به گزارش همشهری آنلاین، این عارضه بیشتر افراد ۳۰ تا ۶۰ ساله را تحت تأثیر قرار می‌دهد و مردان بیشتر از زنان به سنگ بزاقی مبتلا می‌شوند.
از مجموع سنگ‌های غدد بزاقی، ۸۰ درصد در غدد بزاقی زیر فکی تشکیل می‌شوند، اما این سنگ‌ها می‌توانند در هر یک از غدد بزاقی تشکیل شوند، ازجمله:
- غدد بزاقی بناگوشی یا پاروتید که در کنار صورت، نزدیک گوش قرار دارند.
- غدد بزاقی زیرزبانی که زیر زبان قرار دارند. (ناشایع)
- غدد بزاقی کوچک در داخل گونه یا لب‌ها، زیر زبان و زیر کام (نادر)
علت ایجاد سنگ بزاقی چیست؟
علت مشخص نیست، اما عوامل متعددی با تشکیل سنگ بزاقی مرتبط هستند:
-کم‌آبی بدن، به دلیل مصرف ناکافی مایعات، بیماری یا داروهایی مانند داروهای مدر یا دیورتیک و داروهای آنتی‌کولینرژیک.
- ضربه به داخل دهان
- سیگار کشیدن
- بیماری لثه
علائم سنگ‌های بزاقی
سنگ‌های بزاقی باعث تورم، درد یا هر دو در غده بزاقی می‌شوند. علائم زمانی بدتر می‌شوند که فرد در حال غذا خوردن یا در انتظار غذا خوردن باشد. دندان‌پزشک ممکن است در طول معاینات معمول در عکس‌برداری با اشعه ایکس متوجه سنگ‌های بزاقی بدون علامت شود.
علائم ممکن است در طی چند هفته ظاهر شوند و از بین بروند یا پایدار باشند. اگر سنگ به‌گونه‌ای حرکت کند یا رشد کند که مجرای غده را مسدود کند، علائم ممکن است بدتر شوند، نشانه‌ای از عفونی شدن غده، و ایجاد عارضه‌ای نام سیال‌آدنیت است.
تشخیص سنگ‌های بزاقی
پزشک از بیمار شرح‌حال می‌گیرد و به آرامی غدد بزاقی داخل دهان فرد را معاینه می‌کند.
اگر سنگی تشخیص داده شود، پزشک ممکن است تصویربرداری را برای رد سایر بیماری‌ها تجویز کند، ازجمله اینها:
- تومور غدد بزاقی
- عفونت غدد بزاقی
- نشانگان شوگرن
- سوءتغذیه
- قرارگیری در معرض پرتوتابی
- واکنش به ید تزریق‌شده در جریان یک بررسی تصویربرداری
مطالعات تصویربرداری، ازجمله توموگرافی کامپیوتری (CT) و سونوگرافی، می‌تواند سنگ‌های بزاقی را تشخیص داده و آنها را از سایر مشکلات متمایز کند.
درمان سنگ بزاقی
بیشتر سنگ‌های غدد بزاقی با درمان محافظه‌کارانه برطرف می‌شوند. بیماران دستورالعمل‌هایی را در مورد اعمال گرمای مرطوب و ماساژ ملایم بر روی غده بزاقی دریافت خواهند کرد. هیدراته ماندن بسیار مهم است. آب‌لیمو یا آب‌نبات‌های دیگر می‌تواند به تحریک ترشح بزاق کمک کند.
ایبوپروفن یا سایر داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) می‌توانند درد و تورم را کاهش دهند. اگر پزشک متوجه شواهدی از عفونت شود، ممکن است آنتی‌بیوتیک تجویز شود.
مهم است که پزشک را در مورداستفاده از داروهای که آب بدن را کم می‌کنند مانند آنتی‌هیستامین‌ها و داروهای آنتی‌کولینرژیک آگاه کنید.
اگر درمان محافظه‌کارانه نتواند سنگ بزاقی را بهبود بخشد، پزشک متخصص گوش و حلق و بینی بوسیله یک عمل جراحی با حداقل تهاجم به نام «سیالندوسکوپی» سنگ را خارج می‌کند.