همشهری آنلاین - ثریا روزبهانی: این مسجد در یکی از کوچه‌های باریک خیابان امیرسلیمانی قرار دارد. علیرضا زمانی، تهران‌پژوه، می‌گوید: «این مسجد ابتدا سقفی گنبدی با تیرهای چوبی داشت که با حصیر اطراف آن را پوشانده بودند. هزینه نگهداشت مسجد از موقوفه بانویی به نام "هاجرخاتون حسینی راد" تأمین می‌شود. او سال‌ها پیش خانه خود را برای این کار وقف کرد. از اتفاقات مهم تاریخی این مسجد می‌توان به برپایی جلسات مذهبی و حضور انقلابیون مبارز مانند نواب صفوی، حسین واحدی و ذوالقدر اشاره کرد. همچنین بعدها محل ملاقات و گفت‌وگوی شهید آیت‌الله سعیدی و شیخ حق‌پناه با مردم بود.»
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
از دیگر مساجد مهم این محله، مسجد ارباب است. علیرضا زمانی درباره این مسجد می‌گوید: «ارباب "محمد تقی" وارثی نداشت. خودش گفته بود «می‌خواهم‌کاری کنم که تا سال‌های سال مردم نام مرا به خاطر داشته باشند». این را گفت و مسجدی را که پدرش سنگ بنای آن را در محله دلگشا گذاشته بود وسعت داد؛ مسجدی که نام ارباب را روی آن گذاشت. می‌گویند در قدیم رسم بود برای ساخت مسجد هر کسی چیزی هدیه می‌کرد. بناها رایگان کار می‌کردند و فرش‌فروش‌ها چند تخته‌فرش هدیه می‌کردند. اما ارباب محمدتقی حتی یک چراغ هم برای هدیه قبول نکرد.
این طور بود که قدیمی‌ها می‌گویند هزینه خشت‌خشت این مسجد از جیب خود ارباب است. زمین این مسجد را ابتدا ناصرالدین‌شاه به یکی از اربابان این محله به نام ارباب صادق هدیه کرد. ارباب صادق هم در این زمین کشاورزی راه انداخته بود تا اینکه کشاورزان آذربایجانی از ارباب صادق محلی برای نماز خواندن می‌خواهند. ارباب صادق زیر بار ساخت مسجد نمی‌رود و فقط دو اتاق می‌سازد که کشاورزان در آن نماز بخوانند.
چیزی که در وقف‌نامه‌های این مسجد خوانده‌ایم این است که ۱۵۰ سال پیش مسجدی اینجا ساخته شده که دو اتاق و یک آب‌انبار داشته و کنارش یک کاروانسرا بوده. مسجد ۲۰ سال به همین شکل باقی ماند تا اینکه سال ۱۳۲۲ ارباب محمدتقی، پسر ارباب صادق، که فرزندی نداشت گفت می‌خواهد از خودش یادگاری به جا بگذارد و زمین مسجد را تا ۵۰۰ مترمربع وسعت داد. مسجد ارباب سه بار بازسازی شده است و از ابتدا سه محراب داشت که در بازسازی‌ها خراب نشدند.»
همچنین «مسجد فاطمیه دولاب»، «مسجد چهارده معصوم(ع)»، «مسجد نیک‌عهد»، «مسجد مهدیه» و «مسجد زینبیه» از دیگر مساجد این محله به شمار می‌روند.