس‌های گازوییلی پر از مسافر هم در این شیب‌ها متوقف می‌شدند اما ترامواهای برقی به‌راحتی از تپه‌ها بالا می‌رفتند. ترموا و واگن‌های کابلی آنقدر محبوبیت پیدا کردند که حتی با ساخت خودروها و اتوبوس‌های جدید بازهم به‌کار خود ادامه دادند. در سال‌های ۱۹۵۰اتوبوس‌های دیزلی جدید ساخته و در شهرهای مختلف به‌کار گرفته شدند اما شهرداری سانفرانسیسکو پول کافی برای خرید آنها را نداشت برای همین ترامواهای قدیمی را بازسازی کرد و تجهیزات دست دوم شهرهای دیگر را خرید. اکنون تقریبا تمام سامانه حمل‌ونقل عمومی این شهر غربی آمریکا برقی شده است. حتی تعداد کشتی‌هایی که در این بندر تردد می‌کنند و به جای سوخت فسیلی از سوخت هیدروژنی استفاده می‌کنند هم زیاد است. امروزه شبکه بزرگی از سیم‌های برق در همه خیابان‌های سانفرانسیسکو به چشم می‌خورد. واگن‌های کابلی که از یک قرن قبل در خیابان‌های این شهر فعال هستند و با موتورهای برقی مرکزی کار می‌کنند، اکنون به‌صورت جاذبه گردشگری درآمده‌اند.
بیشتر بخوانید: ورود هفتگی و ماهانه تاکسی‌های برقی به تهران | ۱۴۰۳، سال طلایی حمل و نقل طلایی تهران
هر سال ۲۰درصد برقی‌سازی
۶ماه قبل شهرداری نیویورک و اتحادیه شرکت‌های تاکسیرانی به توافق رسیدند که تا سال ۲۰۳۰ این خودروها باید به حد کربن صفر رسیده باشند؛ به این معنی که از هیچ نوع سوخت فسیلی استفاده نکنند. مرحله اول این است که در سال ۲۰۲۴ حداقل ۵درصد سفرهایی که با تاکسی انجام می‌شود حتما با استفاده از انرژی الکتریکی صورت گیرد. این میزان هر سال ۲۰درصد افزایش پیدا می‌کند تا ناوگان تاکسیرانی کاملا برقی شود. شرکت‌های تاکسی اینترنتی مانند اوبر هم شامل این قوانین می‌شوند. الان ۲۰۰نقطه شارژ سریع و هزارنقطه شارژ معمولی در نیویورک وجود دارد و زیرساخت‌های برقی‌سازی هم برای تاکسی برقی فراهم است.
آلاینده بعد از ۵سال کارکرد
با وجود اینکه تاکسی‌های شهر ابوظبی اغلب نو هستند اما چندماه قبل مشخص شد که بخشی از آنها عامل مهمی در آلودگی هوا هستند. نزدیک ۱۷درصد این تاکسی‌ها بیشتر از ۵سال عمر دارند ولی عامل تولید ۵۵درصد آلاینده‌های هوا هستند. اینکه تاکسی‌هایی فقط با ۵سال سابقه استفاده بیش از ۱۵درصد حد استاندارد آلودگی تولید می‌کنند باعث شد که استفاده از خودروهای بنزینی از اساس مورد تردید قرار گیرد. شهرداری ابوظبی به همین دلیل به سمت استفاده از خودروهای برقی سوق پیدا کرده است.
گردشگری با تاکسی برقی
کشور لائوس برنامه‌ای برای جایگزینی خودروهای بنزینی با برقی دارد که براساس آن تا سال ۲۰۳۰ حدود ۳۰درصد خودروهای درون شهرها برقی شوند. بخش اول این اقدام با برقی کردن تاکسی‌ها انجام می‌شود. شهرداری شهر یک میلیون‌نفری وینتیان در این زمینه پیشرو است. شهرداری این شهر امیدوار است که تاکسی‌های برقی هم به گردشگری شهر کمک کند و هم با ایجاد حرفه‌های وابسته به تعمیر و نگهداری، موجب افزایش اشتغال شود. به‌احتمال زیاد واردات تاکسی‌های برقی از کشور چین یا دیگر تولیدکنندگان آسیایی انجام خواهد شد.
تاکسی سبز دوشنبه
در شهر دوشنبه پایتخت ۸۰۰هزار نفری تاجیکستان، تاکسی‌ها سالانه ۳۰میلیون نفر را جابه‌جا می‌کنند. این سفرها با مصرف بنزین و گازوییل زیادی انجام می‌شود که سهم ۵۰درصدی را در آلودگی هوای شهر تشکیل می‌دهد. اکنون شهرداری دوشنبه با همکاری شرکت تاکسیرانی خصوصی به نام رخش، شروع به استفاده از خودروهای برقی کرده است. این کار با ۳۰ایستگاه شارژ و ۱۰۰دستگاه تاکسی شروع شد. برخلاف بدنه تاکسی‌های معمولی که رنگ زرد دارند، بدنه تاکسی‌های برقی سبز رنگ هستند.
بیشتر بخوانید: چرا شهرداری تهران از چین اتوبوس برقی وارد می کند؟